Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) Başsavcısı Fatou Bensouda, Filipinler’de Rodrigo Duterte’nin devlet başkanı olduğu 2016 yılında başlatılan “uyuşturucuyla savaş operasyonları” kapsamında işlendiği öne sürülen insanlık suçları sebebiyle kapsamlı bir soruşturma başlatmaya hazırlanıyor.
Uyuşturucuyla mücadele kapsamında yapılan büyük operasyonlar, Filipinler’de 2016 yılında devlet başkanı koltuğuna oturan Rodrigo Duterte’nin en önemli seçim vaadiydi. Resmi rakamlara göre, Duterte yönetimi altında geçen beş yılda 200 binden fazla uyuşturucu operasyonu düzenlenirken bu operasyonlarda altı binden fazla kişi öldürüldü. Duterte yönetimine göre operasyonlarda hayatını kaybeden herkes uyuşturucu kaçakçısıydı.
Ancak ülkedeki insan hakları örgütlerine göre, operasyonlarda hayatını kaybeden kişi sayısı 20 bini geçerken ölenlerin büyük bir bölümünün uyuşturucu kaçakçılığı ile ilgileri kanıtlanamadı.
UCM Başsavcısı olan Gambiya vatandaşı Fatou Bensouda, konu hakkında yaptığı açıklamada, UCM’nin uyuşturucuyla mücadele konusunda hiçbir hükümetin iç politikasına karışmadığını ve yalnızca “savaş suçlarını” ve “insanlığa karşı suçları” soruşturma yetkisi altında hareket ettiğini söyledi. Görev süresi bugün (15 Haziran) sona eren ve yerini İngiliz Karim Khan’a devretmeye hazırlanan Bensouda, “Filipinler’deki soruşturmaları devam ettirme görevi, yetenekli halefim Karim Khan’a düşecek” ifadelerini kullandı.
UCM’nin açmaya hazırlandığı soruşturma, 2016-2019 yılları arasındaki operasyonları kapsayacak.
Duterte’nin sözcüsü Harry Roque ise Filipinler’de hukuk sisteminin düzgün çalıştığını ve bundan dolayı uyuşturucuyla savaşta, cinayetleri araştırmak için yabancı yetki makamlarına ihtiyaçlarının olmadığını söyledi. Roque ayrıca, UCM’nin resmi bir soruşturma başlatmasının “hatalı ve politik bir hamle olacağını” düşündüğünü belirtti.
İnsan hakları grupları ve Duterte’nin uyuşturucuyla savaş operasyonları kapsamında işlenen cinayetlere tepki gösteren sivil toplum kuruluşları, UCM’nin bu adımını memnuniyetle karşılarken tam kapsamlı bir soruşturmanın, Duterte’nin uyuşturucuya karşı başlattığı kanlı savaşta öldürülen binlerce insan için adaleti daha da yakınlaştıracağını söyledi.
UCM, daha önce Duterte’nin uyuşturucuyla savaş için başvurduğu sıkı önlemlerle ilgili bir ön inceleme başlatmıştı. Bunun üzerine Duterte yönetimi, Mart 2018’de Filipinler’in UCM’nin kurucu antlaşmasına üyeliğini iptal etmiş ve ülke 2019’da UCM’den tamamen ayrılmıştı.
Medyascope'un günlük e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her gün mail kutunuzda.
Duterte Aralık 2020’deki bir televizyon konuşmasında, Filipinler yargısı tarafından suçlu bulunursa hapse girmeye hazır olduğunu ve bunun kendisi için bir problem teşkil etmediğini söylemişti. Otoriter lider, göreve başladığı yıldan bu yana yürüttüğü uyuşturucuyla savaş operasyonları nedeniyle uluslararası kamuoyunda sıklıkla eleştiriliyor.
Derleyen: Gökalp Badak
