İdlib’de düzenlenen hava saldırısı sonucunda 33 Türk askerinin hayatını kaybetmesi sonrasında AKP Sözcüsü Ömer Çelik “Artık mültecileri tutabilecek durumda değiliz” açıklaması yaptı. Bunun üzerine Türkiye’deki mültecilerden Edirne’ye doğru yola çıkanlar oldu. Mülteciler, Türkiye-Yunanistan sınırından Yunanistan’a geçmeye başladı.
Yunanistan adalarında bir haftadır mültecilerin yerleştirilmesi için yapılması planlanan kapalı kamplara karşı adalardaki halkın eylemleri ve polisin eylemlere sert müdahalesi sürerken Türkiye’nin açıklaması Yunanistan’da nasıl yankı buldu?
Yunanistan’daki durumu, Berlin Humboldt Üniversitesi’nde ve Yunanistan’da sığınmacıların bulunduğu hotspot (mülteci kabul merkezi) adalarında araştırmalarına devam eden Dr. Begüm Başdaş Medyascope için yorumladı.
Medyascope: Türkiye’nin “Artık mültecileri tutamayacağız” açıklamasına Yunanistan’dan resmi bir cevap geldi mi?
Begüm Başdaş: Türkiyeli yetkililerin “mültecileri tutamayacağız” açıklamasına karşı Yunanistan yetkililerinden direkt bir açıklama gelmedi. Buna karşılık Yunanistan yetkililerine dayalı kaynaklar hem kara hem deniz sınırlarındaki kontrollerin sıkılaştırıldığını, Yunanistan’ın NATO ve Avrupa Birliği (AB) ile daimi bir iletişimde olduğunu belirtti. Devlet kanalı ERT’deki haberlere göre, Yunanistan Savunma Bakanlığı bu sabah (28 Şubat) acil bir toplantı yaptı. Üst düzey yetkililerden birinin Midilli Adası’na, bir bakanın da Evros sınırına gitmesi bekleniyor. Türkiye’nin mültecilerle ilgili açıklamasına karşı yetkili makamların Yunanistan’ın sınır güvenliğini ciddi bir biçimde artıracağına yönelik açıklamalar da mevcut.
Medyascope: Yunanistan tarafından, Türkiye sınırında ek güvenlik önlemleri alındı mı?
Begüm Başdaş: Bugün ve yarın daha net bir biçimde gelişmeleri takip ederek göreceğiz ama Yunanistan, Türkiye sınırında geçişleri engelleme amaçlı çok ciddi bir biçimde sınır koruma güçlerinin artırılmasına yönelik çalışmalar yapıyordu. Dün geceki açıklamadan sonra ise, Yunanistan’ın sınır koruma çalışmalarının sınır güvenliğinin artırılması için çok daha fazla gücün bu bölgelere gönderileceği ifade ediliyor. Sınırlarda askeri gücün arttırılacağına yönelik duyumlar da aldım. Zaten ciddi bir fiziksel şiddet uygulanan bir sınırda askeri gücün artırılacak olması sığınmacıların can güvenliği hususunda ciddi endişe verici. Şu ana kadar hem denizde hem de kara sınırında çok fazla geçişlerin olmadığına dair bilgi geliyor. İnsanlar henüz Türkiye sınırında toplanıyor. Yunanistan kaynaklarına göre şu anda gelişlerde kayda değer bir artış yok hatta bu sabah itibarıyla Midilli Adası’na gelişler normalin altında bir seviyede. Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis Türkiye’ye direkt cevap vermedi ama çeşitli açıklamalarda bulundu. Başbakan Miçotakis mültecilere hitaben “Yunanistan’a gelmeyin, insan kaçakçılarına boşuna para vermeyin, Yunanistan adalarında yolculuğunuz bitecek ve buradan sizi Türkiye’ye geri göndereceğiz” dedi.
