İzmir Büyükşehir Belediyesi, İzmir İktisat Kongresi’nin 100.yılında “İkinci Yüzyılın İktisat Kongresi”ni düzenliyor. Kongreye “Millet İttifakı Genel Başkanlar Buluşması” kapsamında altı partinin genel başkanının da katılması programda yer aldı. Altı genel başkan 19 Mart Pazar günü toplantıya katılacak. 100 yıl önce yapılan ilk kongrede Atatürk, ekonomik zaferlerle taçlandırılmamışsa, siyasi ve askeri zaferlerin devamlı olamayacağını söylemişti.
Türkiye’nin ekonomik tercihlerine yön veren İzmir İktisat Kongresi, 100 yıl önce, Cumhuriyetin ilanından önce toplandı. 17 Şubat-4 Mart 1923 tarihlerinde yapılan kongre ile ekonomik bağımsızlık hedefinin politikaları şekillendi. Bu tarihi kongreye ev sahipliği yapan kentin belediyesi, kongrenin ve Cumhuriyetin 100.yılında, “Geleceğin Türkiye’sini inşa etmek” iddiasıyla yola çıktı.
Dirençli şehirler ve iktisat
İzmir Büyükşehir Belediyesi, İkinci Yüzyılın İktisat Kongresi’ni, 15-21 Şubat 2023 tarihleri arasında düzenleyecekti. 6 Şubat’ta meydana gelen Kahramanmaraş merkezli depremlerin ardından kongre ertelendi. 15-21 Mart tarihlerinde düzenlenecek kongrenin kapsamı, 48 binden fazla insanın hayatını kaybetmesine neden olan yıkıcı depremlerin etkisiyle, “dirençli şehirler ve iktisat” olarak genişletildi.
15 Mart’ta başlayıp 21 Mart’ta sona erecek kongre programında konuşmacı olarak, dünyaca ünlü iktisatçıların yanı sıra, akademisyenler, eski Merkez Bankası çalışanları, siyasetçiler ile kent çalışmaları, jeofizik ve yer bilim konularında uzman isimler yer alıyor. Kongre programında yer alan konserler için, İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin de düzenleyicileri arasında yer aldığı “BirKiraBirYuva” kampanyasına destek için bilet satılacak.
Millet İttifakı’nın genel başkanları da kongrede
Millet İttifakı’nın Ortak Politikalar Mutabakat Metni’ni hazırlayan Temel Politikalar Ortak Çalışma Grubu’nun üyeleri 18 Mart Cumartesi günü kongre kapsamında düzenlenen panelde yer alacak.
19 Mart Pazar günü, CHP Genel Başkanı ve Millet İttifakı’nın cumhurbaşkanı adayı Kemal Kılıçdaroğlu ile birlikte , İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener, DEVA Partisi Genel Başkanı Ali Babacan, Demokrat Parti Genel Başkanı Gültekin Uysal, Gelecek Partisi Genel Başkanı Ahmet Davutoğlu ve Saadet Partisi Genel Başkanı Temel Karamollaoğlu, “Millet İttifakı Genel Başkanlar Buluşması” için kongrede olacak. Altı genel başkan, hepsinin katılımı halinde, Kılıçdaroğlu’nun adaylığının ilan edildiği 6 Mart’taki Millet İttifakı toplantısının ardından altı genel başkan ilk kez İzmir’de bir araya gelmiş olacak.
İzmir İktisat Kongresi’nde “Misak-ı İktisadi Esasları”
1923’ün İktisat Kongresi, tüm kesimleri temsil etmek ve Türkiye’nin ekonomik sorunlarını çözmek için toplandı. Başta topraksız köylü ve işçi kesimi olmak üzere, bazı grupların temsiliyetinin eksik kaldığı ve azınlıklara yönelik politikalarıyla eleştirilen kongre, ulus devletle birlikte milli iktisadın inşasında başat rol oynadı.
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
Her ilçeden sekiz kişinin gönderilmesiyle, bin 135 delegenin katıldığı kongrede “Misak-ı İktisadi Esasları” tartışılıp kabul edildi. Hammaddesi yurt içinde üretilen sanayi dallarının kurulması, sanayinin teşvik edilmesi, küçük imalattan büyük işletmeye geçilmesi, özel sektörün yetersiz kaldığı teşebbüsleri devletin kurması, yabancı tekellerden kaçınılması, milli bankaların kurulması, demiryolunun inşaat programına bağlanması gibi kararlar alındı. İş erbabına amele değil, işçi denmesi ile sendika hakkı tanınması da kongrede karar altına alındı.
