Uluslararası Araştırmacı Gazeteciler Konsorsiyumu (ICIJ) önderliğinde açıklanan Pandora Belgeleri, zenginlerin uykularını kaçırmaya devam ediyor. Devletten aldıkları ihalelerle öne çıkan ve muhalefet partileri tarafından “Beşli çete” olarak adlandırılan şirketlerden biri olarak bilinen Cengiz Holding’in kurucusu Mehmet Cengiz’in adının da belgelerde geçtiği ortaya çıktı. Cengiz Holding’in adı medyada çoğunlukla aldığı tartışmalı kamu ihaleleriyle anılıyor.
Türkiye’de son yıllarda devletten aldığı ihaleler ve teşviklerle servetine servet katan Mehmet Cengiz, Pandora Belgeleri’ne göre servetini Britanya’nın Virjin Adaları’na aktarıyor. Pandora Papers, Türkiye ve dünyadan binlerce kişinin vergi cennetlerindeki işlemlerini ortaya saçan bir gazetecilik çalışması.
Pandora belgelerinde daha önce de Nebahat Evyap İşbilen, Ahmet Çalık ve Rönesans Holding’in de adı geçmişti.
Mehmet Cengiz’in kurucusu olduğu Cengiz Holding, kamuoyunda anahtar teslim ihaleler, silinen vergi borçları ve aldığı büyük teşviklerle biliniyor. 1980’de kurulan şirket en ciddi büyümesini mevcut iktidar döneminde yaşadı. Forbes Türkiye’nin 2020 yılında yayımladığı “en zenginler” listesine göre Cengiz Holding hak sahiplerinin toplam en az 2.2 milyar dolar serveti bulunuyor.
2011 yılında Virjin Adaları’nda vekil hissedarlarla şirket kuruldu
Pandora Belgeleri’ne göre Mehmet Cengiz, Britanya Virjin Adaları merkezli MEFA Cengiz Limited şirketinin sahibi. Cengiz, vergiden kaçınmak ve bunu gizli tutmak için şirketin kuruluşunda vekil hissedar ve direktörler kullandı.
6 Nisan 2011’de kurulan MEFA Cengiz Limited şirketinin hissedarlarından biri Cengiz Holding İcra Kurulu Üyesi Uğur Cengiz. 2015 yılında Uğur Cengiz, MEFA Cengiz’in direktörlüğünü üstleniyor. Aynı tarihte şirket hissedarlığı da vekil hissedarlardan alınıp bizzat Uğur ve Mehmet Cengiz’e geçti.
50 bin dolar sermayeyle kurulan şirket Trident Trust servis sağlayıcısına kayıtlı. Bu tip servis sağlayıcıları müşterilerinin kimliğini gizlemek için iç içe geçmiş paravan şirketler ve vekil direktörler kullanıyor.
Adına Standart Chartered Bank’ta hesap açılan off-shore şirket, Standart Chartered Trust (Guernsey) Limited tarafından yönetiliyor. Elde edilen belgelerde Cengiz ailesinin yoğun programlarından dolayı MEFA Cengiz Limited ve varlıklarının yönetimi için profesyonel bir hizmet almak istediği belirtiliyor.
Şirket yetkilileri İGA İstanbul Havaalanı çalışanlarından
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
Deutsche Welle’nin (DW) röportaj talebine program yoğunluğunu gerekçe göstererek olumsuz yanıt veren Mehmet Cengiz, yazılı olarak MEFA Cengiz Limited’in, Uğur Cengiz ve kendisine ait olduğunu kabul etti.
Belgelerde İGA İstanbul Havaalanı çalışanlarının off-shore şirketin yetkilileri olarak seçilmesi dikkat çekiyor. 29 Haziran 2015’te İstanbul Havaalanı Planlama Müdürü Atınç Tuncalı, MEFA Cengiz Ltd. şirketine sekreter olarak atandı. İGA İstanbul Havaalanı Baş Planlama Görevlisi İsmail H. Polat ise Trident Trust ve MEFA Cengiz Ltd. arasındaki iletişimi yürütüyor. Cengiz, DW Türkçe’ye bu konu hakkında bu iki çalışanın kendisine ait off-shore şirketteki görevleri nedeniyle fazladan maaş almadıklarını söyledi.
Cengiz Holding’in; Limak, Kolin, Kalyon ve Mapa ile birlikte kurduğu ortak girişim grubu, 3 Mayıs 2013 tarihinde İstanbul Havaalanı ihalesini 22 milyar 152 milyon euro bedelle almıştı. Cengiz Holding, havaalanını 2043’e kadar işletme hakkına sahip firmalardan biri.
Cengiz Holding, Dünya Bankası’nın raporuna göre dünyada en fazla kamu ihalesi alan üç şirketten biri. 2002-2020 yılları arasında aldığı ihalelerin toplam bedeli 42.1 milyar doları buluyor.
Şirket üzerinden Londra’da ev satın alındı
Pandora Belgeleri’nde Cengiz ailesinin MEFA Cengiz Ltd. şirketi üzerinden düşük vergili ev aldığı da geçti. Trident Trust’ın kayıtlarına göre 2011 yılında Londra’da Brompton Road’da alınan ev için 3 milyon 750 bin sterlin ödendi. Cengiz’in satış sırasında devir işlemlerini kolaylaştırdığı için bu yolu tercih ettiği iddia ediliyor. Satın alınan evi gerektiği zamanlarda aile üyelerinin kullandığını söyleyen Cengiz, şirketin halen aktif olduğu, Uğur Cengiz’in de direktörlüğe devam ettiği bilgisini verdi.
Mayıs 2019’da Mehmet Cengiz’in 30 yıllık eşi ve altı çocuğunun annesi Fatma Cengiz, “şiddetli geçimsizlik ve zina” nedeniyle boşanma davası açmıştı. Fatma Cengiz, İstanbul Anadolu Aile Mahkemesi’ne verdiği dilekçede, eşinin ilişki yaşadığı bir kadının üzerine Londra’da bir daire geçirdiği iddia etmişti.
Cengiz’in daha önce de Panama Belgeleri’nde adı geçmişti
Cengiz’in 2016 yılında yayınlanan Panama Belgeleri sızıntılarında da Panama merkezli hukuk şirketi Mossack Fonseca’nın müşterilerinden biri olduğu ortaya çıkmıştı. Niue ve Britanya Virjin Adaları’nda toplam altı adet off-shore şirketi bulunan Cengiz’in servetini aktardığı bu şirketler aracılığıyla alım-satım, piyasa araştırması, danışmanlık hizmeti ya da gümrük anlaşması yaptığı Mossack Fonseca kayıtlarına yansımıştı.
Cengiz, MEFA Cengiz dışında kullandığı bir off-shore şirketi daha olduğunu söyledi. Ayrıca yurtdışındaki şirket ya da taşınmazlarını Türk makamlarına bildirmekle ilgili yasal bir zorunluluğu olmadığını vurguladı.
Kaynak: DW Türkçe
