İran’da 15 Kasım günü, hükümetin yaptığı benzin zammını protesto etmek için başlayan eylemler bu hafta itibariyle sona ermiş gözüküyor. Eylemler boyunca 143 göstericinin hayatını kaybettiği belirtiliyor. Bununla birlikte, eylemler başladıktan hemen bir gün sonra İran’da başlayan internet kesintileri de sona ermiş durumda. Son olarak dün birçok yerde rejim taraftarı olanlar yürüyüş düzenlediler.
İran’da hükümet karşıtı protestolar dinerken rejim kendi taraftarlarını 25 Kasım günü sokağa davet etmişti. Rejim kendi taraftarlarından protestocuların kamu ve özel mülkiyete yönelik saldırılarının kınamasını talep etti. Bununla birlikte rejim eylemlerin dış güçler tarafından desteklendiğinin altını çizerek bu durumun da yürüyüşte seslendirilmesini istedi.
Uyumsuzluk Konseyi Başkan Yardımcısı Mohsen Rezai rejim yanlısı eylemlerin amacının İran’ın sorunlarının kendi başına çözülebileceği mesajını vermek olduğunu söylüyor. Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Abbas Moussawi de dün yapılan eylemde yer alanların gerçek halk olduğunu söyledi.
İran’daki gösterilerde bugüne kadar 143 kişinin hayatını kaybettiği belirtilirken, 4 bin kişinin de tutuklandığı söyleniyor. Ancak İranlı bir vekile göre tutuklananların sayısı 7 bine kadar çıkmış olabilir. İran güvenlik kuvvetleri, gösteriler ile ilgili net bir sayı paylaşmıyor.
Öte yandan eylemlerde bir çok hükümet binası ve ofisi ile birlikte yaklaşık olarak 900 bankanın eylemciler tarafından yakıldığı belirtiliyor. Her ne kadar eylemler ekonomik taleplerle başlasa da eylemler bir süre sonra rejim karşıtı gösterilere dönüştü. İranlılar’ın bir kısmı binaları ateşe verenlerin hükümetin casusu olduğunu düşünürken, bazıları da bunların son yıllarda sosyo-ekonomik durumu kötüleşen sosyal sınıflardan oluştuğunu düşünüyor.
IMF’nin rakamlarına göre, İran’da enflasyon yüzde 40’ı geçmiş durumda. Öte yandan İran’da işsizlik de yüzde 30 seviyesinde. ABD başkanlığına Donald Trump’ın gelmesi sonrası artan yaptırımlar sonucunda ülkenin petrol gelirleri de azalmış durumda.
Tahran’daki eylemlere katılan ve soyismini açıklamak istemeyen Mehdi, birçok İranlı’nın umutsuzluk içerisinde olduğunu ve bazılarının ülkeyi terk etmek istediğini söylüyor. Kendisinin de çalışmak ya da eğitim almak için Kanada’ya gideceğini ekliyor.
