Amerika Birleşik Devletleri’nde (ABD) Ağustos 2022 yıllık enflasyonu yüzde 8,3 oldu. ABD Merkez Bankası’nın (Federal Reserve-Fed) faiz artırımlarıyla kontrol altında tutulmaya çalışılan ABD enflasyonunu ve küresel ekonomik gelişmelerin Türkiye için ne anlama geldiğini Medyascope için yorumlayan Doç. Dr. Hakkı Öztürk, “Enflasyon oranları beklentilerin üzerinde geldi ama önceki aylara göre geriledi. Tüm ülkeler için dolar faizi ve borçlanma maliyeti artarken, ABD’de enflasyonun ve faizin artması, Türkiye’de CDS risk priminin çok yüksek olması nedeniyle kötü bir etki yaratıyor” diye konuştu.
ABD’de Mart 2021’den itibaren Fed yüzde 2’lik hedef enflasyonunun üzerinde seyreden ve yükselme trendinde olan enflasyon, ikinci kez düştü. Haziran ayında yüzde 9,1 olarak açıklanan enflasyon, ABD’de son 41 yılın en yüksek seviyesini görmüş ve temmuzda yüzde 8,5’e gerilemişti. Mart ayından bu yana Fed, dört toplantı ile faizi 225 baz puan artırarak yüzde 2,25-2,50 aralığına çıkardı. Fed Başkanı Jerome Powell, faiz artırmaya devam edeceklerini açıklarken, enflasyonun hızı yavaşladı.
ABD’nin enflasyonunu, Fed faizlerini ve Türkiye’nin bu durumdan nasıl etkileneceğini, Bahçeşehir Üniversitesi Uluslararası Finans Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Hakkı Öztürk, Medyascope’a değerlendirdi.
“Benzin fiyatlarındaki düşüş etkili”
Yıllık enflasyon beklentisi yüzde 8,1 iken, yüzde 8,3 olarak gerçekleştiğini ancak önceki aylara göre düştüğünü vurgulayan Öztürk, “Tüketici fiyat endeksindeki (TÜFE) düşüşte son aylarda ABD’deki benzin fiyatlarının düşmesi etkili. Ama hala enflasyon yüksek ve beklentilerin üzerinde seyrediyor” dedi.
Enerji ve gıda fiyatları hariç enflasyonu gösteren çekirdek TÜFE’nin önemine dikkat çeken Öztürk, “Merkez bankası, uyguladığı para politikaları enerji ve gıda fiyatlarında çok etkili olmuyor. Dolayısıyla enerji ve gıda dışı olan çekirdek enflasyon önemli. Çekirdek TÜFE, temmuzda yıllık yüzde 5,9 seviyesindeydi. Ağustosta yıllık yüzde 6,1 beklenirken, yüzde 6,3 olarak gerçekleşti” diye konuştu.
“Fed’den bir kez daha 75 baz puan faiz artışı beklentisi”
Fed faizleri vadeli işlemlerde piyasa, yüzde 81 olasılıkla Fed’in 21 Eylül’deki toplantısında 75 baz puan faiz artırmasını fiyatlıyor. Öztürk, faiz artış beklentileri hakkında şunları söyledi:
“Fed faiz kararlarında birçok veriye bakıyor. Fed Başkanı Jerome Powell’in şimdiye kadar verdiği mesajlar da fiyat istikrarını sağlamak, enflasyonu düşürmek üzerine oldu. Powell, enflasyonu düşürmenin maliyeti olmasına rağmen yüksek enflasyonla yaşamanın çok daha acı maliyeti olacağını belirtti. Her ne kadar Fed, arz kaynaklı enflasyona para politikası ile etki edemeyeceğini bilse de, talep tarafını kontrol altına almak için 75 baz puan artışla faizleri yüzde 3,25’e çıkaracak.”
“Avrupa’nın işi daha zor”
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
Öztürk, arz ve maliyet kaynaklı enflasyon karşısında merkez bankalarının ve para politikalarının etkili olmayacağını belirterek, “Avrupa Merkez Bankası’nın (European Central Bank – ECB) işi daha zor, Avrupa’da enflasyon daha çok arz kaynaklı. ABD’de ise enflasyon ağırlıklı olarak talep kaynaklı. Dolayısıyla Fed faiz artırarak talep kaynaklı enflasyonun önüne geçecektir” diye konuştu.
“Türkiye için ek maliyet”
Beklentilerin piyasada önceden fiyatlandığını söyleyen Öztürk, enflasyona karşı faiz artıran Fed’in, “şahinleşerek” daha da sıkı para politikası uygulamasının, Türkiye için daha olumsuz sonuçları olacağını şöyle anlattı:
“Dolar bazında, dolar faizine risk priminin eklenmesi ile borçlanılıyor. Tüm ülkeler için dolar faizi ve borçlanma maliyeti artarken, Türkiye’de CDS risk priminin çok yüksek olması, daha kötü bir etki yaratıyor. Gelişmekte olan ülkelerinin CDS risk primi ortalaması 300 baz puan civarında ancak şu an Türkiye’nin CDS risk primi 700 baz puan. Dolayısıyla Türkiye, dolar faizine ek olarak, yıllık yüzde 7 ek maliyete katlanmak zorunda.”