“Düzensiz göçün kamu sağlığı tehdidi olarak gösterilmesi sınırda bulunan sığınmacıların güvenliği açısından çok endişe yaratıyor”
Ayrıca Avrupa’da şu anda geniş bir biçimde tartışılan bir mesele var. Koronavirüs salgını ile sığınmacıların Avrupa’ya düzensiz geçişi arasında bağlantı kuruluyor. Miçotakis de yaptığı açıklamalarla bu tartışmaya dâhil oldu. Başbakan “Yunanistan’a geçiş yapan mülteci ve sığınmacıların çok büyük bir kısmı Afganistan ve İran’dan geliyor. Bu ülkelerde koronavirüs olduğu teyit edildiği için Yunanistan’ın Avrupa Komisyonu regülasyonlarına göre kamu sağlığını koruma üzerinden bunu kontrol etmeye, daha sıkı sınır kontrolleri gerçekleştirmeye hakkı vardır” dedi.
Medyascope: Hâlihazırda Yunanistan adalarında gergin bir ortam var, buna Türkiye’den mülteciler gelecek telaşı eklendi mi?
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
Begüm Başdaş: Bu hafta hem Sakız hem Midilli adalarında yaşananlardan sonra çok sorunlu bir geleceğin bizi beklediğini tahmin ediyorum. Uzun süredir Yunanistan adalarında kapalı kampların yapılmasına karşı yerel halk ciddi bir biçimde “hayır” diyordu ve bunu da maalesef çok da mülteci dostu olmayan bir söylem üzerinden kuruyordu. Yunanistan hükümeti kapalı kampların yapılması konusunda ısrarcı. Hükümet kapalı kampların mülteci ve göç sorununun çözülmesinin tek yolu olduğunu ifade etti. Adalarda kapalı kampların yapılması için belirli alanlar belirlendi. Bu bölgelerde yerel halk nöbet tutmaya ve inşaat çalışmalarının yürütülmesine karşı eylemlere başladı. Bunun üzerine pazartesi günü hem Sakız hem Midilli’de yüzlerce ek çevik kuvvet gücü gönderildi. Bu kuvvetler, pazartesi (24 Şubat) gecesi, salı ve çarşamba günleri yerel halka karşı ciddi insan hakları ihlalleri içeren orantısız güç kullandı. Adalardaki yerel halk özünde adalardaki yoğunluğun azaltılmasını ve buradaki mültecilerin ana karaya taşınmasını istiyor ve adalarda kapalı kamplar yapılmasını istemiyor. Yunanistan adalarında hâlihazırda karışık bir sosyal dinamik var. Bu sebeple mültecilerin gelişi artarsa bunun dinamikleri nasıl etkileyeceğini önümüzdeki günlerde yaşayarak göreceğiz.
Adalarda son bir haftada yaşanan gerginlik sonucunda görüştüğüm bazı mülteci hakları savunucuları ve STK çalışanları aşırı sağ grupların biraz fazla cesaretlendiklerini söyledi. Hükümet de mültecilerle ilgili söylemini ciddi bir biçimde mülteci karşıtı bir yerden kurduğu için mülteci gelişleri artarsa bu durum sığınmacıların ve STK çalışanların güvenliği için önemli bir risk oluştabilir.
Medyascope: Ege Denizi’nin fiziki koşulları nedir şu anda, bugün botla geçişlerde normalden farklı bir durum sözkonusu mu?
Begüm Başdaş: Her ne kadar bu Yunan adaları açık bir havada Türkiye’ye görünür bir yakınlıkta olsa da aslında burası geçilmesi çok zor bir deniz. Hem hava koşulları hem deniz koşulları hem de mültecilerin büyük sayılarda güvensiz şişme botlarla karşıya geçme denemeleri durumu çok zorlaştırıyor. Rüzgâr ve deniz koşullarının uygunluğuna göre sığınmacıların çok daha hızlı bir biçimde Yunan deniz alanına girmeleri mümkün olabilir. İlerleyen saatlerde gelişmeleri göreceğiz. Hâlihazırda Midilli, Sakız, Samos gibi adalara çok fazla ulaşan bot olmadı.
Söyleşinin tamamını dinlemek için tıklayınız.
