Mülkiyelilerin 85 yıllık geleneksel İnek Bayramı güvenlik gerekçesiyle iptal edildi. Öğrenciler dekanın tavrının seçimlerden sonra değiştiğine işaret etti. Dekanlık, Medyascope’un görüşme talebini rektörlüğe yönlendirdi.
Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi-Mülkiye’nin 85 yıllık geleneği olan ve zaman zaman yönetimler tarafından yasaklanan İnek Bayramı, ilk defa öğrenciler tarafından iptal edildi. İnek Bayramı’nı düzenleyen Festival Komitesi (Fes-Kom) üniversite yönetiminin can güvenliklerini sağlayamayacağını söylemesi üzerine festivali iptal ettiklerini açıklarken, bazı öğrenciler geleneğe sahip çıkmadığı gerekçesiyle Fes-Kom’a tepki gösteriyor.
Medyascope İnek Bayramı’nın neden ve nasıl iptal edildiği sorusuna Fes-Kom temsilcisi, Bayram’ın yapılmasını isteyen öğrenciler ve Mülkiyeliler Birliği sorulara yanıt verirken, SBF Dekanı Orhan Çelik yanıt vermedi.
Fes-Kom iptal kararını duyurdu: “Tüllabın can güvenliğinin sağlanamayacağı nokta”
Akademik takvime göre 11-12 Mayıs 2023 tarihlerinde yapılması planlanan İnek Bayramı, 6 Şubat’ta meydana gelen Kahramanmaraş merkezli depremlerin ardından, 14 Mayıs’ta cumhurbaşkanlığı seçimlerinin olması nedeniyle ertelenmişti. Fes-Kom ve ferman ekipleri, Bayram için oluşturdukları bütçeleri depremden etkilenen yurttaşlar için bağışlamış, eğitimin çevrimiçi yapılmasına karar verilmesiyle bu süreçte hazırlıklara devam edememişti. Fes-Kom, 15-16 Haziran’da yapılacağı duyurulan İnek Bayramı’nın iptal edildiğini 1 Haziran’da şöyle duyurmuştu:
“Üniversite yönetiminin İnek Bayramı üzerinde yıllardır süregelen sistematik baskı ve tehditler, tüllabın can güvenliğinin sağlanamayacağı noktaya gelmiştir. Ferman ekiplerinin 1 Haziran tarihinde Dekanlık ile yaptığı görüşmede de güvenlik sorununun çözümüne ilişkin herhangi bir öneri sunulmamıştır. Bu sebeple İnek Bayramı’nın tüm bileşenlerinin ortak kararıyla belirtilen tarihlerde yapılacak olan İnek Bayramı iptal edilmiştir.”
Dekan Çelik’e iddiaları sormak istedik, ulaşamadık
Edinilen bilgiye göre Dekan Orhan Çelik, öğrencilerin sürekli Bayram’ı sorduğunu ancak kimsenin sınavları sormadığını söyledi ve Cebeci Kampüsü’nün yetkili dekanlığının Hukuk Fakültesi’nde olmasından hareketle, “Güvenlik önlemi almak zorunda değilim” dedi. Öğrenciler, Bayram’ı 15-16 Haziran’a ertelemek isterken, Dekanlık’ın sözlü olarak festivali desteklediği iddiası ortaya atıldı. Çelik’in, akademik takvimin üniversite senatosunda kararlaştırılmasını gerekçe gösterdiği de iddia edildi.
Konuyla ilgili iddiaları sormak için SBF Dekanı Orhan Çelik’e de ulaşmaya çalıştık ancak Dekan’a talebimizi ileten Fakülte Sekreterliği, Rektörlüğün basın birimi üzerinden başvuru yapılması gerektiği yanıtını verdi. İlgili basın birimine ise ulaşmak mümkün olmadı.
Fes-Kom: “İptal kararı kimsenin tepki göstermeyeceği anlamına gelmiyor”
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
Fes-Kom temsilcisi, Bayram’ın iptal edilmesine giden süreci Medyascope’a anlattı. SBF Dekanlığı’nın dönemin başından bu yana Bayram’ın yapılması konusunda öğrencilerin yanında olduğunu söylediğini aktaran temsilci, şunları söyledi:
“Depremin ardından dekanlığın onayıyla, Bayram’ı 15-16 Haziran’a ertelemiştik. Dekanlık senato kararı alınmadığını ancak fakülte kurulu kararı alındığı söyledi, bize bu konuda herhangi bir belge verilmedi ancak sözlü olarak onaylandı. Bayram yaklaştığında, bazı grupların imama yönelik tepkileri ve tehditleri kulağımıza gelmeye başladı. Tehditleri söylediğimizde Dekanlık yanımızda olacağını söylemişti. Yaklaşık iki hafta önce ise Bayram’ın imamlı kortejle yapılamayacağı söylendi. Dekanlık, ‘Can güvenliğinizi sağlayamayacağız’ deyince ekiplerle paylaştık ve oy birliğiyle bu kararı aldık. Dekanlık yasaklamıyor ama bu tavrıyla iptal etmeye zorluyor. İptal kararı kimsenin tepki göstermeyeceği anlamına gelmiyor, ortak kararlarımızı paylaşmak için zamanını bekliyoruz.”
