Türkiye’de neredeyse her gün olağanüstü gündemlerle mücadele ediyoruz. Bir tarafta yılgınlık, umutsuzluk, insan olmanın getirdiği endişeler, tereddütler varken bir taraftan da müthiş bir direnç ve kararlılıkla süren demokrasi mücadelesi var. Türkiye’de her şeye rağmen süren ciddi demokratik direnç bugünkü otoriter kurumlara ve yönetime rağmen ülkede demokratikleşme ümidini canlı tuttu. Şüphesiz ki bugün en kuvvetli demokratik direnç mekanizması ise kadın hareketidir.
İktidarın bütün baskıcı politikalarına karşı sokaktan çekilmeyen, Meclis’te, medyada, sosyal medyada sürekli olarak kazanılmış haklarımızı kaybetmemek için direnç gösteren bir hareketten söz ediyoruz. İktidarın kutuplaştırma politikalarına karşı dimdik duran bir hareket. Binlerce kadın… Yalnızca kadın örgütlerinde değil, Kaz Dağları’nda yaşam alanlarını korumak için mücadele eden kadınlardan siyasetin içinden dönüşüm sağlamaya çalışanlara, derin yoksulluğu önleyici politikalar için mücadele edenlerden regl yoksulluğunu gündeme geçirmek için çabalayanlara… Bin bir alanda dirençle, kararlılıkla mücadele eden kadınlar.
İşte o kadınlarla geçtiğimiz gün SES Eşitlik ve Dayanışma Derneği’nin “Yılın Kadınları” ödül töreninde bir aradaydık. Siyasetin can sıkıcı gündeminde başımı ne tarafa çevirsem bir mücadelenin sembol ismini gördüm. Fark yaratmaya çalışan, hepimiz için mücadele eden harika kadınları gördüm. “Umutsuzluğa kapılırsan bu kalabalığı hatırla” pankartını hatırlarsınız. Sahiden de öyle bir kalabalıktı. SES Derneği Başkanı Gülseren Onanç’ın ifadesiyle kadınlar için 2022’yi ifade eden sözcükler “direniş” ve “umut” oldu.
Ödülleri alanlar da verenler de sembol isimler/hareketlerdi. Örneğin, Yaşam Boyu Başarı Ödülü “Kadın Koalisyonu”na verildi. Şarkıcı Gülşen’den, Gezi’nin tutuklularına, Kadın İşçi Direnişleri’nden Aysel Tuğluk için 1000 Kadın Girişimi’ne, Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu’ndan rejime karşı direnen İranlı kadınlara kadar pek çok kişiye/harekete ödülleri takdim edildi. Düşündüm de her yıl ismini direncin, mücadelenin sembolü olarak yazdıran ne çok kadın var. Ne çok görünmez mücadele var.
İki yıldır yağmurda, karda vazgeçmeden nöbetlerine devam eden, dimdik duran, bütün baskılara rağmen “kabul etmiyoruz, vazgeçmiyoruz” diyen Boğaziçi Üniversitesi akademisyenleri de ödül alanlar arasındaydı. Dile kolay… İki yıl. Barışın, hoşgörünün, çoğulculuğun öznesi olan bir yaşam alanı kendisi olmayan bambaşka bir şeye dönüştürülmeye çalışılırken geçen iki yıl. 100 yılı aşkın süredir var olan bir kurumun değerleri yok olmasın diye mücadele ediyorlar.
Mücadeleyi, dayanışmayı, direniş ve umut hikayelerini dinleyerek birbirimizden güç aldık. Gecenin sonunda ortak hikâye, adım adım örülen sinsi otoriterliğe karşı direnç gösteren milyonlarca kadının hikâyesiydi. Dünyada savaşa, otoriterliğe, temel hak ve özgürlükleri kısıtlamaya çalışanlara karşı mücadelenin hikayesiydi.
İktidarın yeni anayasa değişikliği teklifi ile kadının kıyafeti üzerinden bir “makbul vatandaş” tanımı yapmaya çalıştığı, kadınların hak ve özgürlüklerini seçim malzemesi haline getirmeye gayret ettiği şu günlerde kadın hareketi yine siyaseti örgütlüyor. Eşitlik İçin Kadın Platformu (EŞİK), Türkiye Kadın Dernekleri Federasyonu, Kadının İnsan Hakları Yeni Çözümler Derneği, Kadın Koalisyonu ve daha adını sayamadığım pek çok yapı, kadın örgütü alanda hak mücadelesi vererek siyasi partilere ve kamuoyuna yönelik bilgilendirme/yönlendirme süreçleri yürütüyor.
İstanbul Sözleşmesi’nden çekilen, uzun mücadeleler sonrası kazanılmış anayasal hakları demokratik olmayan yollardan geri almaya çalışan bir iktidara karşı kadınların, kadın hareketinin çabası ve direnci Türkiye demokrasi tarihine yazılacaktır. Böyle bir mücadele varken umutsuzluğa yer yok.
