Türkiye’de, geçen yıl bir önceki yıla göre yüzde 350’ye varan zamlarla aldıkları gübre ile ekim yapan çiftçileri, şimdi de yedi ayda litresi 8,5 liradan 30 liraya çıkan mazot kara kara düşündürüyor. Ziraat mühendisi, çiftçi ve tarım yazarı Faik Toy, Toprak Mahsulleri Ofisi’nin (TMO) bakliyat taban fiyatlarını hâlâ açıklamamasının fırsatçıların işine yaradığını söyledi. Toy, “Çiftçi bedavaya da satsa tüketici pahalı almak zorunda bırakılıyor. Mazota yapılan zamlara bakıldığında ekmek fiyatının ineceğini sanmıyorum” dedi.
Gübreye yüzde 350 zam, mazot 8,5 liradan 30 liraya çıktı
Medyascope’un geçen yıl ekim zamanında birlikte olduğu ziraat mühendisi, çiftçi ve tarım yazarı Faik Toy, bu kez hasat zamanında yedi ayda yaşananları ve değişimi yine Medyascope’a anlattı. Geçen yıl kasım ayında bir önceki yıla göre yüzde 350’ye varan zamla gübre almak zorunda kaldıklarını söyleyen Toy, ekim zamanında 8,5 lira olan mazotun ise şimdi hasat zamanında 30 liraya çıktığına dikkat çekti.
“Hasada mazot şokuyla başladık”
Toy, konuşmasına şöyle devam etti: “Yarın buğday ve arpa hasadına başlayacağız. Fakat biz 12 gün önce mercimek hasadına başladığımızda kırmızı mercimek fiyatları borsalarda 15 bin 500 TL’ye işlem görüyordu. Yaklaşık altı-yedi ay boyunca hep aynı fiyattan işlem gördü. Ama hasat başladıktan sonra fırsatçılar mercimek fiyatlarını aşağı çektiler. Bugün itibariyle kırmızı mercimeğin çiftçiden alış fiyatı 13 bin 500 TL’ye inmiş durumda. Bölgemizde birçok çiftçi arpa, buğday alanlarını kısarak mercimek alanlarını artırdı. TMO buğday ve arpa için taban fiyat açıklaması yaptı fakat yerli kırmızı mercimek, nohut ve yeşil mercimek için fiyat açıklaması yapmadı. Hasat başladıktan sonra çiftçilerimiz bir mazot şokuyla karşılaştılar. Hasada litresi 30 liraya çıkan mazot fiyatıyla girdiler. Birçok çiftçimizin zaten geçen yıldan kalan borçları vardı şimdi de mazot ihtiyacını karşılamak için ürününü hemen satmak zorunda kaldı.”
“Çiftçiden 13,5 liraya aldıklarını markette 35 liraya satıyorlar”
Borsada kilosu 13,5 lira olan kırmızı mercimeğin zincir marketlerde kilosunun 30-35 liraya satıldığını vurgulayan Toy, “Çiftçinin ürününü zararına satması tüketiciye hiçbir şekilde faydası olmuyor. Bu bir fırsatçılığa dönüştü, hasat bollaştı, çiftimiz şu anda hasadını yapıyor. Çiftçinin ürününü elinden ucuza, zararla almaya çalışıyorlar. Biz yetkili mercilerin buna bir an önce müdahale etmesini istiyoruz. Mercimek ve nohut fiyatları bir an önce açıklansın ki fırsatçılar bunun fiyatını aşağı çekmesinler” diye konuştu.
Geçen yıl kasım ayında ekime başlarken litresi 8.5 lira olan mazotun litresinin bugün ise 30 liraya çıktığını belirten Toy, “Yani ekimden hasada mazotun litresine yüzde 300’den fazla bir zam geldi. Önümüzdeki yıl durumun sürdürebilmesi için çiftçinin biraz para kazanması lazım. Çiftçimiz şimdiden önümüzdeki yıl için kara kara düşünüyor. Bu gidişle kimisi ekimi bırakacak, kimisi tarlasını satacak, kimisi de tarlasını kiraya verecek” dedi.
“Bu saatten sonra ekmeği daha ucuz fiyata yiyemeyeceğiz“
Geçen yıl girdi maliyetlerindeki artış ve zamlarla bir kilo buğdayın maliyetinin 6 liraya çıkacağını ve ekmeğin fiyatının 6 lirayı aşacağını söylediğini hatırlatan Toy, şöyle devam etti:
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
“Bunu 10 ay önce söyledim. O zaman 2,75 lira buğday fiyatı açıklanmış ve ekmek 3 liraya satılıyordu. Benim algı yarattığımı ve tahminlerimin tutmayacağını söylendi. Bugün dediğimiz gerçeklere gelmiş olduk, herkes gerçekleri gördü. Bu saatten sonra daha düşük fiyatta ekmek yiyemeyeceğiz. Mazota yapılan zammı da düşündüğümüzde fiyatlar artabilir.”
Destekleme verilmeyen kırmızı mercimeğin dahil olduğu bakliyat için taban fiyatlarının bir an önce açıklaması gerektiğinin altını çizen Toy, “Eğer fiyatlar açıklanmayıp çiftçi mercimeği zarar ile satarsa seneye de mercimek ekmeyecektir” dedi.
