Farklı firmaların koronavirüs aşısı geliştirmesi ve bu aşıların kademeli olarak uygulanmaya başlamasıyla salgınla mücadelede farklı bir sürece girildi. Türkiye açısından en çok merak edilen konulardan biri ise Türkiye’nin kaç milyon doz koronavirüs aşısı satın alacağı ve bu aşıların ne zaman ülkeye getirileceği. Bu konuyla ilgili daha önce farklı açıklamalar gelirken Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’nın aralık ayında açıkladığı takvim ile mevcut durum arasında büyük farklar var.
Bakan Koca, yaz aylarında aşı çalışmalarına ilişkin yaptığı konuşmalarda anlaşma için İngiltere, Rusya ve Çin ile temas halinde olunduğunu dile getirmişti. Devamındaki süreçte Amerika Birleşik Devletleri (ABD) menşeli ilaç firması Pfizer ile Alman BioNTech’in birlikte geliştirdiği Pfizer/BionTech aşısı ile Çinli Sinovac ilaç firması ve Brezilya’daki Butantan Enstitüsü’nün ortak geliştirdiği KoronaVac aşısının faz 3 klinik çalışmalarına Türkiye de katıldı.
“Ocak ayında 20 milyonda sorun yok”
Ankara önceliği inaktif aşı olan Sinovac aşısına verirken aşının Türkiye’deki klinik çalışmaları 14 Eylül 2020 tarihinde başlatıldı. Bakan Koca bir ay sonra yaptığı açıklamada aşı çalışmalarında herhangi bir sıkıntı olmadığını belirtirken aşının tedariki hakkındaki ilk somut açıklama da 26 Kasım 2020 tarihindeki basın toplantısında geldi.
Koca, Sinovac firması ile sözleşmenin imzalandığını duyurarak, “Aralık ayında asgari 10 milyon olmak üzere 20 milyon hedefliyoruz. Ocak ayında 20 milyonda sorun yok. 50 milyon doz için sözleşme imzalandı” demişti.
“Aralık ayında muhtemelen 20 milyon temin etmiş olacağız”
Bakan Koca, bu açıklamadan beş gün sonra Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde (TBMM) konuya ilişkin “Aşılamaya, aralık ayında yoğun bir şekilde başlamak istiyoruz. Aralık ayında en az 10 milyon ama muhtemelen 20 milyon gibi temin etmiş olacağız. Ocak ayında 20 milyon, şubat ayında 10 milyon. Bu rakamları daha da artırma gayreti içindeyiz” diye konuşmuştu. Aynı açıklamasında Koca, aşının 11 Aralık’ta sağlık çalışanlarına uygulanmaya başlayabileceğini de söylemişti.
“Türkiye ilk iki-üç ay içinde pek çok ülkeden fazla aşıya sahip olacak”
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, 9 Aralık 2020 tarihindeki Bilim Kurulu toplantısı sonrası düzenlediği basın toplantısında ise şubat ayı sonuna kadar 50 milyon doz aşının geleceğini belirterek, “Türkiye’nin ilk iki-üç ay içinde dünyanın birçok ülkesinden daha fazla aşıya sahip olduğunu sipariş veren ülkelere bakın, görmüş olursunuz” demişti.
Koca aynı gün Habertürk’e de konuşurken yaz ayı gelmeden 50 milyon kişiye aşı yapılmasının hedeflendiğini belirtmiş ve Pfizer aşısından da en az 25 milyon doz satın alınacağını söylemişti.
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
“Pfizer aşısından yıl sonuna kadar 550 bin, mart ayı sonuna kadar 4,5 milyon doz gelecek”
Koca, 25 Aralık 2020 tarihinde Pfizer ile BioNTech’in geliştirdiği koronavirüs aşısı için imzaların atıldığını duyurmuştu. Mart ayı sonuna kadar 4,5 milyon doz aşının Türkiye’ye teslim edileceğini belirten Bakan Koca, Twitter mesajında ise 550 bin doz aşının yıl sonu ya da ocak başı itibariyle Türkiye’de olacağını söylemişti.
“Yeni tedarik planı gözden geçirildi”
Bakan Koca, 7 Ocak 2021 tarihinde yine yazılı bir açıklama ile daha önce duyurduğu anlaşmaları doğrulamış ve tedarik planlarında yapılan değişikliklerin kamuoyu ile paylaşılacağını vurgulamıştı. Açıklamada şu ifadelere yer verilmişti: “Aşı tedariki ile ilgili gelişmelerden sizleri düzenli olarak bilgilendirmeye çalışıyorum. Bugün itibariyle 50 milyon doz inaktif aşı için kesin anlaşma yapmış ve üç milyon dozluk ilk bölümünü depolarımıza teslim almış durumdayız. Ayrıca mRNA temelli aşı için de bugün yine bir görüşme yaparak yeni tedarik planını gözden geçirdik. 4,5 milyon doz garanti ve 30 milyon doza kadar anlaşmamız imzalandı. Tedarik planı ile ilgili detaylar netleştikçe sizleri bilgilendirmeye devam edeceğim.”
Aşılama 13 Ocak 2021 tarihinde başladı
Şu ana kadar Türkiye’nin tedarik ettiği aşı miktarı bu açıklamalarla uyumlu olmadı. İlk etapta Türkiye’ye gönderilen üç milyon doz aşı, 30 Aralık sabahı başkent Ankara’ya ulaşırken Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu’nun (TİTCK) “acil kullanım onayı” vermesiyle 13 Ocak 2021 günü Türkiye’de aşılama programı resmen başladı.
İlk aşamada sağlık çalışanlarının, sonra da 85 ve 90 yaş üstü kişilerin aşılanması başlarken Sağlık Bakanlığı’nın verilerine göre şu ana kadar bir milyondan fazla insana aşıların ilk dozu yapıldı. Yani mevcut durumda Türkiye’nin elinde iki milyondan az aşı kaldı ve diğer aşıların ne zaman geleceği hâlâ netleşmedi.
“Mümkün olan en kısa sürede en çok vatandaşımızın aşıya ulaşmasını temin edebilmek için tüm şartları zorluyoruz”
20 Ocak’ta yapılan Bilim Kurulu toplantısının ardından yazılı bir açıklama ile tedarik süreci hakkında bilgi veren Fahrettin Koca, aşıların ne zaman geleceğine dair net bir bilgi paylaşmadı. Açıklamada şu ifadelere yer verildi: “Tüm dünyada aşı programlarını yürüten ve başlatmaya çalışan ülkeler doğru tedarik planlaması yapmaya çalışmaktadır. Biz de vatandaşlarımız için bir tedarik ve aşı programı planlamasını erkenden yaptık. Aşı programımızdaki hedef gruplara göre aşı uygulaması ile uyumlu olarak tedarik planlaması yapıldı ve bu programa uygun olarak uygun dozlarda aşı tedarik edilmektedir. Her bir aşamada aşı programına ara vermeden sürekli aşılama yapılabilecek bir plan çerçevesinde aşı lojistiği devam edecektir. Mümkün olan en kısa sürede en çok vatandaşımızın aşıya ulaşmasını temin edebilmek için tüm şartları zorluyoruz.”
