Uçak bileti fiyatlarının arz-talep dengesi, algoritmalar ve zamanlama gibi etkenlere bağlı olarak nasıl anlık değiştiğini ve bu karmaşık fiyatlandırma sürecinin perde arkasını keşfedin.
Sabah baktığınız bir uçak biletinin fiyatının, öğleden sonra hatta dakikalar içinde değiştiğini görme hemen hemen herkesin başına gelmiştir. Bu durum, çoğu kez can sıkıcı bir sürpriz olsa da aslında havayolu endüstrisinin temelini oluşturan son derece karmaşık ve dinamik bir sistemin sonucudur. Peki, bir koltuğun fiyatı neden sürekli değişir? Bir sonraki seyahatiniz için bilet alırken gördüğünüz o rakamların arkasında yatan teknoloji ve strateji nedir?
Ana kural: Arz ve talep dengesi
Her şeyden önce, uçak bileti fiyatlandırmasının kalbinde ekonominin en temel prensibi yatar: Arz ve talep. Bir uçaktaki koltuk sayısı yani arz sabittir. Bu koltuklara olan ilgi (talep) ise sayısız etkene bağlı olarak devamlı olarak farklılık gösterir. Havayolları, “doluluk oranı” adını verdikleri bir parametreyle, uçaklarını mümkün olan en dolu şekilde uçurmayı amaçlar. Boş bir koltuk, bir daha asla satılamayacak, boşa gitmiş bir envanter demektir.
Bu denge, fiyatları direkt olarak etkiler. Örneğin, yaz tatili, bayramlar, yılbaşı gibi herkesin seyahat etmek istediği dönemlerde talebin tavan yapması, fiyatları da beraberinde yukarı çeker. Benzer şekilde, önemli bir spor müsabakası, konser veya uluslararası bir konferansın düzenlendiği şehre olan uçuşların fiyatları da aniden artış gösterebilir. Buna karşılık, kimsenin pek seyahat etmediği sonbaharın ortasında, hafta içi bir Salı günü için bilet arıyorsanız, talebin düşük olmasından kaynaklı çok daha uygun fiyatlarla karşılaşmanız yüksek ihtimaldir. Havayolları, bu sakin dönemlerde boş koltukları doldurmak için fiyatları düşürerek yolcuları cezbetmeye çalışır.
Zamanlama faktörü: Erken davranan her zaman kazanır mı?
Yaygın düşüncenin yanı sıra, “en ucuz bilet en erken alınan bilettir” kuralı her zaman geçerli olmayabilir. Fiyatlandırma, uçuştan aylar önce başlayan ve son dakikaya kadar devam eden stratejik bir dönemdir. Havayolları, uçuşlarını satışa açtıklarında çoğunlukla orta düzey bir fiyattan başlar. Amaçları, maliyetlerini garanti altına alacak bir taban doluluğa ulaşmak ve potansiyel kâr marjını korumaktır.
Uçuş tarihi yaklaştıkça fiyatlar çoğunlukla bir “U” eğrisi çizer. Çok erken dönemde fiyatlar ne çok ucuz ne de çok pahalıdır. Uçuşa yaklaşık 2-3 ay kala, talep henüz zirve yapmamışken, çoğunlukla en uygun fiyatların bulunabileceği tatlı nokta yaşanır. Fakat uçuştan önceki son birkaç haftaya girildiği anda, özellikle iş seyahati yapan ve esnekliği olmayan yolcuların son dakika talepleri devreye girer. Bu yolcular fiyata daha az duyarlı oldukları için, havayolları bu durumu bir avantaja çevirir ve kalan az sayıdaki koltuğun fiyatını astronomik seviyelere çıkarabilir. Dolayısıyla son dakikaya bilet bırakmak, çoğunlukla en pahalı seçeneğe mahkûm olmak anlamına gelir.
Algoritmaların yönettiği dünya: Dinamik fiyatlandırma
Modern havacılıkta bilet fiyatlarını belirleyen asıl güç, insanlardan çok gelişmiş yazılım ve algoritmalardır. Dinamik fiyatlandırma olarak bilinen bu sistem, onlarca veriyi saniyeler içerisinde analiz ederek her bir koltuk için en uygun fiyatı belirler. Bu algoritmalar neleri dikkate alır?
