Türk Tabipleri Birliği (TTB), sağlıkla ilgili yapılan televizyon programlarına katılan hekimlerin kanallara para ödemesine ve hekimlere teklifler sunulmasına dair açıklama yaptı. Sağlık alanında herhangi bir şekilde reklam yapılmasının kesinlikle yasak olduğuna dikkat çekilen açıklamada, TTB Merkez Konseyi’nin, bu kurala uymayan televizyon programları ve hekimlerle ilgili işlem yapacağı belirtildi.
TTB, açıklamasında, Radyo ve Televizyon Üst Kurulu’nun (RTÜK) mevzuatından da şu bölümleri paylaştı:
- ‘‘Gizli ticari iletişim, reklam yapmak maksadıyla veya kamuyu yönlendirebilecek şekilde; mal veya hizmet üreticisinin faaliyetinin, ticarî markasının, adının, hizmetinin ve ürününün reklam kuşakları dışında ve reklam yapıldığına ilişkin açıklayıcı bir ses veya görüntü bulunmaksızın programlarda sözcükler veya resimler ile tanıtılmasına izin verilmediği,
- Reçeteye tabi ilaçlar ve tedaviler hakkında ticarî iletişim yapılamayacağı,
- Ticari iletişimi yasaklanmış olan mal ve hizmetlerin üretimi veya satışıyla iştigal eden gerçek ve tüzel kişilerce program desteklenmesi yapamazlar.’’
Sağlık hizmetlerinin kamusal olması gerekirken bu gerekliliğin yok sayıldığı belirtilen açıklamada, ‘‘Anayasada düzenlenen devletin temel amaç ve görevlerine de açıkça aykırı düşmesi anlamına gelmektedir. Anayasada kamusal bir hak olarak tanınan sağlık hizmetleri, sosyal adalete uygun bir şekilde ifa edilmelidir’’ denildi. Açıklamada ayrıca, sağlık hakkının sınırlı bir tüketici hakkı olarak gözükmemesi gerektiğine dikkat çekilerek, “Bu hak, insan haklarının bir parçasıdır. Kişinin diğer hak ve özgürlüklerini kullanabilmesi, yaşama hakkının varlığına, dolayısıyla sağlığının korunmasına bağlıdır’’ ifadesine yer verildi.
TTB, televizyon programlarına para karşılığı çıkan hekimlere, Hekimlik Meslek Etiği Kuralları’nın beşinci maddesini hatırlatarak, ‘‘Hekimin öncelikli görevi, hastalıkları önlemeye ve bilimsel gerekleri yerine getirerek hastaları iyileştirmeye çalışarak insanın yaşamını ve sağlığını korumaktır. Bu çerçevede hekim, görevini yerine getirirken ticarî kaygı güdemez. Bu, hekim sorumluluğunun bir parçasıdır. Aynı sorumluluk hekimin görev yaptığı hastaneler için de geçerlidir’’ dedi.
‘‘Kuralları ihlal edenler para cezası ile cezalandırılacak’’
Kuralları ihlal eden hekimlerin, TTB Disiplin Yönetmeliği’ndeki ihlal edilen maddeler kapsamında para cezasıyla cezalandırılacağı söylenen açıklamada, ihlal maddeleri şöyle belirtildi:
b) Tanıtım kurallarına aykırı davranmak,
c) Her türlü iletişim mecrasında reklam amacına yönelik yazılar yazmak, yazdırmak veya açıklamada bulunmak yahut ortağı olduğu kuruluş veya şirket aracılığıyla bu anlamda reklam yapılmasını sağlamak,
d) Bireysel olarak veya yöneticisi oldukları dernekler ya da çalıştıkları kurumlar aracılığıyla ticari ürün veya hizmetin tanıtımında yer almak veya reklamına aracılık etmek,
e) El ilanları, tabelalar, basın ve benzeri yollarla meslektaşlararası haksız, tıp dışı rekabete yol açacak duyurular yapmak,
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
f) Meslek uygulaması sırasında veya tabip odası ile ilişkilerinde herhangi bir şekilde haksız kazanç teminine yönelik davranışlarda bulunmak,
g) Tıpta Uzmanlık Tüzüğüne göre alınmış bir uzmanlık belgesi olmadan herhangi bir biçimde uzmanmış gibi tanıtım yapmak,
h) Bilimsel araştırmalar ve eğitime yönelik şeffaf kurumsal ilişkiler dışında, endüstri kuruluşları ile çıkar ilişkileri kurmak, Türk Tabipleri Birliği Hekim ve İlaç Tanıtım İlkeleri’ne aykırı davranmak,
i) Meslektaşlara maddi çıkar karşılığı muayene ve tedavi için hasta göndermek, kendisine hasta sağlaması için aracı kullanmak veya herhangi bir kişiye bu nedenle çıkar sağlamak, hastaları zorunlu durumlar dışında kendisine, yakınına veya ortağına ait özel sağlık kuruluşlarına yönlendirici tavır ve davranışlarda bulunmak,
j) Türk Tabipleri Birliği veya odalarca saptanmış tabela ile ilgili kurallara uymamak.
Sağlık alanında yapılacak reklamların yaratacağı olumsuzluklar ve kamu sağlığına vereceği zararlara değinilen açıklamada, ‘‘Sağlık göz önünde bulundurularak gerek hukuksal düzenlemelerde gerekse etik ilkelerde reklam kesin bir şekilde reddedilmektedir’’ denildi.
Halkın bilgilendirilmesi gerekliliğinin de önemli olduğu söylenen açıklamada, para karşılığı çıkılan programların amacının halkı bilgilendirmek olmadığı vurgulandı: ‘‘Bu programlarda yapılan, ticari amaçlı itibar kazanma, hasta yönlendirme, hatta bilime uygun olmayan bilgilendirmeler, hekimlik meslek sanatının icrası ile bağdaşmaz. Para ödeyerek bu programlara katılmaya tevessül eden hastaneleri, doktorları ve bu programları yapanları/aracıları, etik ve hukukî olarak yasak bu uygulamadan vazgeçmeleri konusunda ivedilikle uyarıyoruz.’’
TTB’nin açıklamasının tamamını okumak için buraya tıklayınız.
