“Prostat masaj alet” kullanmak gibi vahşi spekülasyonlar da dahil olmak üzere hile iddiaları, satrancı temelinden sarstı. İki hafta önce dünya şampiyonu Magnus Carlsen, kariyerinde ilk kez bir turnuvadan çekildi ve ardından çıktığı maçta açılış hamlesinden sonra oyunu terk ederek sporu yeniden derinden sarstı. Carlsen, her iki seferde de 19 yaşındaki Amerikalı Hans Niemann ile karşı karşıya geldi.
Gerginlik ne zaman başladı?
Carlsen, beyaz taşlara sahip Niemann’a karşı aldığı şoke edici yenilginin ardından 500 bin dolar ödülü olan Sinquefield Kupası’ndan çekildi. Norveçli büyük usta, kaybettiği maçın ertesi günü, Jose Mourinho’nun bir video klibini içeren imalı bir tweet attı: “Konuşursam başım büyük belaya girer.” Satranç ustası ve çevrimiçi yayıncı Hikaru Nakamura ise Niemann’ın “muhtemelen hile yaptığını” düşündüğü için Carlsen’in turnuvadan çekildiğini iddia etti.
Devamında ne oldu?
Sinquefield Kupası organizatörleri, maçların yayınlanmasında 15 dakikalık bir gecikme ve artan radyo frekansı tanımlama kontrolleri dahil olmak üzere ek hile karşıtı önlemler duyurdu. İlk üç maçından ikisini kazanan Niemann, alınan bu ek önlemlerin ardından son altı maçında ya berabere kaldı ya da kaybetti. Ancak yine de hile yapıldığına dair herhangi bir kanıt bulunamadı.
Niemann’ın Carlsen karşısında aldığı zafer için hangi açıklamalar yapıldı?
Elon Musk tarafından popüler hale getirilen bir teoriye göre Niemann, “prostat masaj aleti” kullanarak bir bilgisayara dokunuyor olabilir. Başka bir teori ise Carlsen’in açılış hazırlığının bir şekilde sızdırılmış olabileceği. Her iki teori de Niemann tarafından reddedildi. Bir kesim ise Niemann’ın günde 10-12 saatini satranca harcadığını ve iyi bir oyuncu olduğunu savundu.
“Prostat masaj aleti”, bir satranç oyuncusunun kazanmasına nasıl yardımcı olur?
The Guardian, satranç dünyasındaki iki uzman kaynakla konuştu. Söz konusu iki isim de usta satranç oyuncularının ufak bir sinyalle dahi olsa kendilerine önemli bir avantaj elde edebileceğini belirtti.
Niemann nasıl tepki verdi?
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
19 yaşındaki Amerikalı satranç ustası Hans Niemann, Magnus Carlsen’e karşı kazandığı zaferden sonra “gülünç bir mucizeyle” rakibinin olağandışı açılışının ne olacağını tahmin ettiğini ve buna hazırlandığını iddia etti. Niemann, bir adım daha ileri giderek “Carlsen oldukça kötü oynadı, özel bir şey yapmadım. Bana kaybettiği için utanıyor olmalı” ifadelerini kullandı. Niemann, ertesi gün 12 ve 16 yaşlarındayken çevrimiçi turnuvalarda bilgisayar yardımıyla hile yaptığını itiraf etti. Ancak şimdi temiz olduğunu ve suçsuzluğunu kanıtlamak için turnuvalara çıplak katılabileceği konusunda ısrarcı oldu. Öte yandan Niemann, çevrimiçi platform olan Chess.com etkinliklerinden men edildi.
Satrançta nasıl hile yaparsın?
