Ortadoğu’da savaş kızışırken gözler, Amerika Birleşik Devletleri’nin (ABD) desteğiyle İsrail’in İran’ın dağ altına inşa ettiği Fordo nükleer tesisine yönelik olası saldırı planlarına çevrildi. Washington’un sessizliği, yüksek profilli bir harekâtın habercisi olabilir.
İsrail ile İran arasındaki savaş altıncı gününe girerken, çatışmalar hava saldırıları, füzeler, tahliye çağrıları ve karşılıklı tehditlerle şiddetlenerek sürüyor. Savaş, ABD’nin bölgede askeri varlığını güçlendirmesi dikkatleri yeni ve daha geniş çaplı bir senaryoya çevirdi: Donald Trump savaşa dahil olacak mı? İsrail, ABD’nin de desteğiyle Fordo’daki derin yeraltı nükleer zenginleştirme tesisini vuracak mı?
İran’ın yerin 80 ila 90 metre altına inşa ettiği bu stratejik zenginleştirme tesisi, sadece ABD’ye ait özel donanımlarla vurulabilir.
ABD Savunma Bakanı Pete Hegseth, Ortadoğu’daki Merkez Komutanlık (CENTCOM) bölgesine “ilave kapasite” gönderildiğini doğruladı. Hangi unsurların gönderildiğine dair bilgi vermedi ancak bu belirsizlik, Başkan Donald Trump’ın operasyonel sürpriz etkisini koruma stratejisinin bir parçası olarak değerlendiriliyor.
Fordo Nükleer Tesisi hakkında ne biliyoruz?
Tahran’ın güneybatısında yer alan Fordo Nükleer Tesisi, İran’ın en korunaklı uranyum zenginleştirme merkezlerinden biri olarak biliniyor. Bu denli derin ve dağ altına inşa edilmiş bir hedefi etkisiz hale getirebilecek tek mühimmat, ABD’ye ait 13.6 tonluk GBU-57/B “Massive Ordnance Penetrator” (MOP) bombası. Bu sığınak delici bomba, yalnızca B-2 Spirit tipi stratejik bombardıman uçakları tarafından taşınabiliyor.
Mayıs ayına ait uydu görüntülerinde, bu uçaklardan altısının Hindistan Okyanusu’ndaki Diego Garcia Üssü’nde konuşlandığı tespit edildi. Fordo’ya yaklaşık 3 bin 200 mil mesafede yer alan bu üs, hem menzil hem de güvenlik açısından olası bir operasyon için en uygun noktalardan biri.
Hava ikmal trafiği sinyal veriyor
ABD Hava Kuvvetleri’ne ait en az 31 yakıt ikmal uçağı—çoğunlukla KC-135 ve KC-46 tipi— geçtiğimiz günlerde Avrupa’ya, ardından doğuya doğru hareket etti. Bu denli büyük bir ikmal trafiği, genellikle uzun menzilli bir hava harekâtının ön habercisi olarak kabul ediliyor.
Uzmanlara göre Fordo’nun yok edilmesi için yalnızca isabetli değil, aynı zamanda ardışık iki vuruş gerektiren bir saldırı düzeni gerekiyor. Royal United Services Institute’tan havacılık uzmanı Justin Bronk, “İkinci bombanın, ilkinin açtığı çukura düşmesi şart. Aksi takdirde hedefi imha etmek mümkün değil” diyor.
Medyascope'u destekle. Medyascope'a abone ol.
Medyascope’u senin desteğin ayakta tutuyor. Hiçbir patronun, siyasi çıkarın güdümünde değiliz; hangi haberi yapacağımıza biz karar veriyoruz. Tıklanma uğruna değil, kamu yararına çalışıyoruz. Bağımsız gazeteciliğin sürmesi, sitenin açık kalması ve herkesin doğru bilgiye erişebilmesi senin desteğinle mümkün.
ABD geçmişte Fordo’nun maketini bombaladı
New York Times’ın 2019 tarihli haberine göre ABD yaklaşık on yıl önce Nevada çölünde Fordo’nun birebir replikasını inşa etti ve bu hedefi GBU-57 ile test etti. Saldırıya ait gizli video görüntülerinin, dönemin Savunma Bakanı Leon Panetta tarafından İsrailli yetkililere izletildiği bildirildi. Bu, Fordo’nun ABD’nin uzun süredir radarında olduğunu ortaya koyuyor.
Trump’tan üstü kapalı mesajlar: “Ateşkes değil, daha iyisi”
ABD Başkanı Trump, G7 Zirvesi’ni yarıda keserek döndüğü Washington’da yaptığı açıklamada, “Ateşkes istemiyoruz, ondan daha iyisini arıyoruz” dedi. Ancak neyin kastedildiğine dair net bir açıklama yapmadı. Bu belirsizlik, hem diplomatik pazarlık hem de askeri müdahale ihtimalini aynı anda masada tutan klasik Trump stratejisinin bir örneği olarak değerlendiriliyor.
ABD donanmasına ait iki uçak gemisi—USS Carl Vinson ve USS Nimitz—şu an bölgede. En az üç destroyer de Doğu Akdeniz’de konuşlu. Savaş uçaklarının konuşlandığı üslerle birlikte değerlendirildiğinde, Washington’un elinde geniş çaplı bir harekâtı gerçekleştirmek için gerekli tüm unsurlar hazır görünüyor.
Kaynak: Guardian
