Oxford Üniversitesi’ne bağlı Oxford İnternet Enstitüsü, 26 Eylül’de “The Global Disinformation Order” başlıklı bir araştırma yayınladı. Araştırmaya göre, Türkiye’nin de dahil olduğu 70 ülkede vatandaşlar, devlet kurumları ya da siyasi partilerin yönlendirmesiyle sosyal medyadaki kampanyalar aracılığıyla yanıltılıyor.
Araştırmada, Facebook ve Twitter gibi yaygın kullanılan sosyal ağların kimi zaman devletin ve kurumların yönlendirdiği troller tarafından dezenformasyon aracı olarak kullanıldığı, Türkiye’de de sosyal medyada yanıltıcı propaganda yürütüldüğü belirtiliyor.
Türkiye “bilişim propagandası” uygulayan ülkeler arasında
Araştırma internet aracılığıyla kamuoyunu yanıltmaya yönelik girişimlerin dünya genelinde artış gösterdiğini ortaya koyuyor. Türkiye, 26 ülkenin yer aldığı “bilişim propagandası uygulayan otoriter ülkeler” kategorisinde yer alıyor. Araştırmaya göre, bu kategorideki ülkelerde hükümetler, insan hakları ihlallerini ve muhaliflerin tepkilerini gizlemek için sosyal medyada yanıltıcı propaganda yürütüyor.
Facebook’ta yanıltıcı propaganda
Araştırmaya göre, yanıltıcı propagandaların yürütüldüğü en yaygın ortam sosyal medya platformu Facebook. 56 ülkede Facebook üzerinden bu tarz kampanyalar yürütülüyor. Türkiye’de de Facebook ve Twitter üzerinden yanıltıcı propaganda yapılıyor. Yanıltıcı kampanyaların, 500 kişiden oluşan ekipler tarafından ve Facebook ile Twitter üzerinden yapıldığı tespit edildi.
Oxford İnternet Enstitüsü’nün “Sosyal Medya Üzerinden Devlet Manipülasyonu” başlıklı araştırmasını, Kadir Has Üniversitesi Yeni Medya Bölüm Başkanı Doç. Dr. Eylem Yanardağoğlu ile konuştuk. Türkiye’nin yanıltıcı haber yapan ülkeler kategorisinde orta seviyede olduğunu belirten Yanardağoğlu, Türkiye’de dezenformasyon haberlerin yapılmasında kullanılan üç aktör olduğunu söyledi:
“Rapora göre, Türkiye’de bu tür dezenformasyon haberlerini yapılmasında kullanılan üç tane aktör tespit etmişler: Devlet kurumları, politikacılar, kişiler ya da ‘influencer’ dediğimiz sosyal medya fenomenleri.”
Dezenformasyon niteliği taşıyan haberlerin sadece Türkiye’de yapılmadığı söyleyen Yanardağoğlu, bu haberlerin yapılma şekillerinin ülkeden ülkeye değiştiğini belirtti. Raporda, Türkiye’de yanıltıcı haberlerin Facebook ve Twitter üzerinden yapıldığı bilgisi veriliyor. Facebook’un asılsız haberlerle mücadelesini anlatan Yanardağoğlu’na göre, platformun arkasında hem yapay zekâ hem de 30-40 bin kişilik gruplar bulunuyor:
“Türkiye’de de Facebook ve Twitter öne çıkan mecralar arasında. İşin Facebook kısmına bakınca asılsız haberlerle mücadele konusu arka planda yapay zekâ üzerinden yapılmaya çalışıyor. Yapay zekâ haricinde, 30-40 bin kişilik gruplardan oluşan takımlar var. Onlar sürekli sosyal medyadaki içeriği takip edip oradaki yalan haberleri, dezenformasyonu engellemeye çalışıyorlar. Tabii ki çok fazla kullanıcı var, buna yapay zekâ yetişemediği gibi, insan gücü de yetişemiyor. Bir mesajın viral hale gelmesi çok daha kısa sürede gerçekleşiyor ve ona karşı bir hareket alınması yani doğrulanması, yalanlanması, mesajın engellenmesi, erişimden kaldırılması vs. en az 40 dakika sürüyor. Bu süre içerisinde gönderi dolaşıma girip viral hale geliyor.”
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
Eylem Yanardağoğlu ile yaptığımız söyleşinin tamamı için:
