Hayvanlara yapılan eziyet ve işkencelerin kamuoyunda yoğun tepki görmesi nedeniyle yıllardır Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne (TBMM) bu yönde bir yasa düzenlenmesi için yoğun bir kamuoyu baskısı oluşmuştu. Bu baskıya karşın sekiz yıldır sürüncemede kalan hayvan hakları yasa tasarısı sonunda dün (1 Temmuz) TBMM Başkanlığı’na sunuldu. Teklifle hayvanların “mal, eşya” olmaktan çıkarılıp “canlı” statüsüne getirilmesi öngörülüyor. Hayvanlarla cinsel ilişkide bulunanlara, ev hayvanlarını veya evcil hayvanları kasten öldürenlere ve hayvanlara işkence edenlere bu teklifle birlikte ilk kez hapis cezası verilmesi öngörülüyor. Ayrıca hayvanlara karşı işlenen suçlarda idari para cezaları da artırılacak.
AKP Grup Başkanvekili Mahir Ünal: “Hayvanlar bir mal, eşya olmaktan çıkarılıp bir canlı statüsüne getiriliyor” dedi.
Hayvanseverlerin uzun zamandır beklediği teklifin Meclis’e sunulmasının ardından açıklama yapan Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) Grup Başkanvekili Mahir Ünal, “Bu düzenlemenin ruhunu, kalbini ve temel fikrini oluşturan bakış açımız şudur: Hayvanlar bir mal, eşya olmaktan çıkarılıp bir canlı statüsüne getirilmekte ve TCK 151’de hayvanlarla ilgili husus mala zarar verme noktasından çıkarılıp, cana zarar verme noktasına getirilerek suç kapsamına alınmaktadır” dedi.
Hayvanlarla cinsel ilişki ve hayvanları öldürmek “suç” kapsamına alınıyor
Hayvanlara karşı işlenen bazı fiiller “kabahat” kapsamından çıkartılıp “suç” olarak düzenleniyor. Bu kapsamda hayvanlarla cinsel ilişkide bulunanlara altı aydan üç yıla kadar hapis cezası verilebilecek ve yüz günden az olmamak üzere adli para cezası uygulanabilecek. Bu kapsamda nesli tükenmekte olan bir hayvanı öldürmek, dini amaçlarla yapılan hayvan kesimleri ve gıda üretimi dışında bir ev hayvanını veya evcil hayvanı öldürmek, hayvanlara işkence etmek, hayvanlarla cinsel ilişkide bulunmak, şiddet içermeyen ve ilgili izinler alınarak yapılan geleneksel törenler dışında hayvanları öldürmek suç sayılacak.
Hayvanlara karşı işlenen suçlara ilk kez hapis cezası getirilecek
Bir ev hayvanını veya evcil hayvanını kasten öldürenlere altı aydan dört yıla kadar, ev hayvanına işkence edenlere, zalimce muamelede bulunanlara altı aydan üç yıla kadar hapis cezası öngörülürken hayvan dövüştürenlere ise üç aydan iki yıla kadar hapis cezası verilebilecek.
Suçların birden fazla hayvana karşı aynı anda işlenmesi, veteriner ve hayvan gönüllüleri tarafından yapılması durumunda, verilecek ceza yarı oranında artırılacak.
Düzenlemeyle “süs hayvanı” ibaresi kalkıyor
Teklifle birlikte “süs hayvanı” ibaresi kaldırılırken, hayvanlara karşı işlenen suçlar mala değil, cana zarar verme kapsamında değerlendirecek. Bu düzenleme ile hayvanlar “mal” kapsamından çıkarılıp, “canlı” statüsüne kavuşturuluyor.
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
Hayvanlara kimlik geliyor
Kanun teklifinin öngördüğü yeniliklerden biri de hayvanlara kimlik verilmesi uygulaması olacak. Kedi ve köpek sahiplerine, hayvanlarını en geç 31 Aralık 2022 tarihine kadar dijital kimliklendirme yöntemiyle kayıt altına aldırma zorunluluğu getirilecek, buna uymayanlara ise hayvan başına 1.200 lira para cezası geliyor. Ayrıca ev hayvanı kapsamına gerçek kişiler yanında tüzel kişilerin sahipliğinde bulunan hayvanlar da eklenecek.
Nesli yok olma tehlikesi altında olan hayvanları öldürenlere hapis cezası geliyor
Hayvan neslini yok eden kişilere ise beş yıldan 10 yıla kadar hapis cezası öngörülürken, nesli yok olma tehlikesi altında olan bir hayvanı öldürenler ise bir yıldan beş yıla kadar hapis cezası verilebilecek. Hayvan nesillerini tehlikeye sokabilecek fiillerde bulunanlara da hayvan başına 35 bin lira para cezası uygulanacak.
Yunus parkları yasaklanıyor
Teklifle, hayvanların kullanıldığı kara ve su sirkleri ile yunus parklarının kurulması yasaklanıyor. Düzenlemeyle kamu kurum ve kuruluşlarının hayvanların habitatına uygun, serbest dolaşmalarına imkân sağlayacak doğal yaşam parkları kurmaları planlanıyor.
Petshoplarda kedi-köpek satışı yasaklanıyor
Petshoplarda satış amacıyla kedi ve köpeklerin bulundurulması, bulundukları ortamın hayvan sağlığı bakımından uygun olmadığı gerekçesiyle yasaklanıyor. Teklifte öngörülen düzenleme uyarınca petshoplarda kedi ve köpeklere ilişkin katalog benzeri görsel bilgiler bulunacak, kedi ve köpek sahiplenmek isteyenler buradan seçtikleri hayvanları Tarım ve Orman Bakanlığı’nca izin verilen üretim yerlerinden alabilecek.
Ayrıca tehlike arz eden hayvanları belirleme yetkisi bakanlığa verilecek. Mevcut düzenlemede bu hayvanları üretmek, sahiplendirmek, takas etmek, sergilemek, hediye etmek ve bunların Türkiye’ye girişini, satışını ve reklamını yapmak yasak. Bu yasaklar genişletilerek sahiplenmek, barındırma ve beslemek de kapsama alınıyor.
Hiçbir ev hayvanı haczedilemeyecek
Mevcut yasada “…bahçe içerisindeki hayvanların haczedilemeyeceği” ibaresi yeni teklifle genişletiliyor, böylece sahibinin borcu yüzünden artık hiçbir hayvan haczedilemeyecek.
Derleyen: Emine Bıçakcı
