Tiyatro ve sinema sanatçısı Genco Erkal 86 yaşında yaşamını yitirdi. Erkal’ın toplumsal-politik çizgide ilerleyen tiyatro oyunları ve rol aldığı sinema filmleri birçok kez yasaklandı.
30 Aralık 1974’te Dostlar Tiyatrosu tarafından sahnelenen Genco Erkal’ın tek kişilik oyunu “Kerem Gibi,” İstanbul Valiliği’nin “komünizm propagandası yapılıyor” şeklindeki ihbarı üzerine İstanbul DGM Savcılığı tarafından soruşturma konusu oldu. Erkal’ın Yaşar Kemal’in aynı adlı kitabından sahneye uyarladığı “Ağrı Dağı Efsanesi” adlı oyun ise “Kürt Beyleri” ifadesi nedeniyle sansüre uğradı.
Erkal’ın başrolünde yer aldığı 1983 yapımı “Hakkari’de Bir Mevsim” filmi de Türkiye’de yasaklandı. Ferit Edgü’nün romanından uyarlanan ve Erden Kıral tarafından yönetilen film, görüntü yönetmeni Kenan Ormanlar tarafından yurtdışına çıkarılmış ve Berlin Film Festivali’nde Gümüş Ayı ödülüne layık görülmüştü.
Son dönemde ise Erkal’ın uyarlayıp yönettiği ve Tülay Günal’la birlikte oynadığı, Zülfü Livaneli, Fazıl Say, Timur Selçuk, Cem Karaca ve Edip Akbayram gibi ünlü müzisyenlerin besteleriyle katkıda bulunduğu “Güneşin Sofrasında – Nâzım ile Brecht” adlı oyunun, İstanbul Kadıköy Lisesi bahçesindeki tarihi Mahmut Muhtar Paşa Konağı’nda 2016 yılında gerçekleştirilen gösterimi, 15 Temmuz darbe girişiminin ardından ilan edilen olağanüstü hal (OHAL) nedeniyle yasaklandı.
Erkal’ın 27-29 Ağustos 2021 tarihlerinde Bozcaada’da düzenlenen NOTFEST Tiyatro Festivali kapsamında Bozcaada Kalesi’nde gerçekleştirmesi planlanan performansı da engellendi.
Cumhurbaşkanına hakaretten yargılandı
Aynı yıl Genco Erkal hakkında, Ayder Yaylası’nın yapılaşmaya açılması, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın diploması ve başkanlık sistemiyle ilgili 2016 ve 2020 yıllarında attığı üç tweet nedeniyle “cumhurbaşkanına hakaret” suçlamasıyla bir iddianame hazırlandı.
Duruşmanın ardından Erkal, üzgün olmadığını ve “düzeni eleştirme fırsatı bulduğu için çok mutlu olduğunu” ifade etti. Dört yıl sekiz aya kadar hapis cezası talep edilen Erkal, Nisan 2022’de beraat etti.
Hapis istemi sonrası açıklamalarda bulunan Erkal, Gezi Direnişi’nden sonra sanat üzerindeki baskının giderek arttığını belirterek son dönemden şikayetçi olduğunu şu sözlerle dile getirdi:
“Oynadığımız salonlardan çıkarıldık. Belediyelerin, üniversitelerin ve okulların salonlarına giremez olduk. Rektörler ya da milli eğitim müdürleri bizi oralara sokmadılar. Hep böyle bir mücadele içinde oynayacak yer bulabilme sorunu yaşadık…”
Medyascope'un günlük e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her gün mail kutunuzda.
