Özgür gazeteciliğe destek olun
Search
Close this search box.

Tevhid Dergisi, İslami Etüt Toplantıları’nın izlerini yok etmiş: Toplantı duyuruları çevrimiçi dergiden silinmiş

Haber: Doğu Eroğlu & Sema Kızılarslan

Medyascope’un araştırması, 2013-2014 arasında Selefi kanaat önderlerinin katıldığı İslami Etüt Toplantıları’nda Selefi hareketin IŞİD konusunda bir yol ayrımına geldiğini, katılımcıların bazılarının IŞİD’e biat ettiğini, bir kısmınınsa IŞİD’e karşı çıktığını göstermişti. Arşivlerde yapılan inceleme, Ocak 2014’te toplantı duyurusuna sayfalarında yer veren Tevhid Dergisi’nin, IŞİD’e katılımlar sonrası toplantıyla ilgili içerikleri dergiden çıkarıp, dergiyi arşive “temizlenmiş” haliyle yeniden yüklediğini ortaya koyuyor. Tevhid Dergisi’nin İslami Etüt Toplantıları duyurularını tüm çevrimiçi mecralardan temizlemesi, IŞİD’e katılımlar konusunda İslami Etüt Toplantıları’nın önemini ortaya koyan Medyascope araştırmasını doğruluyor.

Yaklaşık üç yıl Suriye ve Irak’ta, IŞİD’in medya ofisinde çalıştıktan sonra Aralık 2017’de Türkiye’ye dönen Ömer Yetek’in 2018’deki ifadesi, Türkiye’deki cemaatlerin IŞİD’e biat etme konusunda ayrıştığı anı ortaya çıkarmıştı.

Ebu Yusuf künyesiyle tanınan Yetek’in anlattıklarının ardından Selefi hareketin önemli isimleriyle görüşen Medyascope, 2013-2014 döneminde gerçekleşen İslami Etüt Toplantıları’na Selefi kanaat önderlerinin katıldığını, halifelik ilanıyla birlikte görüş ayrılığına düşen liderlerin bir kısmının IŞİD’e biat etmeyi, bir kısmınınsa Türkiye’de kalıp IŞİD’e mesafe koymayı kararlaştırdığını ortaya koymuştu.

Medyascope’un araştırması, Tevhid ve Sünnet Cemaati’nden Halis Bayancuk’un, yani yaygın bilinen adıyla Ebu Hanzala’nın da katılımcısı olduğu İslami Etüt Toplantıları’nın Tevhid ve Sünnet Cemaati’nde rahatsızlık yarattığını gösteriyor. Araştırmamıza göre, toplantı duyurularını Tevhid Dergisi’nde yayınlayan, toplantılardaki içeriklerin yer alması için islamietutler.com alan adını satın alan Tevhid ve Sünnet Cemaati, toplantı serisinin katılımcılarından İlyas Aydın ile Ömer Yetek’in IŞİD’e katılması sonrasında toplantıya dair tüm izleri yok etmiş.

Medyascope araştırması, Tevhid Dergisi çevrimiçi arşivindeki Ocak 2014 tarihli derginin değiştirildiğini ortaya koyuyor. Araştırmamıza göre, İslami Etüt Toplantıları’na bağlı olarak gerçekleşen bir seminer duyurusunun yer aldığı Ocak 2014 tarihli Tevhid Dergisi 24’üncü sayısı, ilerleyen dönemde yeni bir kopyayla değiştirilmiş. Derginin orijinal versiyonu tüm çevrimiçi arşivlerden silinmiş ve İslami Etüt Toplantıları duyurusunun bulunmadığı yeni kopya arşivlere yüklenmiş.

Geride izler bırakan temize çekme çabası

Selefi cemaatler arasında kırılma yaratan İslami Etüt Toplantıları üzerinden yedi yıl gibi az bir süre geçmiş olsa da bugün toplantılar hakkında internette bir ize rastlamak oldukça zor.

