Hazine ve Maliye Bakanlığı, kamu ve üniversite hastanelerinden uzun süredir alacaklarını tahsil edemeyen tıbbi cihaz ve ilaç sektöründen, alacaklarından önemli oranda feragat etmesini talep etti. Sektör temsilcileri bu talebin karşılanmasının imkansız olduğunu söylüyor, darboğaza giren şirketler ödeme bekliyor.
Sağlık endüstrisinden 19 örgütün ortaklaşa kurduğu Sağlık Endüstrileri Platformu, 15 Eylül’de yaptığı açıklamada, şirketlerin kamu hastanelerinden 16 aydır, üniversite hastanelerinden ise 36 aydır ödeme alamadıklarını açıkladı. Platform ayrıca, Hazine ve Maliye Bakanlığı yetkililerinin şirketlerden, alacaklarından yüzde 60’a varan oranlarda feragat etmelerini talep ettiğini duyurdu.
Kamu hastaneleri ve özel hastanelerden yaklaşık 19 milyar lira alacağı olan şirketlerin talep edilen indirimi karşılayacak durumda olmadığını belirten Sağlık Endüstrileri Platformu, bu uygulamanın istihdama zarar vereceği, yeni yatırımları imkansız kılacağı ve sağlık hizmetinde aksamalara yol açacağı konusunda uyarıda bulundu. Anadolu Ajansı’na açıklama yapan Türkiye Sağlık Endüstrisi İşverenleri Sendikası (SEİS) Başkanı Metin Demir ise ilaç ve tıbbi cihaz sektörünün kamu ve üniversite hastanelerinden alacağının 18 milyar lirayı aştığını ve tarafların masaya oturması gerektiğini söyledi.
Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın alacaklarının bir kısmından feragat etmesini talep ettiği sektörde şirketler, acil ödeme bekliyor.
“İlk kez kamu hastanelerinden alınacak ödemeden feragat isteniyor”
Medyascope’a konuşan Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Medikal Meclisi Başkanı Mete Özgürbüz, Hazine ve Maliye Bakanlığı yetkililerinin, sektördeki şirketlerden, alacaklarından 2018 yılı için yüzde 30, 2019 için yüzde 50, 2020 için yüzde 60 indirim talep ettiğini söyledi. Özgürbüz’ün aktardığına göre, medikal sektörünün üniversite hastanelerinden alacağını tahsil edememe sorunu zaten kronikleşmişti. Bu yıl, geçmiş dönemlerden farklı olarak kamu hastanelerinden de ödeme alınamadı ve şirketlerden ilk kez kamu hastanelerinden alacaklarından feragat etmeleri istendi.
Özgürbüz, “Üniversite hastanelerinde yedi-sekiz yıldır kronikleşen tahsilat sorununun giderilmesi için hükümet daha önce feragat istemiş ve toplu ödeme yapmıştı. O yüzden üniversite hastanelerinin ödemelerinden feragat talebi, sektörün beklediği bir şeydi. Fakat kamu hastaneleri ödemelerinden feragat talep edilmesi ilk kez başımıza geliyor. Kamu hastanelerinde daha önce ciddi tahsilat sorunları olmuyordu. Hep geriden gelme sözkonusuydu ama bu üç ile sekiz ay arasında değişiyordu. Şimdi peyderpey ödemeler dahi 15-16 ay geriden geliyor” dedi.
“Çok büyük batışlar olabilir”
Özgürbüz, şirketlerin alacaklarının vergilerini ödemiş olduğuna ve geçen uzun zamanda zarar edildiğine dikkat çekti. Sektördeki şirketlerin ihalelerdeki fiyatlamaları risk görmeden ve rekabetçi şekilde yaptığını aktaran Özgürbüz’e göre, ödemelerden feragat edilmesi şirketler için büyük kayba neden olacak: “Firmalar asla böyle bir kâr marjı düşünerek bu fiyatları vermemişti. Döviz kurunun etkileri ve faizlerle kâr zaten eriyip gitti. Talep edilen feragat kabul edilirse ya şirketlerin sermayelerinden gidecek ya da şirketler banka borçlarını ödeyemez hale gelecek. Çok fazla şirketin batacağını öngörmek zor değil.”
