Tarım ve Orman Bakanlığı, “bitkisel peynir” üretimine “tağşiş-aldatma” gerekçesiyle yasak getirdi. Vegan beslenenler, geçen hafta yapılan denetlemelere tepki gösterirken Türkiye Vegan Derneği, peynir yasaklarına ilişkin kampanya başlattı. Türkiye Vegan Derneği Kurucu Başkanı Ebru Arıman, “Tüketicilerin bunları ayırt edemeyeceğine ikna olamıyorum. Tercihlere devlet tarafından engel konuluyor. Yasaklama en kestirme yol. Önemli olan bu tercihlere saygı duyup yeni yöntemler geliştirmek” dedi.
Tarım ve Orman Bakanlığı yetkililerinin geçen hafta bitkisel peynir üreten firmalara yönelik denetlemenin ardından vegan peynir yasağı konusu yeniden gündeme geldi. Resmi Gazete’de 19 Şubat 2020’de yayımlanan Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliği’nde yer alan, “Bitkisel yağ ve diğer gıda bileşenlerini kullanılarak peynir izlenimi veren ürünler üretilemez” ibaresine göre, bitkisel ürünlerden elde edilen peynir alternatiflerine “peynir” denilemiyor. Bitkisel olan bu “peynirlerin” görüntüsünün hayvansal peynir ile benzemesi sorun oluşturuyor. Tüketicilerin hayvansal ve bitkisel peynirleri karıştırdığı ve bunun “tağşiş/aldatma” olduğu belirtiliyor.
“Yasaklama en kestirme yol, düzenleme gerekli”
Türkiye Vegan Derneği ise üreticilerden gelen bildirimler sonrasında vegan ‘peynirlerin’ üretim ve satışına getirilen yasağın kaldırılması için imza kampanyası başlattı. Türkiye Vegan Derneği Kurucusu Ebru Arıman şunları söyledi:
“Bakanlık ile yaptığımız görüşmelerde yasağın gerekçesi, ‘tağşiş’ olarak belirtildi. Bu bir tağşiş değil, karışıklık olduğu düşünülüyorsa yasaklama yerine başka çözüm önerileri getirilebilir. Bakanlık, yeni bir düzenlemenin sinyalini vermişti. Ancak geçen hafta söylenenlerle taban tabana zıt yeni cezalar kesildi. Tüketicilerin bunları ayırt edemeyeceğine ikna olamıyorum. Ayrı yerde sergilendiğinde, ambalajlar birbirinden farklı olduğunda kolaylıkla ayırt edilebilir. Etik olarak ve olaya hayvan hakları açısından bakan insanların beslenme tercihleri göz ardı edilmemeli. Bu tercihlere devlet tarafından engel koyuluyor. Alerjisi olan insanlar da var. Üreticiler de baltalanıyor. Üreticilere zamanında üretim ruhsatı veren devlet, yolun yarısında, ‘Artık üretmeyeceksin’ diyor. Yasaklama en kestirme yol. Önemli olan bu tercihlere saygı duyup yapıcı yeni yöntemler geliştirmek.”
“İşe başlarken Bakanlık cesaretlendirdi, büyük teşvikler aldık”
Tarım ve Orman Bakanlığı yetkilileri, geçen hafta raflarda “bitkisel peynirlerin” yer aldığına ilişkin şikayetler üzerine bitkisel ürünler üreten Orfa The Standart Vegan fabrikasında denetleme yaptı. Orfa The Standart Vegan Genel Müdürü Murat Gayberi, aldıkları ceza sonucunda yaklaşık iki ay önce bitkisel peynirlerin üretimini durdurduklarını açıkladı.
Gayberi, bakanlığın denetim yaptığı bir markette kendi ürünlerine rastlaması üzerine ilk ceza kesilen firma olduklarını, üretilen ürün sayısının fazla olması nedeniyle piyasada hala bakanlığın yasakladığı türde peynirlerin bulunduğunu belirterek şunları söyledi:
“Ürünlerimizin toplatılması için baskı gördük. Üretimimizi durdurduk ancak satıcı firmaya vermiştik. Satıcı firma da marketlere dağıttı. Dağıtılan peynirlerin tamamını piyasadan toplatabilmemiz mümkün değil. Çünkü bunu dağıtıcı firma yapıyor. 17 Haziran’da yapılan aramada, numuneler haricinde peynirlerimiz bulunmadığını Bakanlık yetkililerine aktardık. Bu işe başlarken büyük teşvikler verildi, cesaretlendirecek sözler söylendi. Şimdi mağduriyet yaşıyoruz” dedi.
“Halkın önünde tartışılarak çözülmesi lazım”
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
Gayberi, “Avrupa’da da benzer sıkıntılar yaşandı ama taraflar bunu konuşarak çözdüler. Sağlık sorunu nedeniyle bitkisel beslenmek zorunda olan insanlar var ve o insanlara zarar veriyorsunuz. Burada süt sektörünün bitkisel yağ kullanması ve et sektörünün hibrit ürün üretmesi ile ilgili Bakanlığın bir endişesi olduğunu ve yasaklamaya gittiğini anlıyorum ama sorunun çözülmesi lazım” diye konuştu.
