Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK) Başkanı Ebubekir Şahin‘in özel hat üzerinden televizyon yöneticilerini “Yangın görüntülerini vermeye devam ederseniz size ceza keseceğiz” mesajıyla tehdit ettiği öne sürüldü. Tepkiler sonrası açıklama yapan RTÜK, tepkileri “art niyet” olarak değerlendirdi. RTÜK tarafından yapılan açıklamada, “Mesaj asla tehdit değildir. Hatırlatma yapmayı, farklı yerlere çekme çabalarını art niyet olarak görüyoruz. Bunun sansür olarak anlaşılması ilginçtir” denildi. Konuyu Medyascope’a değerlendiren Ankara Üniversitesi İletişim Fakültesi Gazetecilik Bölümü Öğretim Görevlisi ve Çağdaş Gazeteciler Derneği Onur Kurulu Üyesi Dr. Gökhan Bulut, mesaja “RTÜK medya organlarını henüz oluşmamış suç üzerinden ‘Seni cezalandıracağım’ diye tehdit ediyor” sözleriyle tepki gösterdi.
RTÜK: “Sansür olarak anlaşılması ilginç”
RTÜK’ün özel hat üzerinden televizyon yöneticilerine gönderdiği mesajla ilgili Medyascope’a konuşan RTÜK Üyesi İlhan Taşçı da Şahin’in televizyon yöneticilerine “Yangın görüntülerini vermeye devam ederseniz size ceza keseceğiz” mesajı verdiğini söylemişti. RTÜK tepkiler üzerine yazılı bir açıklama yaptı. Üsy kurulun görev ve yetkilerinin hatırlatıldığı çıklamada şöyle denildi: “Ülkemizdeki radyo ve televizyon yayıncıları, Meclis’te millet iradesiyle çıkarılan 6112 sayılı Yasa çerçevesinde faaliyet göstermektedirler. Ayrıca Radyo ve Televizyon Üst Kurulu tarafından paydaşlarla birlikte hazırlanan ve yayıncılarımızın altına imza koyduğu ‘Görsel-İşitsel Yayıncılık Etik İlkeleri’ ortadadır. Bütün yayıncılarımız yayıncılık ilkelerinin farkındadır. Radyo ve Televizyon Üst Kurulu, Anayasa ve Kanunla teşekkül etmiş resmi yayıncılık otoritesidir. RTÜK’ün yayıncı kuruluşlarla teması doğaldır ve bu ilişkiler görevleri arasındadır. RTÜK Başkanlığı, Yasanın verdiği yaptırım yetkisinden önce yayıncı kuruluşlarla diyalog halinde yayınlardaki eksikleri istişare etmektedir. Gerekli hallerde uyarılar doğrudan muhatap Genel Yayın Yönetmenine iletilmektedir. Hatırlatma yapmayı, farklı yerlere çekme çabalarını art niyet olarak görüyoruz. Bunun sansür olarak anlaşılması ilginçtir.”
“RTÜK oluşmamış suç üzerinden tehdit ediyor”
RTÜK’ün televizyon kanallarına gönderdiği mesaj ve yazılı açıklamasını Medyascope’a değerlendiren ÇGD Onur Kurulu Üyesi Dr. Gökhan Bulut, RTÜK’ün henüz oluşmamış bir suç üzerinden medya organlarını tehdit ettiğini söyledi. Bulut, RTÜK’ün mesajını Steven Spielberg tarafından yönetilen 2002 ABD yapımı “Minority Report” (Azınlık Raporu) filmine benzetti. Psişik güçlere sahip kâhinler ve bazı teknolojik aygıtlar sayesinde cinayetleri daha işlenmeden önce fark edip suçluları yakalayan özel bir polis biriminin başındaki bir dedektifin öyküsünü anlatan filme gönderme yapan Bulut, şöyle konuştu:
“Bu karar Minority Report (Azınlık Raporu) kararıdır. RTÜK medya organlarını henüz oluşmamış suç üzerinden ‘Seni cezalandıracağım’ diye tehdit ediyor. Ayrıca RTÜK’ün kendi kendine oluşturduğu suç kavramı ne yasalar ne de gazetecilik etiği bakımında suç içeriyor. RTÜK bu mesajıyla yayınları suç olarak kabul edip baştan engellemeye çalışıyor. Kurul burada yapılmış olan haberleri cezalandırmayı da geçip kendi istediği haberlerin yayınına izin verirken yayınlamasını istemediği yayınları cezalandıracağını belirtiyor. Televizyonların yöneticilerine gönderilen mesaj, iktidarın bugün geldiği nokta ile çok uyumlu bir mesaj.”
“RTÜK kendi hukukunu oluşturmuş durumda”
Televizyon kanalları yöneticilerine gönderilen mesajın yasal olmadığını belirten Bulut, mesajla birlikte RTÜK’ün kendi hukuk ve yasalarını oluşturduğunu belirtti. Bulut, “RTÜK yeni açıklamasıyla tehdidinden geri durmayıp tehdidi tekrar ediyor. Yapılan açıklama ile kurulun yasal mevzuatı hakkında bilgi veriliyor ancak verilen mesajın ne yasal ne de gazetecilik etiği dayanağı var. Açıklama ile ben ‘Baştan uyarmıştım’ diyor ve verilecek cezalarla kısıtlanacak olan ifade özgürlüğü için kendine meşruiyet yaratma peşinde. Kurul elindeki sonsuzlaştırılmış güç ile bu cezaları yürürlüğe koyabilir ancak bunların fiiliyatta bir karşılığı yok. Kendi hukukunu ve yasalarını oluşturmuş bir RTÜK’ten bahsediyoruz” dedi.
“RTÜK suç kavramı oluşturuyor”
Bulut sözlerini şöyle sürdürdü:
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
“Şimdiye kadar değiştirilmiş ve sürekli kısıtlanmış yasal mevzuata göre bile ortadan olmayan bir suç kavramının RTÜK tarafından oluşturulduğunu görüyoruz. Bu memlekette her kurum ve kurul kendi hukukunu kuruyor. Bu da aslında bize ülkedeki genel hukuksuzluğun hangi boyutlara ulaştığını gösteriyor.”
“Sansür hattı”
Yayıncılarla RTÜK arasında acil durumlarda kullanılmak üzere oluşturulmuş bir acil durum hattının varlığını da eleştiren Bulut, “Oluşturulmuş bir özel hattın varlığı sansür mekanizması anlamına gelir. Bir sansür hattından bahsediyoruz. Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) yönetimi altında olan RTÜK gibi bir kurul tarafından oluşturulmuş hat, basın özgürlüğünü geliştirmez. Aksine onların mesleki sınırlarını daraltacak bir şeydir” diye konuştu.
