Dünyada son yıllarda giderek artan siyasal baskılar ve sosyoekonomik eşitsizlikler sonucunda farklı coğrafyalarda, insanlar sokaklara dökülerek mevcut durumu protesto ediyor.
Geçen yıl kasım ayında Fransa’da başlayan Sarı Yelekliler hareketi hem siyasal hem de sosyal adalet talebi ile milyonlarca Fransız’ı sokağa dökmüş ve bunun ardından, önce Sudan daha sonra Cezayir’de sosyal hareketler baş göstermişti. Fransa’da Sarı Yelekliler, hükümetin halkın hayatını daha da zorlaştıran ekonomi ve vergi politikalarını değiştirmesini talep etmişti. Ancak eylemler Fransa ile sınırlı kalmadı.
Sudan’da 1989’dan bu yana yönetimini devam ettiren Ömer el Beşir, “ekmek isyanları” olarak adlandırılan ve 2018 yılının aralık ayında başlayan protestolar sonrası yönetimden düştü ve bugün başkent Darfur yakınlarındaki bir hapisanede yargılanmayı bekliyor.
Cezayir’de şubat ayında başlayan eylemler sonrasında ise 21 yıldır cumhurbaşkanı olarak görev yapan Abdülaziz Buteflika gençlerin inatçı sokak protestoları sonucu görevini bıraktı. Cezayir’de yüzbinlerce genç Buteflika etrafında kurulan rejimin yolsuzluğa bulaştığını söylemiş ve yönetime karşı haftalar süren eylemlere girişmişti. Öte yandan, Cezayir’de, Buteflika yönetimden gitmesine rağmen eylemler halen devam ediyor. Protestoların ilk gününden bu yana, gençler “Buteflika’nın gitmesi yetmez bütün rejim gitmeli” ve “Demokratik kurumlar ile seçimler gerçekleştirilmeli” diyerek eylemlerine devam ediyor.
Öte yandan, Hong Kong’da da Çin hükümetinin siyasal baskılarına karşı insanlar uzun bir süredir eylemlerine devam ediyor. Hong Kong’da birkaç ay önce başlayan protestolar birçok kişiyi şaşırtmıştı. Çin yönetiminin bu tür sosyal hareketler karşısındaki baskıcı tavrı hareketi henüz ortadan kaldıramadı. İnsanlar Hong Kong’da yaşayan ve Çin’den kaçan siyasi tutukluların yargılanmak üzere Çin’e geri gönderilmesi ile ilgili yasa teklifinden sonra sokaklara dökülmüşlerdi. Eylemler etkisini kaybetmeden bu hafta da devam etti.
Bir başka sosyal hareketlilik ise Lübnan’da yaşanıyor. Hükümetin WhatsApp’a vergi koyması sonrasında yüzbinlerce insan hükümeti protesto etmek için sokaklara döküldü. 6 milyon nüfusa sahip Lübnan’da dünkü eylemlere 1,5 milyon kişinin katıldığı belirtiliyor. Bu, ülkedeki her dört kişiden birinin hükümet karşıtı eylemlere katıldığı anlamına geliyor. Ancak birçok sosyal protestoda olduğu gibi yapılan zamlara karşı sosyal eylemler sadece bir kıvılcım olarak öne çıkıyor. Oysaki Lübnanlılar ülkede hayatın bir bütün olarak pahalanmasından ve sosyal adaletsizlikten şikayetçi. WhatsApp vergisi bardağı taşıran son damla olarak görülüyor.
Yakın dönemde gençlerin üniversite harçlarının artmasına ve üniversitelerin özelleştirilmesine karşı verdiği tepkiler ve eylemlerle bilinen Latin Amerika ülkesi yine olağanüstü günlerden geçiyor. Şili tüm OECD ülkeleri arasında en zengin ile en fakir arasındaki farkın en çok olduğu ülke. Son yıllarda yapılan ekonomik reformlar sonrası yoksulların sosyoekonomik durumunun daha da kötüleştiği Şili’de halk bu kez metro ve otobüs ücretlerine yapılan zamlar nedeniyle sokakta. Son olarak hükümet insanların dolaşım özgürlüğünü kısıtlayabileceği olağanüstü hal ilan etti. Ancak buna rağmen protestocular eylemlerine devam ediyor. Hükümet eylemcilere sert müdahale ettiği gerekçesiyle eleştiriliyor.
Bir başka sosyal hareketlilik ise İspanya’nın Katalonya bölgesinde sürüyor. Katalonya’nın İspanya’dan bağımsızlığını talep eden ayrılıkçı liderlerin hapis cezalarına çarptırılmasının ardından, ayrılık yanlıları verilen kararları protesto etmek için Barselona sokaklarında toplandı. Bölgede 18 Ekim Cuma günü de genel greve gidildi.
Son olarak Azerbaycan’da da halk sokaklara döküldü. Azerbaycan’da muhalefet hükümetin bulaştığı yolsuzluğu, düşük maaşları ve rüşvet skandallarını protesto ediyor. Polisin göstericilere uyguladığı orantısız güç ise birçok Azeri’yi daha da kızdırmışa benziyor.
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.