Özgürbüz, tıbbi malzeme sektörü için “Bu sektör tıpkı doktorlar, hemşireler, sağlık personeli gibi hizmeti hiç aksatmadan, zor koşullarda çalışmaya devam etti” derken sektördeki bazı firmalar için koronavirüs salgınının da kayba neden olduğunu aktardı. Sektördeki bazı şirketler kayıp yaşadı çünkü zorunlu olmayan, ertelenebilecek ameliyatların salgın sebebiyle durdurulması sonucu, bu ameliyatlar için malzeme alımı durduruldu.
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
“Hem rekabet sağlanıyor hem feragat isteniyor”
Medyascope’a konuşan Tüm Tıbbi Cihaz Üreticileri Derneği Başkanı Mustafa Daşçı, 2018 yılında medikal sektörünün alacaklarından önemli oranlarda, bir kereye mahsus feragat ederek toplu ödeme aldığını hatırlattı ve “Bir yol açılınca o yol kullanılıyor” dedi. Hastanelerden ödemelerin gecikmesinin 2000’li yılların başından bu yana yapılan planlama hatalarından kaynaklandığını söyleyen Daşçı, şirketlerin daha önceki indirim taleplerini zor durumda oldukları için kabul ettiğini, bu yıl talep edilen indirimin uygulanıp uygulanmayacağının da sektörün vereceği tepkiye bağlı olduğunu söyledi. Daşçı, Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın talebi için “Hem mal alınırken rekabet sağlanıyor hem de ödeme yapılırken feragat isteniyor” diye konuştu.
“Hastalar mağdur olmasın diye malzeme vermeye devam ediyoruz”
Ulaştığımız ortopedik implant üreten bir şirketin sahibinin anlattıkları, bu alandaki şirketlerin yaşadığı zorlukları gözler önüne seriyor. Şirket sahibi, Sağlık Uygulama Tebliği (SUT) ile ortopedik ürünlere tavan fiyatları uygulandığını ve bu fiyatlara on yıldır zam yapılmadığını aktardı. Zamsız fiyatlara rağmen üniversite hastanelerinden 36 aydır, kamu hastanelerinden 16 aydır alacaklarını tahsil edemediğini söyleyen şirket sahibi, alacaklardan feragat edilmesi talebine ilişkin şunları söyledi: “Sektörün bu orandaki talebi karşılaması mümkün değil. Hiçbir şirket şu an bu talebi kabul etmiyor. Feragat talebini kabul eden ya batar ya da şirketi satar gider, bir daha da bu işlere bulaşmaz.”
Şirket temsilcileri ile Hazine ve Maliye Bakanlığı arasında görüşmelerin sürdüğünü ve şirketlerin beklemede olduğunu söyleyen üretici, “Ameliyatlar yarım kalmasın diye, hastalar mağdur olmasın diye malzeme veriyoruz. Ama bu belirsizlik devam ettiği müddetçe nereye kadar devam edebiliriz bilmiyorum” diye konuştu.
“Yerli sanayi ölürse hastaneler ya yabancı şirketlerden yüksek fiyata malzeme alacak ya da hastanın kendisi malzeme bulmak zorunda kalacak”
Şirket sahibi, feragat talebinde ısrar edilirse sektörün ve hastanelerin yaşayacağı diğer zorluklara dikkat çekti: “Yerli sanayi ölürse hastaneler malzeme bulmakta zorluk çekecek ve büyük ithalatçı firmalar hastanelere yüksek fiyattan mal vermeye çalışacak. Yabancı şirketlerin finansal olarak bugünkü duruma dayanmaları mümkün. Yerli sanayi ölürse bu firmalar fiyat artışlarını istedikleri gibi alacaklar. Hastaneler ya pahalı ya da peşin ödemeyle malzeme almak durumunda kalacak. Daha kötüsü, malzeme bulunamazsa, ameliyat yapılması için hastadan malzeme bulması istenecek. İnşallah o günlere gelinmez.”
