Türk Lirası’ndaki değer kaybı sonucu üst üste rekorlar kıran Dolar/TL kurunun fiyatları doğrudan etkilediği alanlardan biri elektronik sektörü. Bilgisayardan beyaz eşyaya, cep telefonundan televizyona kadar pek çok ürünün fiyatı kurla birlikte artıyor. Peki kurda son günlerde yaşanan şok artış, fiyatları nasıl etkileyecek? Ekonomist Doç. Dr. Oğuz Demir’e göre şu anda en önemli mesele fiyatlandırma yapılamaması. Demir, “Kurlardaki dalgalanma fiyatlama yapmayı güçleştiriyor. Dün Apple’ın satışlarını durdurma kararı da bu sebepleydi” diyor. Elektronik eşya zincir marketin ismini vermek istemeyen çalışanı ise olan kur şokunun fiyatlara etkisinin belli bir süre sonra görüleceğini söylüyor ve ekliyor: “Kur artışı şu andaki satışları değil bundan sonrakileri etkileyecek çünkü şu an elimizdeki stokları satıyoruz. Bu stoklar bittiği anda fiyatlar artacak.”
“Dün 3499 lira olan ürün bugün 4699 lira”
Elektronik eşya zincir marketi çalışanı, kurda son aylarda düzenli olarak ve son günlerde şiddetli şekilde görülen artışın fiyatlara etkisini şöyle anlatıyor:
“Kur artışı şu andaki satışları değil bundan sonrakileri etkileyecek çünkü şu an elimizdeki stokları satıyoruz. Bu stoklar bittiği anda fiyatlar artacak. Son aylardaki artışlarla zaten 300 liralık ürünler 700 liraya çıktı. Şu an 599 lira olan bir küçük ev aleti ürünü bu artışla birlikte ortalama 1100 lira olacak. Örneğin şu anda 4699 liraya Phillips marka bir ürün satıyoruz. Dün 3499 liraydı. Bu ürünü şimdi bu fiyatta tutacaklar ancak yılbaşına doğru 5 bin küsura çıkacak. O zaman da indirimli olarak 4 bin 800 lira civarına getirecekler. Şu an 4699 olan ürünü indirimli diye daha yüksek fiyattan satacaklar.”
“70 liraya sattığımız ütü şu anda 349 lira”
Çalışan, beyaz eşya fiyatlarındaki artışa ilişkin ise şunları söylüyor:
“Beyaz eşyalar zaten uçtu gitti. Ağustos ayında 300-400 lira olan derin dondurucu ürünleri şu anda bin lira. Buzdolapları şu anda 3 bine de var ancak biz zamanında aynı fiyata Samsung markalı buzdolabı satıyorduk. Şu anda Samsung marka bir dolabın önündeyim, fiyatı 8 bin 299 lira, normalde 4 bin liralık ürün. Fiyat bir buçuk yıl içinde ikiye katlanmış. 70 liraya sattığımız ütü şu anda 349 lira.”
“Şu anda sadece stokları kullanıyoruz”
“Yurtdışından gelen ürünlerin çoğu şu anda elimizde yok. Şu anda bize göndermiyorlar çünkü ileride yeni gelen ürünlermiş gibi zamlı gönderecekler. Şu anda sadece mağazamızdaki stokları kullanıyoruz. Doların gidişatına göre yeni fiyatlı ürün gönderecekler.”
Ekonomist Oğuz Demir “Kurlardaki dalgalanma fiyatlama yapmayı güçleştiriyor”
Medyascope'un günlük e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her gün mail kutunuzda.
Ekonomist Doç. Dr. Oğuz Demir de fiyat artışının yanı sıra kurdaki dalgalanmanın şiddetinden dolayı üreticilerin ve ithalatçıların fiyatlandırma yapamadığına vurgu yapıyor:
“Türkiye’de elektronik sektöründe birçok mal ve hizmet yurtdışından geliyor. Dolayısıyla fiyatlarla kurlar oldukça yakından ilişkili. Burada mesele sadece fiyatların artması değil. Kurlardaki dalgalanma fiyatlama yapmayı güçleştiriyor. Nitekim dün Apple’ın aldığı karar da (satışları durdurma) böyle bir karar. Yani hangi kurdan ürün satacak? Mevcut fiyat kur cinsinden bakıldığında firmaya zarar ettiriyor mu? Biraz beklese belki daha pahalıya satacak. Dolayısıyla satıcı ve üreticinin böyle bir fiyatlama güçlüğü ile karşı karşıya olduğunu söyleyebiliriz. Böyle bir süreçte bütün ticaret aksamış durumda. Bundan sonraki süreçte, ilk etapta kurun nerede dengeleneceği önemli. Bu olunca fiyatlama da netleşmiş olacak. Ancak kurdaki dalgalanma devam ederse hem fiyat verememe, yani ürüne erişilememesi hem de daha yüksek fiyatlarla ürünün önümüze gelmesi şeklinde bir sonuçla karşı karşıya kalacağız.”
“Kurun nerede dengeleneceği önemli”
Demir, kurun nerede dengeleneceğinin önemine değiniyor:
“Dolar/TL kuru, son aylardaki yükselişlerde hep bir noktada dengelendiği için, ürünlerin fiyatları artarak karşımıza çıkıyordu. Ancak son bir haftadaki dalgalanma üreticinin fiyat verememesine neden oldu. Çünkü sattıkları ürünü yerine koyma maliyetleri oldukça yükseliyor. Bir diğer yandan bir Türk Lirası cinsinden daha yüksek fiyatlara satma şansı ortaya çıkıyor. Yani bin dolarlık ürünü, dolar 10 lira iken almış ve 10 bin liraya mal etmiş ancak kur 12 lira olduğu için elinde kalan son parçaları da daha yüksek fiyatlara satmaya odaklanmış oluyor ithalatçı.“
“Vadeli alımlarda çok büyük sorun var”
Demir’e göre kurun ani yükselişinin yarattığı bir diğer sorun vadeli alımlarda:
“Bir de vadeli alımlarda çok büyük sorun var. Yani siz malı almışsınız, gelmiş ve parasını bir ay sonra ödeyeceksiniz. O bir ay sonra ödeyeceğiniz parayı TL cinsinden ödemiyorsunuz ki. O günkü kur ne ise o fiyattan dolar alıp öyle ödüyorsunuz. Dolayısıyla çok öngörülemeyen zararlar oluşması da söz konusu. O yüzden firmalar da ürünleri bekletiyorlar. Önce kurun dengelenmesi lazım. Üreticinin ve ithalatçının bunu görmesi lazım. Ancak o zaman fiyatlama yapılabilir. En azından bir hafta belirli bir yerde kaldığını görmemiz lazım. Yıl sonuna doğru kurlarda yükselme devam ederse birçok insanın bilgisayar veya telefon alma hayali suya düşebilir.“
