Eski İngiltere Başbakanı Boris Johnson’ın istifasının ardından Muhafazakâr Parti lideri seçilerek İngiltere’nin yeni başbakanı olan Liz Truss bugün istifa etti. “Margaret Thatcher mı, yoksa Theresa May mi olacak?” sorusuyla göreve gelen Truss’ın başbakanlıktaki ömrü çok kısa sürdü. Baskılara dayanamayan Truss, istifasının ardından İngiltere’nin en kısa görev yapan başbakanı olarak tarihe geçti. Peki Liz Truss kimdir?
Liz Truss kimdir?
Siyasete Oxford Üniversitesi’nde öğrenim gördüğü sırada Liberal Demokratlar’ın okuldaki şubesinin başkanı olarak atılan Truss, mezun olduktan sonra Muhafazakâr Parti’ye katıldı. Truss’ın 19 yaşında, Oxford Üniversitesi’nde Liberal Demokratlar’ın lideriyken ülkede monarşinin kaldırılmasına yönelik yaptığı konuşma ortaya çıkmıştı.
Truss, 1996 ile 2000 yılları arasında akaryakıt devi Shell’de muhasebeci olarak çalıştı. 2005 yılında ayrıldığı telekomünikasyon şirketi Cable & Wirelass’ta ise ekonomi direktörlüğüne kadar yükseldi.
Milletvekilliği seçimlerinde iki kez mağlubiyeti tadan Truss, 2010 genel seçimlerinde Güney Batı Norfolk Milletvekili seçildi. Genç siyasetçi, ekonomide, İngiltere’nin çocuk hizmetlerinde ve matematik eğitiminde reform çağrılarında bulundu. Matematiğe oldukça önem veren Truss’ın bu konuda kitapları ve yazıları da mevcut.
Tam bir joker
Liz Truss 2014 yılında eski Başbakan David Cameron döneminden itibaren pek çok bakanlığın başında görev aldı. İlk olarak çevre, gıda ve köy işleri bakanlığını üstlenen Truss, 2016 yılında adalet bakanı, 2017 yılında hazine bakan yardımcısı, 2019 yılında uluslararası ticaret bakanı, 2021 yılında ise dışişleri bakanı oldu. Truss başbakan seçilene kadar hâlen bu görevi üstlenmekte ve Başbakan Boris Johnson’ın en büyük destekçilerinden biri olarak görülmekteydi.
Brexit referandumu sürecinde İngiltere’nin Avrupa Birliği’nde (AB) kalmasını destekleyen Truss, referandumdan bunun tersi bir sonuç çıkmasının ardından karara saygı duyulması ve birlikten çıkılması gerektiğini savundu.
Görüşleri neler?
Piyasa ekonomisinin sıkı bir destekçisi olan Truss, serbest ticarete de oldukça önem veriyor. Ekonomi bakan yardımcısıyken düşük ve orta gelirli vatandaşlara vergi indiriminin mimarı olan Truss, uluslararası ticaret bakanıyken Japonya başta olmak üzere pek çok ülke ile serbest ticaret anlaşmaları imzalamıştı.
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
Truss dış politikada özellikle Rusya ve Çin’e karşı Muhafazakâr Parti’nin “şahin” isimleri arasında yer alıyor. Çin’e diplomatik ve ekonomik yaptırımlar uygulanmasını destekleyen Truss, Uygurlar’a yönelik politikaları sebebiyle Çin’in Londra büyükelçisinin İngiltere Parlamentosu’na girişini yasaklamıştı.
Aynı zamanda bu iki ülkeye enerji bağlılığının düşürülmesi gerektiğini söyleyen Truss, bu sebeple İngiltere’de nükleer reaktörler inşa edilmesini ve yerel desteğin olduğu yerlerde petrol çıkarma faaliyetlerinin artmasını savunuyordu.
