ABD Başkanı Donald Trump ile İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Beyaz Saray’da Gazze için hazırlanan 20 maddelik barış planını açıkladı. Plan, Hamas’ın silahsızlandırılması, rehinelerin iadesi, Gazze’nin geçici yönetimi ve yeniden inşasını içeriyor. İşte Gazze için hazırlanan 20 maddelik barış planının detayları.
ABD Başkanı Donald Trump ve İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun duyurduğu plan, yaklaşık iki yıldır süren savaşın sonlandırılmasını ve Gazze’de yeni bir yönetim düzeninin kurulmasını hedefliyor.
Hamas’ın tamamen devre dışı bırakılmasını öngören plan, hem rehine takası hem de insani yardımların kesintisiz sağlanması gibi acil başlıkları içeriyor. Aynı zamanda Gazze’nin ekonomik kalkınması için büyük çaplı yatırımlar öngörülüyor ve uzun vadede Filistin devletine kapı aralayabilecek ihtimallere işaret ediliyor.
Netanyahu, Hamas planı reddederse veya uygulamazsa İsrail’in “işini bitireceğini” söyledi. Trump da Hamas’ın hazırlanan planı kabul etmemesi halinde İsrail’e “tam destek” vereceklerini açıkladı.
Rehinelerin geri dönüşü
Plana göre, Hamas 20 canlı İsrailli rehineyi ve öldüğü düşünülen 24’ten fazla kişinin kalıntılarını 72 saat içinde iade edecek.
Buna karşılık İsrail, 250’si ağırlaştırılmış müebbet alan, bin 700’ü ise 7 Ekim 2023’ten bu yana tutuklu Filistinli olmak üzere toplamda yaklaşık 2 bin mahpusu serbest bırakacak.
Ayrıca her İsrailli rehinenin kalıntısı karşılığında, İsrail 15 Filistinlinin cenazesini iade edecek.
Ateşkes nasıl sağlanacak, İsrail nasıl geri çekilecek?
Plan, rehine takası süresince İsrail’in askeri operasyonlarını durdurmasını öngörüyor: Hava saldırıları, top atışları ve kara operasyonları tamamen askıya alınacak.
İsrail kuvvetleri Gazze’den tamamen çıkmayacak ancak “rehine takasına uygun bir hat” belirlenerek bu bölgeye çekilecek.
Nihai aşamada koşullar sağlandığında İsrail’in kademeli olarak Gazze’den tamamen çekileceği belirtiliyor.
Plan, Gazze’ye “tam ve engelsiz yardım” gönderilmesini öngörüyor. Yardımlar Birleşmiş Milletler (BM), Kızılay ve diğer uluslararası kurumlar aracılığıyla ulaştırılacak.
Refah Sınır Kapısı’nın yeniden açılacağı, yardımların tarafların müdahalesi olmadan dağıtılacağı vurgulanıyor. Özellikle kıtlık ve açlıkla mücadele için insani yardımın kesintisiz sağlanacağı belirtiliyor.
En kritik konu Hamas’ın geleceği
En kritik maddelerden biri Hamas’ın tüm silahlarını bırakması. Plan, Hamas’ın yönetimde “doğrudan, dolaylı ya da herhangi bir şekilde” hiçbir rol üstlenmemesi gerektiğini açıkça vurguluyor.
Medyascope'u destekle. Medyascope'a abone ol.
Medyascope’u senin desteğin ayakta tutuyor. Hiçbir patronun, siyasi çıkarın güdümünde değiliz; hangi haberi yapacağımıza biz karar veriyoruz. Tıklanma uğruna değil, kamu yararına çalışıyoruz. Bağımsız gazeteciliğin sürmesi, sitenin açık kalması ve herkesin doğru bilgiye erişebilmesi senin desteğinle mümkün.
Silahlarını teslim eden Hamas üyelerine af getirileceği, isteyenlerin ise güvenli geçişle başka ülkelere gidebileceği ifade ediliyor.
Gazze’yi kim yönetecek?
Gazze’nin gelecekteki yönetimi, “teknokrat, apolitik bir Filistin Komitesi”ne devredilecek. Bu komite, uluslararası bir “Barış Kurulu”nun gözetiminde çalışacak.
Kurulun başında Donald Trump bulunacak, eski İngiltere Başbakanı Tony Blair ve ilerleyen günlerde “açıklanacak” diğer liderler de bu yapıya dahil olacak.
Barış Kurulu, hem geçiş sürecini yönetecek hem de Gazze’nin yeniden inşasını organize edecek.
ABD’nin hazırladığı “ekonomik kalkınma planı” kapsamında Gazze’nin yeniden imarı için büyük yatırımlar yapılacak.
Trump, bu süreci “Gazze’yi bir teknoloji rivierasına dönüştürme” vizyonuyla tanımlıyor. Plan, bölgenin modern şehirlerle ve altyapı projeleriyle yeniden inşa edilmesini hedefliyor.
Filistin devleti ihtimali ortadan kalktı mı?
Plan, Netanyahu’nun uzun süredir karşı çıktığı iki devletli çözüme doğrudan kapı aralamıyor. Ancak son bölümde, “Filistin halkının kendi kaderini tayin hakkı”na vurgu yapılarak, Gazze’nin kalkınması ve Filistin Yönetimi’nin reformu sonrası “inandırıcı bir devletleşme süreci”nin başlayabileceği ifade ediliyor.
