İki yıldır kira artışına uygulanan yüzde 25 zam sınırlaması 1 Temmuz 2024 itibariyle sona erdi. Yeni dönemde kira artışı 12 aylık TÜFE oranına göre belirlenecek. Açıklanan verilere göre yıllık TÜFE oranı yüzde 65,07. Bu oran ev sahipleri için de belirlenen tavan zam oranına tekabül ediyor. Peki, ev sahipleri, kiracılar ve emlakçılar bu yeni gelişme hakkında ne düşünüyor? Yüzde 65,07’lik tavan oran gerilimin yüksek olduğu ev sahibi – kiracı ilişkisinde tansiyonu düşürecek mi yoksa ipleri komple mi koparacak?
Haber, Çekim, Kurgu: Edanur Tanış
Ekonomik krizin derinleşmesiyle birlikte Türkiye’de kira fiyatları oldukça yüksek oranda artış gösterdi. 2022’de kira zamlarına yüzde 25’lik sınırlama getirildi ve uygulama 2023’te bir yıl uzatıldı. 1 Temmuz 2024’ten itibaren ise bu uygulama kaldırıldı. Mülk sahipleri yeniden yıllık TÜFE oranına göre zam yapabilecek. Haziran ayında TÜİK tarafından açıklanan verilere göre 12 aylık TÜFE oranı yüzde 65,07 oldu. Böylece, tavan kira zam oranı da belirlenmiş oldu.
Yeni düzenleme herkesin kafasında soru işaretleri ve endişelere yol açtı. Ev sahipleri yüzde 25 sınırlamasının kalkmasından her ne kadar memnun olsa da belirledikleri yeni kirayı kiracılarının ödeyip ödemeyeceğinden endişeli. Bazı ev sahipleri, eski kiracıların kiralarının hakkaniyetli bir seviyeye ulaşması için yüzde 65 zam oranının yeterli olmayacağını düşünüyor. Bazıları ise “Ev sahipleri de kiracılar da mağdur, asgari ücret 17 bin, ben kiracımdan nasıl 15-20 bin lira kira isteyeyim?” diyerek devletin başka bir çözüm bulması gerektiğini savunuyor.
En büyük memnuniyetsizlik ise kiracılarda. Medyascope mikrofonlarına konuşan bir kişi, son iki yılda yüzde 25 sınırlaması olmasına rağmen ev sahibinin iki yıldır yüzde 25’in üzerinde zam yaptığını söylerken, emekli ve kiralık bir evde oturan başka bir yurttaş, emekli aylıklarına TÜFE oranında zam yapılmamasının hakkaniyetsizlik olduğunu söyledi.
Asgari ücretle geçinen ve kirasının şu an 10 bin lira olduğunu dile getiren başka bir vatandaş, “Benim kiram 16 bin 500 lira mı olacak? Ben ne yiyeceğim, ne içeceğim?” diye sitem etti.
Yurtdışında yaşayan ve İstanbul – Bahçelievler’deki bahçeli evinden şu anda beş bin lira kira aldığını anlatan bir kadın, “Kiracımın aldığı maaş belli, ben onun kirasını ne kadar yükseltebilirim? İki senedir zam yapmıyorum. Neden? Çünkü alacağım paranın karşılığında beddua alırım, geçinemiyor, ben onun yiyeceği ekmeğini mi alayım?” diyerek kira artışlarına tepki gösterdi.
İki dükkanı, iki evi olan ve bu mülklerden gelen kiralarla geçinen bir ev sahibi, “Ben sıkıntı yaşamadım, bana yetiyor, fazla bile geliyor. Burası İstanbul, metropol… Tabii ki pahalı olacak her şey. Geçinemiyorsan köye gideceksin kardeşim” dedi.
Görüştüğümüz emlakçılar ise yeni düzenlemeyi farklı bakış açılarıyla ele aldı. Yüzde 25 zam sınırını kiracıların suiistimal ettiğini, ellerini vicdanlarına koyup, kendilerinin ev sahiplerine yüzde 25’in üzerinde zam teklif etmeleri gerektiğini dile getiren bir emlakçı, “Çok adli olaylar da oldu, sırf kiracıyı çıkartma anlamında değil. Kavgalar yaşandı. Kiracısı gitsin diye baltasıyla gidip kiracısının kapısını kıranlar, elektrik, su sayacını sökenler… Kiracılar da insaflı davranıp mal sahibine yardımcı olmadılar. Gıda enflasyonu zaten yüksek. Adam evinden üç bin lira kira alıyor, beş bin lira markete harcıyor. Kirayla geçinen yaşlı insanlar var. Dava açamıyorlar, bilmiyorlar. Gelip bize danışıyorlar” diyerek değerlendirmede bulundu.
Bir başka emlakçı ise mal sahiplerinin menfaatçi davrandığını ve daha fazlasını istediklerini anlattı. İnsanların geçim derdinde olduğunu, kirayla beraber faturalar ve yemek gibi başka sabit giderlerinin de olduğunun altını çizen emlakçı, “Asgari ücret 17 bin lira. Sen şimdi makulün üzerinde zam yaparsan bir ay kira alabilirsin, ikinci ay alamazsın. Ondan sonra koşarsın mahkemeye çıkartmak için uğraşırsın olmaz. Ben kira ödüyorsa kiracıyı çıkartmayın tavsiyesi veriyorum. Ev sahipleri artık yüzde 65’i de kabul etmezler, yüzde yüz bekleyecekler. Kiracılar çok olumsuz etkilenecek” diye devam etti.
Medyascope'un günlük e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her gün mail kutunuzda.