Uluslararası Kriz Grubu (ICG), Suriye rejiminin Rusya’nın desteğiyle yapmaya hazırlandığı askeri müdahale öncesinde “İdlib’i yıkımdan kurtarmak” başlığıyla bir rapor yayınlayarak, uluslararası toplumu devreye girmeye çağırdı. Bölgede 3 milyona yakın kişinin yaşadığını, şiddet kullanımının büyük bir yıkıma yol açacağını vurgulayan ICG, Avrupa Birliği ülkeleri ve Türkiye’den, Rusya’yı sorunu müzakerelerle çözmeye ikna etmesini istedi.
Suriye ordusu, İdlib vilayetini yeniden denetimine almak istiyor. Bölgede çok sayıda silahlı muhalif örgüt var ama vilayetin büyük bölümünün kontrolü eski El Kaide üyelerinin kurduğu Hayat Tahrir el Şam örgütünde. Türkiye, Astana müzakereleri çerçevesinde bu bölgede askeri gözlem noktaları bulundurarak, görece ılımlı muhalif grupları, Rusya ve Suriye’nin bölgeden temizlenmesini istedikleri diğer gruplardan ayrıştırma görevini üstlenmişti. Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, pazar günü yaptığı açıklamada, Hayat Tahrir el Şam ve yine geçmişte El Kaide ile bağı bulunan Ahrar uş Şam gibi gruplara mensup militanların Türkiye’nin diğer silahlı muhaliflerle bu örgütleri ayrıştırma çabalarını engellemeye çalıştığını söylemiş, Rusya’nın Hmeymim hava üssüne saldırılar düzenlediklerini ve ‘sivilleri canlı kalkan’ olarak kullandıklarını kaydetmişti.
“Cihatçıların askeri olmayan yöntemle temizlenmesi için Türkiye’ye zaman kazandırılmalı”
Uluslararası Kriz Grubu, Avrupa’nın da katkılarıyla Rusya, İran ve Türkiye’nin bu ayrıştırma işlemini yeniden müzakere etmesini istiyor. ICG, bu sayede Hmeymim’e saldırıların kesilebileceğini ve vilayetin cihatçılardan temizlenmesi sorununa çözüm üretmesi için Türkiye’ye zaman kazandıracağını savunuyor. Raporda, İdlib’e düzenlenecek askeri operasyonun yol açacağı insani felaketin, Rusya’nın Suriye için bulmak istediği siyasi çözümü baltalayacağı kaydediliyor. AB’den, Rusya’ya “İdlib’de ölen insanların cesetleri üzerinde ülkeyi yeniden inşaya yanaşmayacaklarını” söylemeleri de isteniyor.
7 Eylül Cuma günü Tahran’da, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani’nin katılımıyla gerçekleştirilecek Rusya-İran-Türkiye üçlü zirvesinin ana gündem maddesinin İdlib olması bekleniyor. Birleşmiş Milletler de, İdlib’e düzenlenecek bir harekâtın binlerce sivilin hayatına mal olacağını ve Türkiye sınırına 1 milyona yakın mültecinin akın edebileceğini hesaplıyor.
Suriye Dışişleri Bakanı Velid Muallim, pazar günü Rusya’nın resmi yayıncı kuruluşlarından Russia Today’e verdiği mülakatta, amaçlarının bölgeyi cihatçı gruplardan temizlemek olduğunu ve uluslararası aktörlerin bu çabayı Suriye’nin egemenlik hakkı olarak tanıması gerektiğini söylemiş ve “İdlib’de Türkiye ile karşı karşıya gelmek istemiyoruz ama Türkler İdlib’in Suriye toprağı olduğunu anlamalı” demişti.
