ABD Başkanı Donald Trump Kongre’ye bir mektup göndererek, Türkiye’yi “Genelleştirilmiş Tercihler Sistemi (GTS)“ adı verilen ve gelişmekte olan ülkelere bazı ürünlerde gümrük muafiyeti sağlayan programdan çıkarma niyeti olduğunu bildirdi.
Amerika’nın Sesi’nin haberine göre, Trump Kongre’ye gönderdiği mektupta “Türkiye’nin GTS’den yararlanan gelişmekte olan ülkeler listesinde yer almaması gerektiğine karar verdiğim için bu adımı atıyorum” dedi. Trump, GTS programından faydalanan ülkeler listesine alındığından bu yana geçen 45 yılda Türkiye ekonomisinin büyüdüğünü ve çeşitlendiğini savundu.
Türkiye’de kişi başına düşen milli gelirde yaşanan artış, yoksulluk oranlarındaki düşüş ve hem ticaret ortaklarında hem de sektörel anlamda ihracattaki çeşitlenmeyi bu kararına gerekçe olarak gösteren Trump, mektubun son bölümünde “Amerika Türkiye ile adil ve karşılıklı ticarete bağlı kalmaya devam etmektedir” dedi.
Türkiye ABD’nin 1974 yılında devreye soktuğu GTS programına 1975 yılında dahil oldu. Program, aralarında Türkiye’nin de olduğu bazı gelişmekte olan ülkelere ABD pazarına gümrüksüz giriş imkanı sağlıyor.
ABD Ticaret Temsilciliğinden de konuyla ilgili yazılı açıklama yapıldı. Açıklamada Türkiye’nin ekonomik olarak yeterli düzeyde kalkındığı ve ABD pazarına ayrıcalıklı erişimden yararlanmaması gerektiği bulgusu sonrası bu kararın alındığı belirtildi.
Açıklamada bu değişikliklerin Kongre’ye ve her iki ülkenin hükümetlerine yapılacak bildirimlerin üzerinden en az 60 gün geçtikten sonra yürürlüğe gireceği ifade edildi.
ABD’nin GTS programında bazı ürünler, programdan yararlanan ülkelerin Kongre tarafından belirlenen kriterleri karşılaması halinde Amerikan pazarına gümrük vergisi olmadan girebiliyor. Bu kriterler arasında, ABD vatandaşları ya da şirketleri lehine tahkim kararlarına saygı gösterilmesi, çocuk işçiliğiyle mücadele, uluslararası alanda kabul gören işçi haklarına saygı, fikri mülkiyet haklarının yeterli ve etkili düzeyde korunması ve Amerika’ya adil pazar erişimi imkanı sağlanması gibi kriterler yer alıyor. Ülkeler ekonomik kalkınmaya ilişkin faktörlere bağlı olarak da bu program kapsamından çıkarılabiliyor.
