Reuters’ın ulaştığı belgelere göre Beyaz Saray, Myanmar, Suriye ve Ukrayna dahil olmak üzere savaş suçları ve hesap verebilirlik üzerine çalışan yaklaşık 20 programın finansmanını sonlandırmak istiyor.
Reuters’tan Hümeyra Pamuk ve Anthony Deutsch’un haberine göre ABD Başkanlık Bütçe Ofisi (OMB), savaş suçlarıyla ilgili hesap verme mekanizmalarına ayrılan fonların büyük ölçüde kesilmesini önerdi fakat bu öneri nihai karar anlamına gelmiyor, Dışişleri Bakanı Marco Rubio’nun itiraz hakkı bulunuyor. Ancak belgeler, ABD’nin insan hakları ve uluslararası adalet konularındaki politikalarında belirgin bir öncelik değişimini işaret ediyor.
Donald Trump yönetiminin hedefindeki programlar arasında Ukrayna’da Rusya’nın savaş suçlarını belgelemeye çalışan Global Rights Compliance ve yerel yargı süreçlerine destek veren Legal Action Network gibi girişimler de bulunuyor. Bu iki kuruluş, cinsel şiddet ve işkence dahil olmak üzere savaş suçu delillerinin toplanmasında kilit rol oynuyor.
Trump yönetiminden savaş suçları soruşturmalarına bütçe darbesi
Trump yönetimi, göreve geldiği 20 Ocak’tan bu yana “Önce Amerika” politikası kapsamında dış yardımlarda büyük kesintilere gitti. Bu yaklaşım, ABD’nin başlıca yardım kurumu olan USAID’i işlevsiz hale getirirken, birçok insani yardım operasyonunu da aksattı. OMB’nin bu son önerisi, insan hakları ve hukukun üstünlüğüne yönelik küresel savununun artık yönetim için öncelik taşımadığını gösteriyor.
Bu fon kesintileri, Ukrayna’da savaş suçlarının belgelenmesi ve uluslararası ceza soruşturmalarına katkı sağlayan faaliyetleri doğrudan sekteye uğratabilir. Ukrayna, Rusya’nın Şubat 2022’de başlattığı işgalden bu yana 140 binden fazla savaş suçu davası açtı. On binlerce kişinin hayatını kaybettiği çatışmada, Rusya savaş suçu işlediği iddialarını reddediyor.
Kesilmesi önerilen projeler arasında, Georgetown Üniversitesi’nin yürüttüğü ve Ukrayna Başsavcılığı’na 18 milyon dolarlık destek sağlayan program da var. Bu projelerin cephe hattındaki çatışmalarla doğrudan ilgisi olmasa da, Ukrayna’daki savaşın kapsamlı şekilde belgelenmesi açısından kritik önemde oldukları vurgulanıyor.
Medyascope'u destekle. Medyascope'a abone ol.
Medyascope’u senin desteğin ayakta tutuyor. Hiçbir patronun, siyasi çıkarın güdümünde değiliz; hangi haberi yapacağımıza biz karar veriyoruz. Tıklanma uğruna değil, kamu yararına çalışıyoruz. Bağımsız gazeteciliğin sürmesi, sitenin açık kalması ve herkesin doğru bilgiye erişebilmesi senin desteğinle mümkün.
Myanmar ve Suriye’deki hesap verebilirlik çalışmaları da risk altında
Fon kesintisi önerileri yalnızca Ukrayna’yla sınırlı değil. Belgeler, Myanmar ordusunun Rohingya azınlığına karşı işlediği suçları belgeleyen programlar ile Suriye’nin devrik lideri Beşar Esad dönemindeki azınlıklara yönelik zulme ilişkin projelerin de sonlandırılmak istendiğini gösteriyor.
Dışişleri Bakanlığı’ndan Reuters’a yansıyan iç yazışmalarda, programların devamı için yapılacak itirazların “doğrudan yönetim öncelikleriyle uyumlu olması” gerektiği ve bu savunuların temellendirilmeden kabul edilmeyeceği belirtiliyor. Bakanlık bürolarının, korumak istedikleri programlar için en geç 11 Temmuz mesai bitimine kadar gerekçelerini sunmaları gerekiyor.