Bazı oyuncular, iyi hamleler yapabilmek adına bilgisayar motorlarını kullanabiliyor. İnternet üzerinden bunu yapabilmek oldukça kolay. Öte yandan oyuncuların genellikle elektrikli cihazlar ile önceden aranan satranç tahtası üzerinde hile yapabilmesi çok zor. Ancak bu mümkün olmadığı anlamına da gelmiyor. 2010 Satranç Olimpiyatı’nda hile yapmaktan suçlu bulunan Fransız oyuncular Sébastien Feller, Arnaud Hauchard ve Cyril Marzolo, satranç tarihinin en ses getiren hile olayına imza atan isimler oldu. Söz konusu olay, Hauchard’a SMS ile tavsiyeler göndermeden önce Marzolo’nun Feller’ın internetteki oyunlarını analiz etmesini içeriyordu. Daha sonra, diğer oyuncuların masalarından birinin arkasında, her masanın oynanacak bir hareketi temsil ettiği önceden kodlanmış bir sistemde durarak onları Feller’a iletti. 2019’da Feller, bu davranışı nedeniyle altı ay ertelenmiş hapis cezasına çarptırıldı. Igors Rausis ise 2019 yılında tuvalete sakladığı telefonundaki hareketlere bakarken yakalandığı için satrançtan altı yıl men edildi.
Carlsen ve Niemann neden bu kadar kısa sürede tekrar karşılaştı ve sonrasında ne oldu?
Carlsen ve Niemann, Meltwater Şampiyonlar Satranç Turu özelinde gerçekleştirilen Julius Baer Nesil Kupası’na katılmaya davet edildiler ve bu sefer yüz yüze değil çevrimiçi olarak tekrar karşı karşıya geldi. Ancak Carlsen, sadece bir hamle oynadıktan sonra maçtan çekildi. Dünya şampiyonunun bu hamlesi, olayların fitilini ateşledi.
Diğer oyuncular nasıl tepki verdi?
Cevap karışık. Üst düzey büyük usta Anish Giri, Carlsen’in Niemann’ın kendisini aldattığına dair doğrudan bir kanıtı olmadığının “oldukça açık” olduğunu söyledi. Giri, “Daha önce çevrimiçi hile yaptığını kabul eden insanlarla oynamak büyük bir sorun çünkü onlara olan güveninizi kaybedersiniz” cümlesini de sözlerine eklemeyi ihmal etmedi. Carlsen’in Norveçli takım arkadaşı Jon Ludvig Hammer ise şampiyon oyuncunun bir hamle yapıp oyundan çekilmesini kınadı. Hammer, “Bilerek kaybetmek kesinlikle kabul edilemez ve spor dünyasındaki en sportmenlik dışı davranıştır” dedi.
Bizi neler bekliyor?
Satrançta hile konusunda dünyanın önde gelen uzmanı Dr. Kenneth Regan, son iki yılda Niemann’ın tüm oyunlarını analiz etti ve onun hile yaptığından şüphelenmek için hiçbir neden olmadığı sonucuna vardı. Ancak, satrançtaki en güçlü oyuncu olan Carlsen henüz ikna olmuş değil.
Magnus Carlsen, dün (26 Eylül) Hans Niemann’ın hile yaptığına inandığına dair bir açıklama yayımladı. Carlsen, daha önce Niemann’a karşı açık bir hile iddiasında bulunmamıştı. Norveçli şampiyon, yaptığı açıklamada, “Niemann’ın 2022 Sinquefield Kupası’na son dakika davet edildiğini gördüğümde etkinlikten önce çekilmeyi şiddetle düşündüm. Sonrasında oynamayı tercih ettim” dedi. Magnus Carlsen şöyle devam etti:
“Hans Niemann’ın kamuoyu önünde itiraf ettiğinden daha fazla ve daha yakın zamanda hile yaptığına inanıyorum. Karşılaşmadaki durum olağan dışıydı. Niemann oyunumuzdaki kritik konumlarda gergin değildi ve oyuna konsantre bile olmuyordu. Ve siyah taşlarla beni bu şekilde yenmesi ancak birkaç kişinin yapabileceği bir şey. Bu oyun bakış açımı değiştirmeme katkıda bulundu. Söyleyecek daha çok şeyim var ama şu an söyleyeceklerim sınırlı. Niemann bana hukuki olarak izin verirse daha açık konuşabilirim.”
Magnus Carlsen tarafından “hile” yapmakla suçlanan Hans Niemann ise henüz konu hakkında bir açıklama yapmadı.
Dünya santranç şampiyonu Magnus Carlsen’in Hans Niemann ile ilgili iddiaları:
Magnus Carlsen’in Hans Niemann’a “hileci” dediği açıklamaları:
Kaynak: The Guardian
Yazan: Kubilayhan Kavrazlı
Editör: Doğa Üründül
