Selimiye Camii restorasyonu durduruldu

Selimiye Camii restorasyonu

Mimar Sinan’ın “ustalık eserim” diye tanımladığı Edirne’deki Selimiye Camii’nin kubbesi için planlanan restorasyona dair görüntüler kamuoyunda yoğun tartışma yarattı. Çok sayıda tarihçi, sanat tarihçisi ve mimarın çağrı yapmasının ardından Edirne İdare Mahkemesi, restorasyon çalışmaları için yürütmeyi durdurma kararı verdi.

UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde bulunan ve Mimar Sinan’ın “ustalık eserim” olarak nitelendirdiği Selimiye Camii’nde yürütülen kapsamlı restorasyon çalışmaları, özellikle ana kubbedeki kalem işi süslemelerin ve hat sanatının değiştirilmesi kararı nedeniyle uluslararası koruma ilkeleri ve tarihi katmanların bütünlüğü açısından büyük bir tartışmanın odağı haline geldi

Restorasyonda Hüseyin Kutlu etkisi

Vakıflar Meclisi Üyesi Levent Albayrak, 17. yüzyılda yapılan bir önceki restorasyonla işlenen kubbe süslemelerinin barok ve rumi üslupların bir karışımı olduğunu, ayrıca Anadolu motiflerini de barındırdığını belirtti.

Albayrak, restorasyon kararında hattat Hüseyin Kutlu’nun “kişisel üslubunun” etkisinin yüksek olduğunu ileri sürdü:

“Anlaşılan Hüseyin Kutlu Hoca, bu tarihi yapıda kendi imzasını bırakmak istiyor. Ancak burası bir UNESCO mirasıdır. Mimar Sinan’ın en büyük eserinde, kişisel tercihlere yer yoktur.”

Hüseyin Kutlu ve Erdoğan.

Kutlu, 2015 yılında Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü almıştı.

Kim, ne tepki gösterdi?

Tarihçi Prof. Dr. İlber Ortaylı, kubbenin restorasyonu için yapılması gerekenleri İhya mı, İmha mı? yazısıyla açıkladı ve “Konu hakkında yetkili mercileri Edirne Selimiye Camii’nin aslının korunması için acil müdahaleye davet ediyor, üst kurul tarafından verilen kararın iptalini talep ediyoruz” dedi.

Daha sonra bir başka paylaşım yapan Ortaylı, “Lütfen herkes 16. asır Türk mimarisine, büyük ustanın en büyük eserine sahip çıkmayı öğrensin. Sinan’ın eserleri her kulun hatta her toplumun kendi tekeline alıp harcayacağı miras değil” diye yazdı.

Yazar Ahmet Ümit de, “Barbarlık yapma, Selimiye Camii’nin kubbesini bozma” paylaşımıyla restorasyona tepki gösterdi.

Zafer Partisi lideri Ümit Özdağ da Kültür ve Turizm Bakanlığı ile AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ı etiketleyerek, “Tarihi keyfinize göre değiştiremezsiniz! Bu tarih soykırımına izin verilmemelidir” dedi.

Change.org’da da Selimiye Camii’ndeki restorasyon için imza kampanyası başlatıldı.

Binlerce kişi de #SelimiyeyeDokunma etiketiyle X’te paylaşım yaptı.

Mahkemeden yürütmeyi durdurma kararı

Kubbe yazılarının aslı bozulacak şekilde restorasyonu öngören proje, Edirne İdare Mahkemesi’ne taşındı. ANKA’da yer alan habere göre mahkeme, Selimiye Camisi’nin ana kubbe yazılarındaki değişiklik önerisine ilişkin açılan davada yürütmeyi durdurma kararı verdi.

Edirne İdare Mahkemesi kararında, Yüksek Kurul’un onayladığı projeyle ilgili tüm belgelerin talep edildiğini belirtti.

Selimiye Camii’nin önemi

Selimiye Camii, Padişah II. Selim’in emriyle Mimar Sinan tarafından Edirne’de inşa edildi. Yapımına 1568 yılında başlandı ve 1575 yılında tamamlandı. Yani yaklaşık yedi yıllık bir sürecin sonunda ortaya çıktı.

Selimiye Camii.

Mimar Sinan, yaşamının son döneminde tasarladığı bu camiyi kendi sözleriyle “ustalık eseri” olarak nitelendirdi.

Cami, kubbe ölçüleriyle dönemin en ileri mühendislik çözümlerinden birini sergiler. 43 metreyi aşan yüksekliği ve 31 metre çapıyla Ayasofya’nın kubbesinden daha geniştir. Bu, sadece Osmanlı mimarisinde değil, dünya mimarlık tarihinde de önemli bir başarıdır. Dört ince uzun minaresiyle Edirne’nin siluetini baştan sona değiştiren cami, kentin simgesi haline gelmiştir.

Selimiye Camii’nin iç süslemeleri de en az mimari düzeni kadar etkileyicidir. İznik çinileri, taş ve ahşap işçiliği, hat sanatının zarif örnekleri camiyi bir ibadet mekânından öteye, sanat tarihi açısından eşsiz bir anıta dönüştürür. Bu nedenle 2011’de UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesi’ne alınmış ve “insanlığın ortak mirası” kabul edilmiştir.