Medyascope'u destekle. Medyascope'a abone ol.
Medyascope’u senin desteğin ayakta tutuyor. Hiçbir patronun, siyasi çıkarın güdümünde değiliz; hangi haberi yapacağımıza biz karar veriyoruz. Tıklanma uğruna değil, kamu yararına çalışıyoruz. Bağımsız gazeteciliğin sürmesi, sitenin açık kalması ve herkesin doğru bilgiye erişebilmesi senin desteğinle mümkün.
- Tarihsel Veriler: O hattaki geçmiş dönemlerin doluluk oranları, hangi dönemlerde talebin arttığı ya da azaldığı gibi bilgiler.
- Anlık Talep: O an kaç kişinin o uçuş için arama yaptığı, rezervasyon sayfasında ne kadar zaman geçirdiği.
- Rakip Fiyatları: Rakip havayollarının aynı rotadaki fiyatlandırma stratejileri anlık olarak takip edilir ve fiyatlar buna göre ayarlanır.
- Kalan Koltuk Sayısı: Uçakta ne kadar az koltuk kalırsa, fiyat çoğunlukla o kadar artar.
- Bilet Sınıfları (Fare Classes): Bir ekonomi sınıfı kabininde bile aslında farklı fiyatlara sahip birden çok bilet sınıfı bulunur. Bunlar çoğunlukla harflerle (Y, B, M, H, K, L vb.) kodlanır. En ucuz bilet sınıfındaki koltuklar tükendiği zaman, sistem otomatik olarak bir üstteki, daha pahalı sınıftan bilet satmaya başlar. Fiziksel olarak aynı koltukta otursanız bile, yanınızdaki yolcu biletini farklı bir sınıftan ve dolayısıyla farklı bir fiyattan almış olabilir.
Maliyetlerin etkisi: Bir biletin içinde neler var?
Fiyatların belirlenmesindeki bir diğer önemli etken de havayolunun operasyonel maliyetleridir. Yolcudan alınan ücretin önemli bir kısmı bu maliyetleri karşılamak için kullanılır.
- Yakıt: Havacılıkta en büyük ve en değişken maliyet kalemidir. Petrol fiyatlarındaki dalgalanmalar direkt olarak bilet fiyatlarına yansır.
- Vergiler ve Harçlar: Bilet fiyatının içerisinde devlet vergileri, havalimanı kullanım ücretleri, güvenlik harçları gibi yolcudan alınıp ilgili kurumlara ödenen ciddi bir pay bulunur.
- Operasyonel Giderler: Pilot ve kabin ekibi maaşları, uçak bakımı, leasing veya amortisman giderleri, yer hizmetleri ve sigorta gibi maliyetler de fiyatın içerisindedir.
- Kâr Marjı: Bütün bu maliyetler düşüldükten sonra havayolunun elde edeceği kâr da denklemin son parçasıdır.
Bu tür hususların her biri, maliyetleri doğrudan etkileyerek fiyatların değişiklik göstermesine neden olur.
Bilinçli tüketici lmak
Görüldüğü üzere bir uçak bileti fiyatı, basit bir etiketlemeden çok daha fazlasıdır. Arkasında çok büyük bir veri analizi, anlık değişen piyasa şartları, stratejik planlama ve karmaşık maliyet hesapları yatan canlı bir organizma gibidir. Fiyatların bu denli değişken olması yolcular için kafa karıştırıcı olsa da aynı zamanda bu sistemi anlayanlar için avantajlar da sunar. Esnek seyahat tarihlerine sahip olmak, farklı havayollarını ve hatta yakınlardaki farklı havalimanlarını karşılaştırmak, talebin düşük olduğu zamanları tercih etmek ve rezervasyonu doğru zamanda yapmak, bu karmaşık denklemde yolcunun lehine sonuçlar doğurabilir. Bu süreçte en doğru kararı vermek ve en uygun alternatifleri bulmak için detaylı karşılaştırma platformlarından yararlanmak, modern zaman yolcularının en büyük destekçisi olmaya devam edecektir.
- Bu içerik, ucuzabilet.com tarafından ücret karşılığı yayımlanmıştır.
