TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu, AKP Samsun Milletvekili Mehmet Muş’un başkanlığında başladı. Ciddi bölgesel eşitsizliklerin olduğunu söyleyen DEM Parti Antalya Milletvekili Saruhan Oluç, “Kürt coğrafyasına yönelik çok ağır bir eşitsizlik dalgasının sizin iktidarınız döneminde sürdüğünü görüyoruz ve biliyoruz” dedi. Bunun üzerine Komisyon Başkanı Muş, “Kürt coğrafyası” ifadesinin kullanımının doğru olmadığını, milletvekillerinin Anayasa’ya uygun konuşması gerektiğini söyledi.
Bütçe görüşmelerinde yaşananlar
TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu, AKP Samsun Milletvekili Mehmet Muş’un başkanlığında bir araya geldi. Komisyonda 2025 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi ve 2023 Yılı Merkezi Yönetim Kesin Hesap Kanunu Teklifi’nin geneli ile Sayıştay raporları üzerinde görüşmeler başladı. Komisyona Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz da katıldı.
Türeli: “Kesin hesap kanun teklifinin ayrı görüşülsün”
CHP İzmir Milletvekili Rahmi Aşkın Türeli, söz alarak komisyonun ilk gününde bahsettiği Sayıştay raporlarındaki hatayı hatırlattı:
“Hem kesin hesap kanun teklifinin hem de Sayıştay’ın genel uygunluk bildiriminin bizim kesin hesap kanun teklifini görüşmemizi sağlıklı bir biçimde yapmamıza engellediğini söyledik. Çünkü açıkçası 2023 yılı bütçesinin başlangıç ödenekleri ve yıl sonu ödenekleri arasındaki fark ne kesin hesap kanun teklifinde ne de Sayıştay’ın genel uygunluk bildiriminde yer alıyordu. Kesin hesap kanun teklifinin ayrı bir komisyonda görüşülmesi uygundur, doğru olan da budur.”
“Sistemde büyük gediklerin olduğunu görüyoruz”
Türkiye’de ciddi bir kurumsal yapı çöküşünün olduğun söyleyen Türeli, “Bunu en son ortaya çıkan ‘özel hastane çetesi, Yenidoğan Çetesi’ dediğimiz olayda da gördük. Böylece doğru bir sistemin kurulamadığı, sistemde büyük gediklerin olduğu, gerekli denetimlerin yapılmadığını görüyoruz” dedi.
“En büyük bölgesel eşitsizliğine maruz kalan bölgesi Kürt coğrafyası”
Ciddi bölgesel eşitsizliklerin olduğunu söyleyen DEM Parti Antalya Milletvekili Saruhan Oluç, “Gelir dağılımı adaletsizliği, işsizlik, genç işsizliği, yoksulluk, gelişmişlik açısından bakarsak bu ülkenin en büyük bölgesel eşitsizliğine maruz kalan bölgesi Kürt coğrafyasıdır. Kürt coğrafyasına yönelik çok ağır bir eşitsizlik dalgasının sizin iktidarınız döneminde sürdüğünü görüyoruz ve biliyoruz” diye konuştu.
Bunun üzerine AKP sıralarından “Bize haksızlık yapıyorsunuz” yorumları geldi. İYİ Parti Adana Milletvekili Ayyüce Türkeş Taş ise “Size mi haksızlık oluyor? Asıl Atatürk’e haksızlık oluyor” diyerek araya girdi.
- Bütçe 2025: Açık yaklaşık 2 trilyon TL öngörülüyor, depreme ayrılan pay yarıya düşecek
- Bütçe maratonu 22 Ekim’de başlayacak: En büyük pay eğitime
Oluç: “Cumhurbaşkanlığı bütçesi ile Meclis’e ayrılan bütçe neredeyse aynı”
Oluç, Cumhurbaşkanlığı bütçesi ile Meclis’e ayrılan bütçenin hemen hemen aynı olduğuna dikkat çekerek, “Cumhurbaşkanlığı bütçesi her gün daha fazla harcama yapıyor. Bu biraz haksızlık” dedi.
2025 bütçesinin ihtiyaçlara cevap veren bir bütçe olmadığını vurgulayan Oluç, “Geniş tanımlı işsizliği değerlendirmediğiniz için sanki işsizlik azalmış gibi düşünüyorsunuz ama öyle değil” dedi.