Ebu Hanzala künyeli Halis Bayancuk’un en etkili figürü olduğu Tevhid ve Sünnet Cemaati’ne yakın bir kaynak Medyascope ile görüşmesinde, İslami Etüt Toplantıları’nda masaya yatırılan konuların 2013-2014 yıllarında islamietutler.com adresinde yayınlandığını aktarıyor.

İnternet sitesi artık yayında değil ancak alan adının kime ait olduğunu bulmak ya da sitenin arşivdeki görüntülerine ulaşmak mümkün.

Wayback Machine’de 10 Eylül 2014 tarihli islamietutler.com arşiv kaydı

Internet Archive’ın Wayback Machine arayüzü tarafından 10 Eylül 2014 tarihinde alınmış islamietutler.com kopyasında, “Bu Ayın Konusu” sekmesine 12 Haziran 2014 tarihine dek içerik yüklenmeye devam edildiği, sitede Ebu Hanzala [Halis Bayancuk], Ebu Ubeyde [İlyas Aydın], Ebu Yusuf [Ömer Yetek] ve Ebu Zeyd’in [İsmail Okur] makaleleri için ayrı bölümler açıldığı görülüyor.

StatsCrop.com’un Whois veri tabanından aldığı bilgilere göre, 24 Aralık 2013’te alan adı oluşturulan islamietutler.com için, 24 Aralık 2014’te yapılması gereken yıllık yenileme gerçekleştirilmedi ve internet sitesi bir yıllık yayın döneminin ardından ortadan kalktı.

Whois veri tabanından çekilen bilgiye göre, 24 Aralık 2013’te kaydedilen alan adının sahibi Tevhid Dergisi’ydi

Tevhid Dergisi’nin, yani Halis Bayancuk’un etkili olduğu Tevhid ve Sünnet Cemaati’nin İslami Etüt Toplantıları’yla bağını gösteren bir başka ayrıntı daha var.

Artık yalnızca arşivlerde görüntülenebilen islamietutler.com alan adı Yandex, Bing ve Google gibi arama motorlarına doğrudan sorulduğunda, çok az karşılığa rastlanıyor.

islamietutler.com araması için Google Görseller sonuçları

En çok çıkan sonuçlar Seyyid Kutub’un İslami Etütler isimli kitabıyla ya da Aralık 2014’te Alparslan Kuytul’a bağlı Furkan Vakfı tarafından başlatılan İslami Etütler isimli Twitter hesabıyla ilişkili.

Ancak archive.org’da bulunduğu görülen, çok düşük çözünürlüklü bir görselde, “Tevhid Dergisi aylık ilmi istişare seminerleri başladı” başlığı okunabiliyor. Seminere katılacağı duyurulan isimler arasında İsmail Okur, Yaşar Aydın, Ömer Yetek, İlyas Aydın, Mustafa Yağbasa, İslam Ünsal ve Halis Bayancuk’un olduğu görülebiliyor ancak seminerin amacı ve diğer detaylar okunamıyor.

Bu görsele ev sahipliği yapan archive.org sayfasına artık ulaşılamıyor. Fakat sayfa bağlantısının sonunda “Tevhid Dergisi Sayı 24 – Ocak 2014.pdf” yazdığı görülüyor (Seminer duyurusunun yer aldığı bağlantının orijinali:

https://ia801709.us.archive.org/16/items/aylik-islami-egitim-dergisi-2014_yil3_ebu_hanzala_halis_hoca_244_mu_343/Tevhid Dergisi Sayı 24 – Ocak 2014.pdf).

Tevhid Dergisinin tüm sayılarına, Tevhid Dergisinin internet sitesinden erişilebiliyor.

Ancak Tevhid Dergisinin internet sitesinde yer alan arşivden ulaştığımız Ocak 2014 tarihli Tevhid Dergisi 24’üncü sayısında, Google Görseller tarafından indekslenmiş, archive.org’da barınan seminer duyurusu yer almıyor.

