Myanmar hükümetinin Müslüman azınlık Rohingyalar’a yönelik soykırım suçlamasıyla Uluslararası Adalet Divanın’nda yargılandığı davanın ilk duruşması bugün başladı. Hollanda’nın Lahey kentindeki mahkemede ivedi yargılama ve ana dava görülüyor. İvedi yargılamada Rohingyalar’ın nasıl bir tehdit ile karşı karşıya olduğu, ana dava sürecinde ise ek bir korumaya ihtiyaçlarının bulunup bulunmadığı kararlaştırılacak.
Ana dava, Gambiya hükümetinin kasım ayı başında Lahey’deki Uluslararası Adalet Divanı’na Myanmar’ı şikayet etmesi üzerine açıldı. İlk duruşmada Gambiya adına söz alan Adalet Bakanı Abubacarr Marie Tambadou, “Gözlerimizin önünde yeni bir soykırım oluyor ve biz yine hiçbir şey yapmıyoruz. Bu, ortak vicdanımıza sürülmüş bir lekedir. Bugün sadece Myanmar devleti değil, insanlığımız da adalet karşısında” dedi.
Davada Gambiya hükümeti, Myanmar’ın soykırım yaptığını ispat etmek zorunda. Ancak “soykırım” tanımına göre Myanmar’daki soykırımı ispatlamak o kadar da kolay değil. Çünkü Myanmar hükümetinin Rohingyalar’ı yok etmeye çalıştığına dair gereken resmi belgeler dava dosyasında yer almıyor.
Birleşmiş Milletler (BM) soykırımın tanımını, 1948 yılında kabul edilen ‘Soykırım Suçunun Önlenmesi ve Cezalandırılması Sözleşmesi’ ile çizdi. Örgüte göre soykırım; ulusal, etnik, ırksal ya da dinsel bir topluluğun tümünü ya da bir bölümünü yok etme niyetiyle topluluk üyelerinin öldürülmesi, topluluk üyelerine fiziki ya da ruhsal açıdan zarar verilmesi, topluluğun fiziki varlığını tümüyle ya da kısmen sona erdirecek yaşam koşullarıyla yüz yüze bırakılması, topluluk içi çoğalmanın engellenmesi, topluluk bünyesindeki çocukların başka bir topluluğa aktarılması eylemlerinden herhangi birinin işlenmesi durumunda gerçekleştirilmiş oluyor.
Birkaç yıl süreceği tahmin edilen davada, Nobel Barış Ödülü sahibi Aung San Suu Kyi, dışişleri bakanı ve hükümet başkanı olarak ülkesini savunuyor. İlk duruşmada hazır bulunan Myanmar lideri Kyi, iddianame okunurken gözlerini hâkimlerden ayırmadı, yüzünün ifadesi hiç değişmedi.
Kyi, ordunun Myanmar’da gerçekleştirdiği katliamlara açıkça kayıtsız kalması ve bunları reddetmesinden ötürü dünya genelinde bir süredir çok geniş çevrelerce kınandı. Alman haber ajansı Deutsche Welle’ye konuşan Myanmar uzmanı Michal Lubina, Kyi’nin Lahey’de orduyu savunacak olmasının uluslararası toplum nezdinde zaten kötüleşen imajını daha da zedeleyeceği yorumunda bulundu.
Ne olmuştu?
Myanmar’da 2012 yılında Budistler ile Rohingyalar arasında şiddet olayları yaşandı. Olaylar sırasında binlerce Rohingyalı öldü, yüzlerce ev ve işyeri ateşe verildi. 2017 yılında Myanmar hükümeti kendi sınır karakollarına yönelik gerçekleştirilen eşzamanlı saldırıları gerekçe göstererek Rohingyalar’a karşı kitlesel şiddet eylemleri başlattı.
Reuters muhabirleri Simon Scarr ve Weiyi Cai, Rohingyalar’ın mevcut yaşam koşullarını interaktif bir şekilde gösterdi. “Muson Rohingyalar’ın kamplarını nasıl tahrip edebilir” başlıklı çalışma için veri gazeteciliği ödülü alan Scarr ve Cai, kitlesel olarak Bangladeş’e sığınan Rohingyalar’ın kamp koşullarını anlattı. Reuters muhabirleri Wa Lone ve Kyaw Soe Oo da şiddet olaylarını araştırırken 2017’de tutuklanmış ve 500 günden fazla hapiste kalmışlardı.
740 bin Rohingyalı halen Bangladeş’teki kamplarda yaşıyor. BM’nin raporuna göre, 600 bin Rohingyalı halen Myanmar’da bulunuyor ve soykırım tehdidiyle karşı karşıya.
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
