Komisyonun ilk toplantısının perde arkası: Nerede tartışma, nerede uzlaşı?

“Milli Dayanışma, Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonu” ismini alarak yeni çözüm süreci komisyonunun Meclis mesaisi resmen başladı. Komisyonun çalışma usul ve esasları oybirliğiyle kabul edilirken, perde arkasında müzakerelerle uzlaşı sağlandı. CHP’li kaynaklar, komisyon adına “Demokrasi”, amacına “Özgürlük, demokrasi ve hukuk devleti alanlarında çalışma yapma” ifadelerinin eklenmesinin, kendi ısrarları sonucunda olduğunu aktardı.

Yeni çözüm süreci için Meclis’te kurulan komisyon bugün (5 Ağustos) ilk kez toplandı. Komisyonun adının “Milli Dayanışma, Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonu” olması oybirliğiyle kabul edildi. Meclis koridorlarında gün boyu yaşananlar, tartışmaların perde arkasına ışık tuttu.

Komisyonun ilk toplantısının perde arkası: Nerede tartışma, nerede uzlaşı?

Komisyon ismi hazırlık toplantısında şekillendi

Meclis Başkanı Numan Kurtulmuş, dün (4 Ağustos) partilerin komisyonda görev alan koordinatör grup başkanvekilleriyle toplantıda bir araya geldi. Komisyon isminin “Toplumsal Dayanışma, Kardeşlik ve Demokrasi” olması yönünde bir uzlaşı sağlandığı bilgisi kulislere yansıdı. 48 üyeyle sekiz saat süren toplantısında, bir kelime değişikliğiyle komisyon ismi “Milli Dayanışma, Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonu” oldu. 

TBMM tören salonunda yapılan toplantıya, basın kartı sahibi gazeteciler dahi akreditasyonla alındı. Basın mensupları salona özel yaka kartlarıyla girebildi. Salonun ortasındaki büyük saksılarda mutluluk, bereket ve misafirperverlik anlamları taşıyan antoryum çiçekleri yer aldı.

Komisyonun ilk toplantısının perde arkası: Nerede tartışma, nerede uzlaşı?

Çalışma usulleri basına kapalı tartışıldı

İlk oturumda Kurtulmuş’un açılış konuşmasının ardından siyasi partiler adına konuşmalar yapıldı. Kurtulmuş dahil bütün konuşmacılar, Anayasa değişikliğinin komisyonun gündemi olmadığını vurguladı. Muhalefet milletvekilleri, Türkiye’deki demokrasi sorununa, Anayasa Mahkemesi kararlarının uygulanmamasına, Anayasa ihlallerine ve muhalefete yönelik baskılara da değindi.

Toplantının çalışma usullerine dair kısmının tartışılacağı ikinci kısmı basına kapalı olarak gerçekleşti. Meclis Başkanlığı’nın 12 maddelik taslak çalışması, basına kapalı oturumda üye milletvekillerine dağıtıldı. 

Komisyonun ilk toplantısının perde arkası: Nerede tartışma, nerede uzlaşı?

Komisyon ismini, karar yeter sayısını, komisyonu kimin yöneteceğini, çalışma süresini ve başka teknik detayları düzenleyen taslak basına sızdı. Henüz üzerine görüşmeler dahi başlamadan atılan “Komisyon ismi belli oldu” manşetlerini, Meclis mesaisi süren gazeteciler düzeltmeye gayret etti. Ayrıca komisyon üyeleri, henüz taslak aşamasındaki metnin kabul edilmiş gibi tartışılmasının komisyonun işleyişine ve uzlaşı arayışına da zarar verdiğini dile getirdi. 

Komisyon üyeleri, zaman zaman sözlü atışmalar olsa da gün boyu süren toplantıda olumlu bir havanın hakim olduğunu ve gerginlik yaşanmadığını aktardı. 

Kurtulmuş uzlaşı aradı

Taslak metin üzerine konuşmalar sürerken toplantıya başkanlık eden Meclis Başkanı Kurtulmuş ara vererek yeniden koordinatör grup başkanvekilleriyle görüştü. Bu görüşmenin ardından taslak metinde kritik noktalarda değişiklik yapıldı ve komisyon çalışma usul ve esasları oybirliğiyle kabul edildi. CHP’li kaynaklar, bu değişikliklerin ısrarlı ve kararlı tutumları neticesinde gerçekleştiğini belirtti. 

Medyascope'u destekle. Medyascope'a abone ol.

Medyascope’u senin desteğin ayakta tutuyor. Hiçbir patronun, siyasi çıkarın güdümünde değiliz; hangi haberi yapacağımıza biz karar veriyoruz. Tıklanma uğruna değil, kamu yararına çalışıyoruz. Bağımsız gazeteciliğin sürmesi, sitenin açık kalması ve herkesin doğru bilgiye erişebilmesi senin desteğinle mümkün.

Komisyonun ilk toplantısının perde arkası: Nerede tartışma, nerede uzlaşı?

CHP ne için ısrarcıydı?

CHP’li kaynaklar, kendi ısrarları sonucunda komisyonun ismine “Demokrasi” ifadesinin eklendiğini söyledi. Komisyonun amacı ve görevinin tanımlandığı maddeye, “Özgürlük, demokrasi ve hukuk devleti alanlarında çalışma yapılması” ifadesi de yine CHP heyetinin önerileri doğrultusunda eklendi.

Ayrıca CHP’lilerin aktardığına göre, Komisyon Başkanı olan TBMM Başkanı’nın yokluğunda komisyona bir üyenin değil, TBMM Başkanı’nın görevlendireceği üyelerin sırasıyla başkanlık yapması sağlandı. Komisyon toplantıları ve gündeminin belirlenmesinde siyasi partilerden gelen önerilerin dikkate alınması da yine CHP milletvekillerinin talebiyle hayata geçirildi. 

CHP’nin komisyona dahil olma şartı olarak sunduğu nitelikli çoğunlukla ilgili maddede ise en kritik düzenleme yapıldı. Meclis Başkanlığı’nın sunduğu taslak metinde toplantı yeter sayısının üye tam sayısının salt çoğunluğu olduğu, kanun teklifi hazırlanmasına ilişkin kararların ise toplantıya katılanların beşte üç çoğunluğu ile alınacağı ifade ediliyordu.

Yapılan müzakereler sonucu, komisyonda kanun teklifi hazırlanmasına yönelik kararların üye tam sayısının beşte üç çoğunluğu ile alınması hükme bağlandı.

CHP Grup Başkanvekili Murat Emir, üçte iki nitelikli çoğunluk sağlanmasını savunduklarını ancak müzakereler sonucunda beşte üç çoğunluğu kabul ettiklerini paylaştı. 

Şeffaflık vurgusuyla komisyon toplantılarının basına açık olması gerektiğini savunan CHP heyeti, kapalı yapılmasına karar verilenler dışında çalışmaların yazılı basına tamamen açık olmasını ve komisyon görüşmelerinin tam tutanak altına alınmasını da kabul ettirdi.