“Dekanın tavrı seçimden sonra değişti”
Bayram’ın iptal edilmemesi gerektiğini düşünen ferman ekiplerinden bir öğrenci de Medyascope’a konuştu. Dekan Orhan Çelik’in 14 Mayıs seçimlerinden önce ve sonra farklı tutum aldığını belirten öğrenci, şunları söyledi:
“Seçimin hemen öncesinde Dekan’ın, ‘Siyasi olarak en rahat bayram, ben zaten yanınızdayım’ dediğini ancak seçimlerden sonra yanına giden temsilcilere, ‘Ne bayramı’ şeklinde yanıt verdiğini biliyoruz. Dekan, akademik takvimde belirtilen 11-12 Mayıs tarihinde yapmadığımız için Bayram’ın illegal olacağını söyleyip, ‘Can güvenliğinizin teminatını veremem’ diyor. Dekan yardımcısı da, aynı tavrı sürdürüp ‘Buyrun Bayram’ı yapın, güvenliğinizden siz sorumlusunuz’ diyor. Bazı ferman ekipleri her şeye rağmen Bayram’ın yapılmasını istiyor ancak can güvenliği kaygısı ve çevrimiçi eğitim nedeniyle okulda öğrencilerin olmaması nedeniyle iptal kararı oy birliğiyla alınıyor.”
Mülkiyeliler Birliği Başkanı Fuat Şen: “Kamunun asıl varlık sebebi güvenliği sağlamaktır”
Bayram’ın iptal edilmesi hakkında Medyascope’a konuşan Mülkiyeliler Birliği Başkanı Fuat Şen ise, şunları söyledi:
“İnek Bayramı sadece iktidarı değil, okulun öğrencilerinin kendilerini, hocalarını eleştirme üzerine kurduğu, mizahın öne çıktığı bir gelenektir. Eleştiri şenliğidir ama çoğunlukla okulun kendisi için yıllık bir değerlendirme yapmasıdır. İptal edilmesi için hiçbir gerekçe yoktur. Güvenliğini sağlayamama diye bir gerekçe olamaz, kamunun asıl varlık sebebi güvenliği sağlamaktır. Bunun üzerinde idarenin kendini sorgulaması gerekir.”
Mülkiyeliler Birliği, Yönetim Kurulu ise yaptığı açıklama ile karara tepki gösterdi. Açıklamada, SBF yöneticilerinin, kendi öğrenciliklerinde alkışladıkları imamın, inek duasının insanların inançlarıyla ve memleketin selametiyle bir ilgisi olmadığını bildikleri vurgulanırken, “İnek Bayramı’nı ‘güvenliğinizi sağlayamam’ gerekçesiyle yasaklamak, öğrencilerimizin Dekanlık tarafından tehdit edildiği anlamına gelmektedir” denildi.
Mülkiyeliler Birliği’nin açıklaması, inek duasına benzer bir üslupla, “Mabed-i Mektebimiz ne üzerine gölge düşürenleri ne de zafer sarhoşluğuyla geleneğini unutanları unutur. Sen her şeyi gören ve bilensin. Sen duamızı biliyorsun Ya Rabbim. Bir dal kestiler, yerinden bin dal fışkıra. Sen bayramlarımızı ağız tadıyla kutlamayı nasip et Ya Rabbim! Amin” sözleriyle sonlandı.
İnek Bayramı’nın ritüelleri
Mülkiye’nin geleneğine göre İnek Bayramı, toplumda önder ve sözü dinlenen kişi olarak görülen imam mizanseninin okuduğu “İnek duası” ile başlar. Hiciv ve mizah, Bayram’ın olmazsa olmazlarıdır. İmam duasında, hem ülke gündemini, siyasi gelişmeleri, hem de okulun gündemini, yönetimini ve hocaları, mizahi bir dille eleştirir. Duanın ardından, Cebeci Kampüsü’nden çıkan tüllab (talebeler-öğrenciler) Ankara’nın Cemal Gürsel Caddesi’nde bir inek eşliğinde, kortej halinde yürür ve Fakülte’ye dönüldüğünde bölüm fermanları okunur.
Her birinin ayrı lakabı olan bölümler, diğer bölümlere, okul yönetimine, ekonomiye ve siyasi iktidara yönelik bolca eleştiri içeren fermanlarını okur. Fermanların ardından, hocalara ve tüllaba yönelik, Kazgan Dergisi ekibinin topladığı ve atanın kim olduğu bilinmeyen çamurlar okunur. İnek Bayramı konserlerle ve şenlik havasında geçen başka etkinliklerle sona erer. İnek Bayramı’nın organizasyonunda, Fes-Kom, Kazgan ve her bölümün ferman ekibi sorumluluk alır.
İnek Bayramı’na “dini değerlere hakaret” suçlaması
İnek Bayramı, öğrenci eylemlerinin olduğu 1970’li yıllarda ve 12 Eylül 1980 Askeri Darbesi’nden sonra zaman zaman yasaklandı. İnek Bayramı, 12 Eylül’den sonra ilk kez 2017’de yasaklandı. 2017’de yapılacak bayram öncesinde “dini değerlere hakaret edildiği” gerekçesiyle hedef gösterildi. 2016 yılında temsili imamı canlandıran öğrenciye, mezun olduğu halde okul tarafından soruşturma açılıp, ceza verildi ancak mahkeme cezayı usulsüz bularak iptal etti. Açılan ceza davası da beraat ile sonuçlandı.
İmam ve dua mizansenlerinin hedef gösterilmesiyle, 2017’de inek duası rafa kalktı, yerini temsili bir filozofun okuduğu “İnekname” aldı. 2016 yılının imamı için verilen beraat kararının kesinleşmesiyle, imam ve inek duası, 2022’de Mülkiye’ye döndü. Altı yıl sonra sahneye çıkan imama, etkinliğin gerçekleştiği SBF Aziz Köklü Salonu’nda bazı kişiler tepki gösterdi ancak bu kişiler yuhalandı ve ardından SBF Dekanı Orhan Çelik salonu terk etti.
– OKUYUN: Mülkiye’de İnek Bayramı: İmam ve İnek Duası, altı yılın ardından sahnede
