The Economist’te “Why forests are spreading in the rich world” (Ormanlar neden zengin dünyada yayılıyor?) başlığıyla yayımlanan yazının tam metnini yayınlıyoruz.
Güney Amerika ve Sahraaltı Afrika ormansızlaşırken Avrupa’da ise ormanlık alanlar gün geçtikçe artıyor.
Brezilya ve Kongo gibi ülkelerdeki ormanların sürekli ekolojistlerin gündeminde olması anlaşılır bir şey. Güney Amerika ve Sahraaltı Afrika’da ormanlar ciddi bir hızla yok oluyor: Her yıl yaklaşık 5 milyon hektar yok oluyor. Fakat zengin Batı ülkelerinde ormanlık alanlar gittikçe artarken ağaçlar ise geçmiştekine kıyasla daha büyük. Peki bu nasıl açıklanabilir?
Ormanlar neredeyse tüm Batılı ülkelerde yayılıyor, bilhassa tarihsel olarak ormanlık alanların daha az bulunduğu ülkelerde. 1990’da İspanya’nın yüzde 28’i ormanlıkken şimdi bu oran yüzde 37. Hem Yunanistan hem de İtalya’da oranlar aynı dönemde yüzde 26’dan yüzde 32’ye çıktı. Ormanlar, Amerika ve Avustralya’da giderek daha fazla arazi kaplıyorlar. Belki de en şaşırtıcı oranlar İrlanda’da. 1922’de bağımsızlığa kavuştuğunda İrlanda’nın sadece yüzde 1’i ormanlıktı. Bugün ise ormanlar arazinin yüzde 11’ini kaplıyor ve hükümet bu oranı 2040’larda yüzde 18’e çıkarmayı hedefliyor.
Bu gelişmenin arkasında iki katalizör faktör bulunuyor: Birincisi tarım arazilerinin terk edilmesi. Çiftçiler zeytinciliği ya da hayvancılığı bıraktıklarında bu arazileri ağaçlar işgal etmeye başlıyor. İkincisi ise hükümet teşvikleri. Hükümetler ormanları farklı sebeplerle koruyageldi; kimi zaman savaş gemileri yapmak için kimi zaman ise banliyö mahalleleri inşası için. Şimdi ise havadaki karbonu tuttukları için koruyor. Gerekçeler değişse de daha fazla ağaç arzusu sabit.
Batı’nın yeşillenmesi herkesi memnun etmiyor. Çiftçiler cömert teşvikler alan ağaç plantasyonlar yüzünden arazilerin kullanım dışı bırakıldığından şikayetçi. İspanya ve Portekiz’de özellikle okaliptüs ağaçlarının dikildiği kuru bölgelerde orman yangınları ciddi zararlar verdiler. Bazı insanlar ise düzgün sıralar halinde dikilen kozalaklı ormanların görünümünden hoşlanmıyor. Bununla birlikte, ağaçlara alışmak zorunda kalacaklar. Batı’da ormanların büyümesi, başka yerlerde ormansızlaşma kadar neredeyse değiştirilemez bir sonuç olarak görünüyor.