Komisyon Başkanı Muş’tan Anayasa uyarısı
Öte yandan Komisyon Başkanı Muş, “Kürt coğrafyası” ifadesinin kullanımının doğru olmadığını belirtti:
“Bununla alakalı Oluç, Anayasa’nın 3. maddesinde devletin ülkesi ve milletiyle bölünmez bir bütün olduğu belirtilmektedir. Dolayısıyla, bizim kanunlarımızda başka bir tanımlama bulunmamaktadır. Bütün milletvekillerinden yapacakları konuşmalarda Anayasa’nın bu hükmü doğrultusunda gerekli hassasiyeti göstermelerini rica ediyorum.”
Medyascope'u destekle. Medyascope'a abone ol.
Medyascope’u senin desteğin ayakta tutuyor. Hiçbir patronun, siyasi çıkarın güdümünde değiliz; hangi haberi yapacağımıza biz karar veriyoruz. Tıklanma uğruna değil, kamu yararına çalışıyoruz. Bağımsız gazeteciliğin sürmesi, sitenin açık kalması ve herkesin doğru bilgiye erişebilmesi senin desteğinle mümkün.
“Anayasa’nın 3. maddesiyle herhangi bir sorunumuz yok”
Oluç, Muş’un uyarısının ardından Trakya ya da Rumeli ifadelerini kullandıklarında böyle bir uyarı yapılmadığını söyledi. Ancak “Kürt coğrafyası” denildiğinde Anayasa’nın 3. maddesinin kendilerine gösterildiğini vurgulayan Oluç şunları söyledi:
“Anayasa’nın 3. maddesiyle herhangi bir sorunumuz yok, net olarak bunu söyleyeyim. Orada yazılanlarla ilgili herhangi bir sorunumuz yok, üniter devlet yapısıyla ilgili herhangi bir sorunumuz yok. Trakya ve Rumeli’de bir tehlike görmüyorsunuz. Ama defalarca söylememize rağmen Türkiye’de bir Kürt sorunu var. Biz bu Kürt sorununun demokratik ve barışçıl çözümü için mücadele eden bir partiyiz.”
Usta: “40 bin kişinin katili Abdullah Öcalan, TBMM’de konuşmaya davete ediliyor”
İYİ Parti Samsun Milletvekili Erhan Usta, ülke gündeminin ağır olduğunu belirterek, “İktidar sahipleri Anayasa’nın ilk dört maddesinin tartışmasını açıyor. 40 bin kişinin katili Abdullah Öcalan, TBMM’de konuşmaya davete ediliyor. Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarının bir kısmına el yükselterek ayrı bir devlet vaat ediliyor. Böyle bir ortamda bütçeyi konuşmak zorundayız” diye konuştu.
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz’ın komisyonun ilk günü plan ve bütçe teklifine ilişkin yaptığı sunumunu değerlendireceğini belirten Usta, “Sonuçlar yerine girdiler üzerinden bir analiz yapılıyor. Sonuçta bununla ilgili ne elde ettik bir veri yok. Maliye Bakanlığı’ndaki insanları daha az parayla ne kadar çok iş yapıldığını anlatması lazım. Çok para harcamanın bir önemi yok” dedi.
Temurci: “Nasıl 142,7 milyar TL’den 2 trilyon 148,5 milyara geldik”
Gelecek Partisi İstanbul Milletvekili Selim Temurci, 2023’te bütçe açığının 1 trilyon 380 milyar TL’yi aştığını daha sonra revize edilerek 2 trilyon 148,5 milyar olduğunu öngördüklerini hatırlattı. Temurcu, “İki yılda bir devletin bütçe açığı nasıl olur da 15 kattan fazla artar ben bunu anlamıyorum. Yani 142,7 milyar TL’den 2 trilyon 148,5 milyara geldik” diye sordu.
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, Temurci’nin sorusuna “Oransal bakmalıyız” diye yanıtladı. Temurci, her şeyin gayrisafi millî hasıla üzerinden oransal bakıldığını belirtti:
“O ‘gayrisafi millî hasıla’ dediğimiz şey bu ülkede servetin yüzde 39,5’u toplumun yüzde 1’inin elinde. Tarıma 135 milyar ayırıp, faize 1 trilyon 950 milyar ayırdığımız sürece, bu yoksullaştıran büyüme olduğu sürece bu ülkede milletin nezdinde bu oranların hiçbir ehemmiyeti yok.”
