İran’daki insan hakları ihlalleri üzerine çalışan Birleşmiş Milletler (BM) soruşturmacısı Cevaid Rahman, 1988’de İran’daki binlerce siyasi tutuklunun rejim emriyle infaz edildiğine dair iddiaların incelenmesi için soruşturma yapılması çağrısında bulundu. 1988’de Tahran’da başsavcı vekili olarak görev yapan İran’ın yeni seçilen cumhurbaşkanı İbrahim Reisi’nin toplu infazlarda rolünün olduğu iddiaları, Rahman ve ofisinin bu konuda harekete geçmesinde etkili oldu.
Reuters’a konuşan Cevaid Rahman, rejim emri altında siyasi tutukluların topluca infaz edildiğine dair ellerinde yeterli tanıklık ve delillerin olduğunu, ofisinin bunları BM İnsan Hakları Konseyi ile paylaşmaya hazır olduğunu söyledi.
İran rejiminin toplu mezarlara dair delilleri ortadan kaldırmaya çalıştığından endişelenen Rahmani, İbrahim Reisi’nin İran cumhurbaşkanı seçilmesinden ötürü 1988 infazlarına yönelik soruşturmanın daha da önem kazandığını belirtti. O yıllarda başsavcı vekili olarak görev yapan Reisi’nin toplu infazlarda önemli rol oynadığı iddia ediliyor.
Soruşturmanın İran halkının ve infazlarda yakınlarını kaybetmiş ailelerin yararına olduğunun altını çizen Rahman, yeni cumhurbaşkanının bu konudaki rolünün araştırılmasının gerekliliğine işaret etti. Reisi ve ofisi ise BM’deki soruşturma çağrısına yönelik herhangi bir açıklama yapmadı.
Reisi, daha önce toplu infazda rolü olup olmadığını soran gazetecilere, “Eğer bir yargıç veya bir savcı halkının güvenliğini savunmuşsa övgüyü hak ediyordur. Çalıştığım her pozisyonda insan haklarını savundum ve bundan gurur duyuyorum” yanıtını vermişti.
Topluca öldürüldükleri iddia edilen tutukluların yakınlarının kurduğu “1988 Katliamı Kurbanları için Adalet” isimli dernek, Cevaid Rahman’ın soruşturma çağrısını memnuniyetle karşıladıklarını ancak infazlara yönelik BM soruşturmasının çok geciktiğini belirtti.
Rahman: “Seçimlerde ılımlı adayların kazanmasını engellemek için manipülasyonlar yapıldı”
İbrahim Reisi’nin kazandığı İran seçimlerine yönelik eleştirilerde de bulunan Cevaid Rahman, “ılımlı adayların seçilmesini engellemek için manipülasyonlar yapıldığını” ileri sürdü. Rahman bunun yanı sıra, adaylık süreci sırasında Reisi’nin tartışmalı geçmişi hakkında sorular soran gazetecilerin bir kısmının tutuklandığını ve bir korku politikası ile gazetecilerin bastırıldığının da altını çizdi. Rahman, 1988 olaylarının bir rejim politikası kapsamında yaşandığını, yalnızca bir kişinin sorumlu olmadığını da sözlerine ekledi.
Rahman, 1979’daki İslam Devrimi’nden bu yana en kanlı siyasi çalkantı olarak görülen 2019 protestoları için de etkili bir araştırmanın yapılmadığını söyledi. En az 300 kişinin öldüğü protestolardan sonra kimsenin sorumlu tutulmadığını vurgulayan Rahman, rejim güçleri tarafından yapılan ciddi insan hakları ihlallerinin cezasız kaldığını belirtti.
Cumhurbaşkanlığı görevini 3 Ağustos’ta devralması beklenen İbrahim Reisi’ye dair bilgileri aşağıdaki haberimizde bulabilirsiniz.
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
Derleyen: Aydın Ulu
