Kira artışları ev sahipleriyle kiracılar arasında uyuşmazlık davalarını artırdı. Kira artış sınırının üzerinde zam yapmak isteyen ev sahipleri nedeniyle tahliye davaları da arttı. Kira uyuşmazlıklarında “Dava açan kazanıyor” söylentilerini araştırmak için avukat, kiracı, ev sahipleri ve emlakçılarla konuştuk.
Olağanüstü kira artışlarının kiracıları etkilememesi için TBMM Genel Kurulunda konut kira artışlarının bir önceki kira yılına ait bedelin yüzde 25’ini geçmemesine ilişkin düzenleme 2022 Haziran ayında kabul edilmişti. Dönemin Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, konut kira artışını sınırlayan düzenlemenin 2023’ün 7’nci ayına kadar geçerli olduğunu, 7’nci aydan sonra bunu uzatacaklarını, piyasa şartlarının üzerinde bir ortalama söz konusuysa vatandaşları koruyacaklarını söyledi.
Bu, yüzde 25 düzenlemesiyle beraber, ev sahibi ve kiracılar arasında sürtüşmeler giderek arttı ve binlerce tahliye davası açıldı. Kiracılar arasında ”Dava aç, kazanırsın” söylentileri artmaya başladı, bu söylentileri araştırarak, davaların kimin lehine sonuçlandığını ve bu sorunun nasıl çözülebileceğini avukat ve emlakçılara sorduk.
“Mal sahipleri açılan davalarda kaybediyor”
Medyascope‘a konuşan avukat Doğan Erkan şunları söyledi:
”Kira alacaklarına mesele geldiğinde yasal sınır yüzde 25 zamdır ama 5 seneyi aşmış kira sözleşmelerinde mal sahipleri 5 sene boyunca kira sözleşmesine yapılan yasal artışlar bunun güncel karşılığına ulaşmıyor çünkü öngörülemez oranda arttı diyerek, bir anlamda uyarlama davası dediğimiz, kira tespit davası şeklinde açıyoruz. Mal sahipleri kira bedelini yeni durumuna uyarlamak istiyorlar, ekonomik istikrarsızlığın sonucu olarak, sözleşme kurulurken bu durum öngörülemiyor. 5 yıl içinde ekonomi çok değişti demek aslında bu.“
“Kira tespit davalarında kazananlar daha çok mal sahipleri ama kira sözleşmesi 5 senenin altındaysa, yüzde 25 üzerinde zam yapan mal sahipleri açılan davalarda kaybediyor”
“Davanın sonucu ne olursa olsun ben fahiş bir kira almayacağım”
Konuştuğum ev sahibi 5 yıllık kiracısıyla anlaşamadığından dolayı, kiracının dava açma yoluna gittiğini anlattı ve şunları söyledi:
”Ataşehir’deki 5 yıllık kiracıma sözleşme günü geldiğinde 6000 lira kira bedeli istedim , o da 3250 liraya oturuyordu, kabul etmedi ve benim yasal haklarım var dedi bende o civardaki evlerin 12.000 – 15.000 lira arasında olduğunu söyledim ve yasal hakkımı kullanarak kira tespit davası açtım. Ben insafsız bir ev sahibi değilim civardaki evlerin yarısı kadar kira bedeli istiyordum ama davanın sonucu ne olursa olsun ben fahiş bir kira almayacağım.”
Medyascope'un günlük e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her gün mail kutunuzda.
“Beni her gün arayarak rahatsız etti”
Kiracılar arasında yüzde 25 zam sınırının da çok olduğunu söyleyenler var, öğrenci kredisiyle hayatına devam etmeye çalışan bir genç, ev sahibiyle yaşadığı sorunu anlattı:
”Yüzde 25 sınırına uymuyor ev sahipleri ve o oranda bence çok fazla, ben 2500 lirayla geçinen bir öğrenciyim, kira artış zamanı geldiğinde ev sahibim yüzde 25 sınırına uymadı ve beni her gün arayarak rahatsız etti, avukat tut dava aç, o süreçler yıpratıcı olacağından dolayı uğraşmak istemedim ve arkadaşımın yanına geçici olarak taşındım, yeni bir eve de çıkamıyorum, kazandığım paranın 4-5 katı üzerinde evler var.”
“Ev sahipleri yatırım olarak aldıkları evden ‘cep harçlığı’ kazanmak istemiyor”
Emlakçılar ise durumun arabuluculukla çözülebileceğini, davaların sonuçlanmasının aylar sürdüğünü söyledi:
”Davalar büyük bir kaos yaratıyor, bu konuyla ilgili açılan bütün hukuki davalar sekiz ay, bir sene sonrasına gün veriliyor. Mal sahibi ve kiracı emlak bürosunda ortak noktayı bulabilirler, emlakçı adaletli bir şekilde, semtteki evlerin ortalama fiyatını çıkartıp, kiraya verilecek evin eksileri artılarıyla değerlendirerek, iki tarafı da mutlu edecek bir kirada anlaştırabilirler.”
Emlak fiyatlarının bu şekilde artmasıyla ilgili haklı veya haksız bir taraf bulunmuyor, kiracılar kendi bütçelerine göre kirayı arttırmak, ev sahipleri yatırım olarak aldıkları evden ”cep harçlığı” kazanmak istemiyor, sonuçta anlaşamadıklarında aylar sürecek davada iki tarafta yıpranıyor, bunun önüne geçmek için yüzde 25’lik bir sınır belirlemek yerine, sadece kira artışlarıyla değil, ülkedeki her şeyde olan fiyat artışlarıyla hükümetin mücadele etmesi gerekiyor.