24’üncü sayının orijinal kopyası arşivlerden silinmiş

24’üncü sayı mizanpajı, yani sayfa düzeni itibarıyla Tevhid Dergisinin diğer sayılarından ayrılıyor.

Tevhid Dergisinin neredeyse tüm sayılarında ikinci sayfalar bir ayete, hadise, Tevhid Yayınları’ndan çıkacak bir eserin tanıtımına, abonelik kampanyalarına ya da duyurulara ayrılıyor.

Ancak Tevhid Dergisi’nin arşivinde yer alan 24’üncü sayının mizanpajı bu alışılagelen düzenden farklı.

Tevhid Dergisi arşivinde yer alan Ocak 2014 tarihli 24’üncü sayının ikinci sayfası, diğer sayılardan farklı biçimde, tamamen boş.

Tevhid Dergisi’nin halihazırdaki arşivinde 24’üncü sayıya gidenler, ikinci sayfası boş bir dergiyle karşılaşıyor

Bu farklılığın nedenini, Türkiye’deki Selefi grupları inceleyen araştırmacıların önceki yıllarda arşivlerine eklediği Tevhid Dergisi kopyaları ortaya çıkardı.

Tevhid Dergisinin geçmiş sayılarını barındıran arşivi 2018’den önce ziyaret edenlerin kaydettiği kopyalar, derginin sonradan müdahaleye uğradığını gösteriyor. 2018’den önce arşivlenen 24’üncü sayı dergi arşivindeki 24’üncü sayıyla karşılaştırıldığında, şimdi boş bir sayfa olarak görünen yerde, daha önce İslami Etüt Toplantıları duyurusunun bulunduğu görülüyor.

Derginin orijinalinde yer alan ancak daha sonra yüklenen versiyonlarda boş bırakılan ikinci sayfa (solda).

Arşivden silinen sayfa, Türkiye’deki cemaatlerin IŞİD konusunda görüş ayrılığına düştüğü İslami Etüt Toplantıları’nın duyurusunu gösteriyor (Arşivden silinmiş derginin, tahribata uğramamış aslına bu bağlantıdan erişebilirsiniz. Bu versiyon Medyascope tarafından yüklendi).

Medyascope, Türkiye’nin farklı kentlerindeki sahaflardan Ocak 2014 tarihli Tevhid Dergisi 24’üncü sayısının basılı kopyalarına da erişti. Ulaştığımız basılı kopyaların her ikisinde de, çevrimiçi arşivde olmayan ikinci sayfada, İslami Etüt Toplantıları seminer duyurusu yer alıyor.

Medyascope’un iki farklı sahaftan edindiği, Tevhid Dergisi 24’üncü sayı basılı kopyası. Basılı kopyalarda, İslami Etüt Toplantıları’na bağlı olarak düzenlenen seminerin duyurusu ikinci sayfada görülebiliyor

Silinen sayfanın başlığı “Tevhid Dergisi aylık ilmi istişare seminerleri başladı.”

Sayfada toplantılara İsmail Okur [Ebu Zeyd], Yaşar Aydın [Samsunlu Yaşar], Ömer Yetek [Ebu Yusuf], İlyas Aydın [Ebu Ubeyde], Mustafa Yağbasa, İslam Ünsal ve Halis Bayancuk’un [Ebu Hanzala] katıldığı aktarılıyor.

2014 itibarıyla bu isimlerin hepsi, İstanbul’un farklı semtlerinde mescit faaliyeti yürütüyordu. Bu kanaat önderlerinin bazısı 30, bazısı da yüzlerce kişiyle ifade edilebilecek genişlikte cemaatler üzerinde söz sahibiydi.