Bu olasılık şimdilik belirsiz bırakılıyor, daha çok uzun vadeli bir hedef olarak kayda geçiriliyor.
Kaynak: Guardian
1.Gazze, radikalleşmeden arındırılmış, terörden tamamen arınmış bir bölge olacak ve komşularına tehdit oluşturmayacak
2.Gazze yeniden inşa edilecek ve bu süreç Gazze halkının yararına olacak; zaten fazlasıyla acı çeken Gazze halkı için yeni bir dönem başlayacak.
3.Her iki taraf da bu öneriyi kabul ederse savaş hemen sona erecek.
4.İsrail bu anlaşmayı kamuoyu önünde kabul ettikten sonraki 72 saat içinde tüm esirler —sağ veya hayatını kaybetmiş olanlar— serbest bırakılacak ya da iade edilecek.
5.Tüm esirlerin serbest bırakılmasının ardından İsrail, müebbet hapis cezası alan 250 kişiyi ve 7 Ekim 2023 sonrası gözaltına alınan 1700 Gazzeliyi serbest bırakacak. Bu gruba o bağlamda gözaltına alınan tüm kadınlar ve çocuklar da dahil olacak. Her bir İsrailli esirin cenazesine karşılık İsrail, 15 Gazzelinin cenazesini iade edecek.
6.Tüm esirler iade edildikten sonra barış içinde birlikte yaşamayı kabul eden ve silahlarını teslim eden Hamas üyelerine af sağlanacak. Gazze’den ayrılmak isteyen Hamas üyelerine ise güvenli geçiş imkânı tanınacak
7.Bu anlaşma kabul edilir edilmez Gazze’ye tam kapsamlı insani yardım gönderilecek
8.Gazze’ye yardım girişleri ve dağıtımı BM ve kurumları, Kızılay ve taraflarla bağlantısı olmayan diğer uluslararası kuruluşlar aracılığıyla, tarafların müdahalesi olmadan gerçekleştirilecek. Refah Sınır Kapısı’nın iki yönlü açılması da 19 Ocak 2025 anlaşmasındaki aynı mekanizmaya tabi olacak.
9.Gazze, geçici bir teknokratik, apolitik Filistin komitesi tarafından yönetilecek. Bu komite kamu hizmetleri ve belediyelerin günlük işleyişinden sorumlu olacak. Komite, nitelikli Filistinliler ve uluslararası uzmanlardan oluşacak ve yeni bir uluslararası geçiş organı olan “Barış Kurulu”nun gözetiminde çalışacak. Bu kurulun başkanlığını Donald J. Trump yürütecek; eski İngiltere Başbakanı Tony Blair dahil olmak üzere diğer liderler de üye olacak. Kurul, Gazze’nin yeniden inşası için çerçeveyi ve finansmanı belirleyecek, Filistin Yönetimi gerekli reformları tamamlayıp kontrolü devralana kadar geçiş yönetimini sürdürecek.
10.Trump’ın ekonomik kalkınma planı kapsamında, Orta Doğu’daki modern şehir projelerinde görev almış uzmanlardan oluşan bir panel toplanacak. Daha önce hazırlanmış uluslararası yatırım önerileri dikkate alınarak Gazze’nin yeniden inşası için iş, fırsat ve umut yaratan bir ekonomik model oluşturulacak
11.Özel bir ekonomik bölge kurulacak. Bu bölge için katılımcı ülkelerle tercihli gümrük tarifeleri ve erişim hakları müzakere edilecek.
12.Hiç kimse Gazze’yi terk etmeye zorlanmayacak. Ayrılmak isteyenler ayrılabilecek, geri dönmek isteyenlere de özgürce dönüş hakkı verilecek. Halkın kalması teşvik edilecek ve daha iyi bir Gazze kurma fırsatı sunulacak.
13.Hamas ve diğer gruplar Gazze’nin yönetiminde hiçbir rol üstlenmeyecek.
15.ABD, Arap ve uluslararası ortaklarla birlikte geçici bir Uluslararası İstikrar Gücü (ISF) kuracak. Bu güç, Gazze’deki Filistin polis güçlerini eğitip destekleyecek, ayrıca Ürdün ve Mısır ile istişare içinde çalışacak. ISF, İsrail ve Mısır’la da iş birliği yaparak sınır güvenliğini sağlayacak, silah girişini engelleyecek ve yeniden inşaya yönelik mal akışını güvence altına alacak.
16.İsrail, Gazze’yi işgal etmeyecek veya ilhak etmeyecek. İsrail ordusu (IDF) belirlenen standartlar ve takvime göre kademeli olarak çekilecek.
18.Dinlerarası diyalog süreci başlatılacak. Bu süreç, barışın faydalarını vurgulayarak Filistinlilerin ve İsraillilerin zihin dünyasını ve anlatılarını değiştirmeyi hedefleyecek.
19.Gazze’nin yeniden inşası ilerlerken ve Filistin Yönetimi reform programını tamamladığında, Filistinlilerin uzun zamandır talep ettiği kendi kaderini tayin hakkı ve devlet kurma yönünde inandırıcı bir yol haritası oluşabilir.