Reuters’a göre Truss, eşcinsel evliliğin yasallaşması yönünde oy kullandı ve parlamentoda LGBTQ+ haklarına karşı hiçbir oy vermedi. Truss, cinsiyetlerin beyana dayalı olarak tanımlanmasına ve transseksüellere terapi evlerinin yasaklanmasına da her defasında karşı çıktı.
Gaflarıyla gündemdeydi
2019 yılında bir televizyon programına konuk olan Liz Truss’a 2015 yılında verdiği 200 bin sosyal konut inşa etme vaadi hatırlatıldı. “Bugüne kadar kaç tane inşa ettiniz?” sorusuyla karşılaşan Truss’ın “Tam sayıyı hatırlamıyorum” yanıtı üzerine moderatör “Hatırlaması çok kolay, sıfır” dedi.
Matematiğe önem veren Truss, coğrafya dersinden de sınıfta kaldı. Şubat ayının başında Rusya’nın Ukrayna sınırına askerlerini yığdığı ve savaş ihtimalinden korkulduğu dönemde dışişleri bakanı olarak Moskova’ya giden Truss, Rus mevkidaşı Sergey Lavrov’dan askerlerini geri çekmelerini istedi.
Lavrov ise Rus askerlerinin ülkenin batısında yer alan Voronej ve Rostov’da konuşlandığını söyleyerek “Rusya’nın bu bölgelerdeki egemenliğini tanıyorsunuz öyle değil mi? diye sordu. Voronej ve Rostov’un Ukrayna’nın kontrolü altındaki bölgeler olduğunu zanneden Truss, “İngiltere, Rusya’nın bu bölgelerdeki egemenliğini asla tanımayacaktır” dedi.
AB’de kalınması adına kampanya yürüten Truss, sandıktan Brexit çıkmasının ardından ülkenin AB’den ayrılması konusunda fikrini değiştirdi ve ekonomik etkilerin sandığı kadar kötü olmadığını söyledi. Brexit konusunda ikinci bir referandum ihtimalinin tartışıldığı dönemde bir televizyon programına konuk olan bakan, ikinci referandumu desteklemediğini söyledi. Sunucunun “Peki fikrini değiştiren insanlar ne olacak?” sorusuna Truss, “Kimsenin fikrini değiştirdiğini sanmıyorum” yanıtını verdi. Truss, sunucunun “Siz değiştirdiniz” demesi üzerine duraksadı ve “Evet, ben değiştirdim” dedi.
Türkiye ve Kıbrıs
Türkiye’yi “kilit bir NATO müttefiki olarak” nitelendiren Truss, İngiltere ve Türkiye’nin enerji, savunma ve güvenlik alanında işbirliğini derinleştirilmesi gerektiğini düşünüyor. Kıbrıs’ta uluslararası hukuk altında yeniden birleşmeyi öngören “barışçıl ve uzun vadeli” bir planın oluşturulmasında yardımcı olmak istiyor.
Göçmenleri Türkiye’ye mi gönderecek?
Bu olumlu tabloya rağmen Truss henüz başbakanlık koltuğuna oturmadan Türkiye ile arayı bozmuş gibi görünüyordu. Truss, temmuz ayındaki bir konuşmasında başbakan olduğu takdirde Boris Johnson tarafından başlatılan yasadışı göçmenlerin Ruanda’ya gönderilmesi planını genişletebileceğini ve bu göçmenlerin Türkiye’ye de gönderilebileceğini söylemişti.
İddianın gündeme gelmesinden saatler sonra açıklamada bulunan Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Tanju Bilgiç, “Türkiye herhangi bir ülkenin sığınmacı kampı veya sınır muhafızı olmayacak, üçüncü ülkelerin uluslararası yükümlülüklerini hiçbir şekilde devralmayacaktır” demişti.
Üçüncü kadın başbakan
Muhafazakâr Parti’deki liderlik yarışını kazanan Truss, “Demir Leydi” Margaret Thatcher ve Theresa May’den sonra İngiltere’nin üçüncü kadın başbakanı olmuştu.
Kaynak: Financial Times, Independent, BBC
Derleyen: Alp Selim