Toplantı serisinin katılımcılarından İlyas Aydın ve Ömer Yetek toplantıların ardından, halifelik ilan eden IŞİD’e katılmış, diğer toplantı katılımcıları IŞİD’e mesafeli kalmıştı.

İslami Etüt Toplantılarının amacı, “İlmi konuları, ilim talebelerinin katılımıyla müzakere etmek, fikir alışverişinde bulunmak, konular hakkında ümmete faydalı olacağına kanaat getirilen tezler hazırlamak” olarak belirtiliyor.

Bugün arşiv dışında erişilemeyen islamietutler.com adresi de sayfanın sonunda, seminer sonuçlarının yayınlanacağı adres olarak işaret ediliyor.

Tevhid Dergisinin issuu.com arşivinde temize çekme izi

Tevhid Dergisinin çevrimiçi yayıncılık platformu issuu.com’daki hesabı, arşiv üzerinde yapılan oynamaya ilişkin bir başka bulgu sunuyor.

Özellikle çevrimiçi dergi formatını tercih eden yayıncıların, erişime açık dergi sayılarını yükleyerek portföy oluşturabildiği issuu.com’daki Tevhid Dergisi hesabında, söz konusu 24’üncü sayıya dair bir gariplik var.

Tevhid Dergisinin issuu.com’daki hesabına (issuu.com 27 Kasım 2020 tarihinde Türkiye’de erişime engellendi) girildiğinde, birkaç istisna haricinde tüm sayıların yayınlandıkları dönemde, birbirlerini yayınlanma sırasına göre izleyecek şekilde yüklendiği görülüyor.

Yayın dönemi dışında, yayınlandıktan yıllar sonra issuu.com’daki hesaba eklenen iki sayı var. Bunlardan biri 2014 Eylül tarihli 32’nci sayı. Bu sayının orijinalinde yer alan, “Recep Tayyip Erdoğan: Yeni Cumhurbaşkanı, Potansiyel Halife” başlıklı yazı, Nisan 2021’de, yani gerçek yayın tarihinden yedi yıl sonra hesaba eklenen derginin değiştirilmiş kopyasında yer almıyor.

Benzer bir durum, İslami Etüt Toplantıları duyurusunun yer aldığı 24’üncü sayı için de geçerli. 24’üncü sayı, olması gerektiği yerde, yani 23 ve 25’inci sayıların arasında yok.

Ocak 2014 tarihinde yayınlanan sayının, Şubat 2018’de hesaba eklenen değiştirilmiş kopyasında, tıpkı Tevhid Dergisinin kendi çevrimiçi arşivinde olduğu gibi, İslami Etüt Toplantıları duyurusunun bulunduğu yerde boş bir sayfa var.

İslami Etüt Toplantıları duyurusu silindikten sonra Tevhid Dergisi issuu.com hesabına eklenen Ocak 2014 tarihli 24’üncü sayının yüklenme tarihi 9 Şubat 2018. Dolayısıyla 24’üncü sayıdaki değişikliklerin Şubat 2018’de yapılmış olabileceği akla yatkın. Yani bu tarihten önce arşivlenmiş kopyalarda İslami Etüt Toplantıları duyurusuna rastlamak mümkün. Ancak Tevhid Dergisi kendi sitesi, archive.org ve issuu.com gibi, dergi sayılarını yayınladığı bütün platformlarda derginin eski halini silmiş ve değiştirilmiş kopyasını yayına koymuş.

Bize destek olun

Medyascope sizlerin sayesinde bağımsızlığını koruyor, sizlerin desteğiyle 50’den fazla çalışanı ile, Türkiye ve dünyada olup bitenleri sizlere aktarabiliyor. 

Bilgiye erişim ücretsiz olmalı. Bilgiye erişim eşit olmalı. Haberlerimiz herkese ulaşmalı. Bu yüzden bugün, Medyascope’a destek olmak için doğru zaman. İster az ister çok, her katkınız bizim için çok değerli. Bize destek olun, sizinle güçlenelim.