Özgür gazeteciliğe destek olun
Search
Close this search box.

CHP’den 18 limanın kullanım sürelerinin ihalesiz 49 yıla uzatılması yasa teklifine muhalefet şerhi: “Limanlar yabancıların eline geçecek ve tek bir kurşun atılmadan teslim alınacak”

Türkiye’deki 18 limanın işletme hakkını devralan ve aralarında Katarlı QTerminals’in de bulunduğu şirketlerin 30, 36 ve 39 yıl olan işletme sürelerinin yeni bir ihaleye çıkılmadan ya da pazarlık yapılmadan 49 yıla uzatılmasını öngören yasa teklifi Türkiye Büyük Millet Meclisi Plan ve Bütçe Komisyonu’nda kabul edildi. CHP’nin düzenlemeye karşı yazdığı muhalefet şerhinde “Dünyada ticaret savaşlarının en önemli silahları olan limanlar yabancıların eline geçecek ve tek bir kurşun atılmadan Türk sanayisi ve ticareti teslim alınacaktır” görüşüne yer verildi.

CHP’nin muhalefet şerhinde, limanların iktidara yakın firmalara “peşkeş çekildiği” belirtilerek şu eleştirilere yer verildi: “Elektrik piyasası ile ilgili Torba Yasa Teklifi içinde yer alan ve gelen tepkiler üzerine geri çekilen düzenleme, geçtiğimiz günlerde Meclis’e sunulan yeni torba teklifin içine konuldu. Buna göre, Türkiye Denizcilik İşletmeleri Anonim Şirketi’ne ait 13 liman ile TCDD Genel Müdürlüğü’ne ait olan beş limanın sözleşme süreleri 49 yıl olacak. Komisyonda kabul edilen düzenleme genel kurulda da kabul edilerek yasalaşırsa, taraflar arasında ek sözleşme düzenlenecek ve sözleşme bedeli de Sermaye Piyasası Kanunu’na göre değerleme yapmaya yetkili en az iki kuruluş tarafından belirlenecek. Son kararı ise Özelleştirme Yüksek Kurulu verecek.”

Teklin ne getiriyor ve düzenlemeden hangi firmalar yararlanacak?

Süre uzatımı sözleşmesi imzalanması için özelleştirme sözleşmesinden kaynaklı olarak Özelleştirme İdaresi Başkanlığı, Türkiye Denizcilik İşletmeleri (TDİ) Anonim Şirketi ve TCDD Genel Müdürlüğü aleyhine açılmış davalardan kayıtsız ve şartsız feragat edilecek.

Teklifin kabul edilmesi durumunda kamu ihalelerinin gözde şirketleri olan LİMAK, AKFEN, CİNER Grubu, Albayrak, Çelebi ve Doğuş Grubu’nun aralarında olduğu şirketler ile Antalya Limanı’nın işletmesini devralan QTerminals isimli Katar şirketine, daha önce belirlenen sürelerin 49 yıla çıkarılmasıyla 10, 13 ve 19 yıla ulaşan ilave işletme süreleri verilecek.

Bu düzenlemeyle birlikte sözleşmesi 2029’da sona erecek olan Katarlı şirket, Antalya Limanı’nı 2047 yılına kadar işletmeyi sürdürecek. Park Denizcilik, Doğuş Bilgili, Ulusoy, Marmaris Liman İşletmeciliği, Albayrak, Riport, Giresun Port, Siport, Dikili Port şirketleri de devraldıkları limanları 49 yıl süreyle işletecek.

PSA Singapur-Akfen, Limak, Çelebi, Ceynak, Mehmet Güneş İnşaat, Ceyport şirketleri ise işletmelerindeki limanlar için 13 yıl daha ek süre alacak. Derince Limanı’nı işleten SafiPort’a ise 10 yıl ek süre verilecek. Böylelikle Türkiye’nin en stratejik limanları en erken 2046, en geç ise 2067 yılına kadar aralarında yabancıların da olduğu şirketler tarafından işletilecek.

CHP’nin muhalefet şerhi

Teklifin komisyonda kabul edilmesi üzerine CHP, metne muhalefet şerhi koydu. Şerhte, TDİ limanlarının bir kısmının özelleştirilmesine ilişkin özelleştirme kararlarının Danıştay tarafından iptal edildiği hatırlatılarak şu görüşlere yer verildi:

“Söz konusu iptal kararları kesinleşmiş olmasına rağmen, uygulanmamıştır. Madde ile getirilen düzenleme ile bu hukuksuz durum hukukileştirilmek istenmekte ve yeni sözleşmeler yoluyla hem süre uzatılmakta hem de daha önceki mahkeme kararlarının uygulanmamasına yönelik hukuki bir altyapının oluşturulması tasarlanmaktadır.

Kanun teklifinin genel kurulda kabul edilmesi halinde, daha önce 30, 36 ve 39 yıllığına işletme hakları devredilen Türkiye Denizcilik İşletmeleri A.Ş.’ye ait 18 limanın ve TCDD Genel Müdürlüğü’ne ait beş limanın sözleşme süreleri, 49 yıla uzatılacaktır.

Teklif düzenlemesi, ayrıca, limanların hukuka aykırı şekilde özelleştirilmesini öngördüğünden, devletin (ve yasama organının) sahil şeritlerinden yararlanmada öncelikle kamu yararını gözetme yükümlülüğünü de ihlal etmekte ve Anayasa’nın 43. maddesine de aykırılık taşımaktadır.

İşletme hakkı verilmesinin/devrinin (ihale tarihinde) öngörülemez biçimde ve yeni bir ihale söz konusu olmadan daha uzun süreli hale getirilmesi, devleti zarara uğratacaktır ve bu itibarla kamu yararı içermemektedir.    

AK Parti iktidarının ülkenin geldiği ekonomik buhranda önceliği Hazine’ye yeni özelleştirmeler yoluyla kaynak yaratmaktır. Bu kapsamda tesisler, fabrikalar, gayrimenkuller satış yoluyla elden çıkartılırken, limanların işletme haklarının devir sürelerinin uzatılmasında da amaç farklı değildir. 

Limanlar bir ülkenin uluslararası ticaretinin ve lojistik ağının merkezi altyapı unsurlarındandır. Dolayısıyla, limanlarla ilgili olarak alınacak her türlü kararın ve yasal düzenlemenin bir ülkenin ticaret ve lojistik stratejisi, sanayisi ve daha önemlisi dış politikasıyla uyumlu olması ve makro politikalarla bütünlük arz etmesi önemlidir. Aksi takdirde, tutarlı ve sürdürülebilir bir dış ticaret stratejisi uygulamak ve sonuç almak mümkün olamaz.”

Bize destek olun

Medyascope sizlerin sayesinde bağımsızlığını koruyor, sizlerin desteğiyle 50’den fazla çalışanı ile, Türkiye ve dünyada olup bitenleri sizlere aktarabiliyor. 

Bilgiye erişim ücretsiz olmalı. Bilgiye erişim eşit olmalı. Haberlerimiz herkese ulaşmalı. Bu yüzden bugün, Medyascope’a destek olmak için doğru zaman. İster az ister çok, her katkınız bizim için çok değerli. Bize destek olun, sizinle güçlenelim.