Atatürk’ün sözleriyle İzmir İktisat Kongresi’nin önemi
İzmir İktisat Kongresi, kurulan yeni cumhuriyetin iktisadi bakış açısını belirleyen en önemli organizasyondu. Mustafa Kemal Atatürk, kongrenin açılış konuşmasında ekonomik zaferlerle taçlandırılmamışsa, siyasi ve askeri zaferlerin devamlı olamayacağını vurgulayarak, şunları söylemişti:
“Yeni Türkiye’mizi layık olduğumuz düzeye eriştirebilmemiz için mutlaka ekonomimize birinci derecede önem vermek zorundayız çünkü zamanımız tamamen bir ekonomi devresinden başka bir şey değildir. Ekonomi demek, her şey demektir, yaşamak için, mutlu olmak için, insan varlığı için ne lazımsa onların hepsi demektir. Ziraat demektir, ticaret demektir, çalışma demektir, her şey demektir.”
Milli bir tarihe sahip olamadıkları konusunda itirafa mecbur olduklarını söyleyen Atatürk, “Osmanlı tarihinde bütün gayretler, bütün çalışma, milletin isteği, emelleri ve gerçek ihtiyaçları açısından değil, belki şunun bunun özel emellerini, tutkularını karşılamak açısından gerçekleşmiştir” demiş ve Osmanlı padişahlarının dış siyasette “duygu ve emelleriyle” hareket etmesinin, yabancı devletlere kapitülasyonlar tanınmasıyla sonuçlandığını belirtmişti.
Atatürk, kongreyi Erzurum ve Sivas Kongreleri ile denk gördü
Atatürk, konuşmasının sonunda milli egemenliğin, ekonomik egemenlik ile pekiştirileceğini belirterek, kongrenin tarihi ve önemli olduğunu şu sözlerle anlatmıştı:
“Nasıl ki Erzurum Kongresi, Sivas Kongresi felaket noktasına gelmiş olan bu milleti kurtarmak konusunda Misak-ı Milli’nin ve Anayasanın ilk temel taşlarını hazırlamak konusunda etkili olmuş, girişimci olmuş ve bundan dolayı tarihimizde, milli tarihimizde ve milli hayatımızda en kıymetli ve yüksek hatırayı kazanmış ise, kongreniz milletin ve memleketin hayat ve gerçek kurtuluşunu sağlamaya araç olacak kuralların temel taşlarını ve ilkelerini hazırlayıp ortaya koymak şekliyle tarihte en büyük adı ve çok kıymetli bir hatırayı kazanacaktır.”
Kongre ile Lozan’dan önce Batı’ya mesaj mı?
Kongre, İzmir’in işgalden kurtulduğu 9 Eylül 1922’den beş ay sonra ve Lozan Barış Antlaşması’nın imzalanmasından dört ay önce toplandı. Kongre için İzmir’in seçilmesinin önemli bir işaret olduğu düşünülürken, cumhuriyet kurulmadan cumhuriyetin iktisat politikalarının belirlenmesinin de, ara verilen Lozan görüşmeleri için bir mesaj taşıdığı görüşü bazı iktisatçılarca savunuluyor.
İkinci Yüzyılın İktisat Kongresi kime mesaj veriyor?
İzmir İktisat Kongresi’nin 100. yılında düzenlenen “İkinci Yüzyılın İktisat Kongresi” ise farklı iddialara sahip. Türkiye 14 Mayıs 2023’te seçimlere gidiyor. Ana muhalefet partisi CHP politikalarını, 21 yıllık AKP iktidarının seçimlerle sona ereceği ve cumhuriyetin 100. yılında iktidara geleceği varsayımıyla şekillendiriyor. CHP’li İzmir Büyükşehir Belediyesi de kongre çağrısını “Geleceğin Türkiye’sini inşa etmek için” şeklinde yapıyor.
Kongrede şaşırtıcı bir isim: Francis Fukuyama
Dünyaca ünlü siyaset bilimci Prof. Dr. Francis Fukuyama, 10 Mart Cumartesi günü kongreye çevrimiçi bağlanarak konuşacak. Sovyetler Birliği’nin yıkılmasıyla “tarihin sonunun” geldiğini ilan etmesiyle tanınan Fukuyama’ya göre, neoliberalizm insanlık için gelinebilecek son nokta. “Değişime bu vahşi neoliberal tek adam rejiminden başlayacağız“ diyen CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu ise neoliberalizme karşı olduğunu sıklıkla dillendiriyor.
