Daha önce Medyascope ekranlarında “Türkiye’de medya koronavirüs sınavını nasıl veriyor? Televizyon ekranlarındaki yorumcular kim? Reyting mi sağlık mı?” sorularına yanıt aramıştık. Şimdi ise bir adım daha atıyoruz ve 10 Nisan gecesiyle başlayan hafta sonunu takiben yaşanan siyasi kriz ışığında medyanın koronavirüs sınavını başka bir açıyla değerlendiriyoruz.
İçişleri Bakanı Süleyman Soylu’yu istifaya kadar götüren 10 Nisan akşamı ilan edilen hafta sonu sokağa çıkma yasağı sonrası, 14 Nisan’da kararın bir diğer önemli figürü Sağlık Bakanı Fahrettin Koca kameraların karşısına geçti. Bilim Kurulu toplantısı ertesi, basının sorularını alan Koca’ya sorulması beklenen sorularında başında ise büyükşehirlerde kaos manzarası yaratan sokağa çıkma yasağının detayları, Bakan Soylu ile yaşadığı iddia edilen gerginlik ve Cumhurbaşkanı Erdoğan-Soylu-Koca üçgeninde neler yaşandığıydı. Ancak şaşırtıcı bir biçimde 20 gazetecinin katıldığı toplantıda, kendisine bu konuyla ilgili neredeyse hiç soru gelmedi. Gelen bir ila iki soru da toplantının sonuna doğru dolaylı olarak iletildi.
Medya ombudsmanı Faruk Bildirici, Türkiye’de medyanın verdiği en önemli sınavlardan biri olan o basın toplantısını Medyascope’a değerlendirdi. Konuyla ilgili bir analiz de kaleme alan Bildirici, Sağlık Bakanı’nın basın toplantısındaki gazeteci sorularını deşifre edip inceledi, çıkardığı sonuç ise şaşırtıcı: “Soru soran 20 gazeteciden 16’sı Bakan Koca ve Bilim Kurulu’ndan habersiz. Yasak kararı ve Soylu’nun istifasını merak etmemiş.”
Gazetecilerin soru soramamasının arkasında ne yatıyor; kurumlarının adı altında kalmaları mı, kişisel ilgisizlikleri ya da haber reflekslerini yitirmeleri mi yoksa otosansür mü? Faruk Bildirici, tüm bu etkenleri değerlendirirken, gazetecilerin üzerindeki hükümet baskısını, bu baskının hapisten para cezasına kadar yaptırımlarını anlattı. “Aslında güç soru sorandadır” diyen Bildirici’nin dikkat çektiği bir başka nokta ise soru soran gazetecilerin soru sorma biçimleri: “’Sayın Bakanım’, ‘Efendim’ diye başlayıp ‘teşekkürler’le bitiriyorlar. Neden ‘teşekkür’le bitiyor. Bakan yüksek bir yerde, cevap vererek gazetecilere lütufta mı bulunuyor? Teşekkür edecek bir durum yok, herkes işini yapıyor.”
Yeni medyayı ve muhalif basını daha zor bir dönemin beklediğini de belirten Bildirici, Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun ve Cumhuriyet Gazetesi arasında başlayan “terör” soruşturması olayını, Fox Haber’e verilen yayın durdurma cezasını, Basın İlan Kurumu’nun kayırdığı kurumları ve RTÜK’ün pozisyonunu da değerlendirdi.
