7 Ekim’de başlayan Hamas-İsrail savaşının en çok konuşulan başlıklarından biri, Filistinli militanların kullandığı yer altı tünelleri. İsrail’in “Hamas metrosu” olarak isimlerinden tüneller hakkında bildiklerimiz de, aynı tünellerin kendisi gibi karanlık. İsrail kara harekatı yaklaştıkça, tüneller daha da çok konuşuluyor.
Hamas’ın saldırılarının ardından Gazze’yi hedef alan İsrail’in en önemli hedeflerin biri tüneller oldu.
İsrail için tüneller yeni bir sorun değil. Tüneller geçmişte kaçakçılık ve İsrail’e sızma amacıyla da kullanıldı.
İsrail’in iddiasına göre, Gazze Şehri’nde en çok insanın sığındığı yerlerden biri olan Şifa Hastanesi de bu tünellerin merkezinde yer alıyor ve Hamas’ın kontrol merkezlerinden biri.
7 Ekim’de rehin alınan ve sonra serbest bırakılan 85 yaşındaki Yocheved Lifshitz, tünellerden bahsetti, sistemi bir “Örümcek ağına” benzetti.
“Bir motosikletle Gazze Şeridi sınırından geçtikten sonra kısa bir süre Han Yunus’ta tutulduk. Sonunda yeraltına indik ve ıslak tünellerde kilometrelerce yürüdük, iki ya da üç saat boyunca tünellerden oluşan bir örümcek ağının içindeydik. Büyük bir salona ulaşana kadar tünellerden geçtik. 25 kişiydik ve bizi hangi yerleşimden olduğumuza göre ayırdılar. Nir Oz kibutzundan beş kişiydik.”
Yocheved Lifshitz
Gazze’deki tüneller Hamas ile ortaya çıkmadı. Hamas’ın 2007’de kenti ele geçirmesinden çok önce; İsrail mevzilerini mayınlamak, kaçakçılık ve küçük çaplı saldırılar için kullanılıyorlardı.
Tüneller büyüdükçe, amaçlar da büyüdü.
Mısır’a silah ve diğer malzemeleri kaçırmak için kullanılan Hamas kontrolündeki tüneller; Hamas ve diğer grupların kaçak mallardan elde edilen gelir karşılığında faaliyet göstermesine izin verdiği ticari tüneller; ve daha serbest operasyonlar için farklı tünel sistemleri var.
Bu tünellerin bazıları çok sağlam yapılmışken, bazıları içindekiler için tehlike arz ediyor. Özellikle Mısır sınırındaki daha eski tünellerde çökme meydana gelebiliyor.
Hamas ve İslami Cihad’ın teknolojik durumu geliştikçe ve İsrail’e yaptıkları saldırıları hem arttıkça hem daha da başarılı hale geldikçe, Tel Aviv’in tünellere dair endişesi arttı.
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
Hamas’ın mühendisleri tünel inşa etme konusunda oldukça ustalaştı. Artık beton duvarlı, havalandırmalı ve askeri iletişim sistemli tüneller yapıyorlar.
Tüneller, 2008’de Gazze’de yaşanan çatışmaların da ana başlıklarından biriydi. İsrail o yılın Kasım ayında Gazze sınırındaki çitlere 300 metre mesafede bulunan ve asker kaçırma operasyonu için hazırlandığını söylediği bir tünel girişini yok etmek için sınır ötesi bir baskın düzenledi.
Nasıl inşa ediliyor?
İsrailli yetkililer tarafından bazen “metro” olarak da adlandırılan tünel sisteminin ne kadar büyük olduğu kesin olarak bilinmiyor ancak Hamas bu ağa büyük paralar harcıyor.
İsrail ordusu ağın 480 kilometrelik tünellerden oluştuğunu iddia etse de bunu doğrulamak mümkün değil.
Bazı tünellerin 45 metre kadar derinde olduğu ve ana iletişim tünellerinin bir motosikletin geçecek kadar büyük olduğu iddia edilmekte.
Ağın muhtemel büyüklüğünün bir göstergesi olarak İsrail, Gazze’den İsrail’e uzanan 2,5 kilometre uzunluğunda ve yerin 20 metre altında inşa edilmesi için 800 ton beton gereken bir tünel ortaya çıkarmıştı.
2014’teki Gazze savaşından sonra yeni tünellerin keşfedilmesiyle, Hamas’ın inşaat malzemelerine erişimini engellemek için İsrail ordusu büyük bir çaba harcamaya başladı.
İnşaat alanlarındaki kameralara ve diğer önlemlere rağmen İsrail ordusu bu çabasından eli boş döndü. Hamas gerekli malzemeleri, Gazze Şeridi sokaklarında bile bulabilir hale geldi.
Geri dönüştürülmüş ve savaştan zarar görmüş beton ve metaller, tünelin en büyük hammaddesi.
Tünel savaşları
İsrail zaman zaman tünelleri tespit ve imha konusunda başarılı olsa da, geniş çaplı bir kara harekatının en büyük odağı bu tüneller olacak.
Tünellerin karmaşık yapısı, hala tam olarak bilinmiyor. Hamas komutasının bulunduğu tünellerin, normal ağdan izole olduğu düşünülüyor.
Savaş için tasarlanan tünellerin, militanların istedikleri noktaya erişebilmesini sağladığı düşünülüyor.
Tünellerin yarattığı zorluk, West Point’teki Modern Savaş Enstitüsü’nün web sitesinde, enstitünün meskûn mahal savaş çalışmaları kürsüsü başkanı John Spencer tarafından açıklandı:
“Tünellere girmek, birçoğu özel ekipman olmadan üstesinden gelinemeyecek benzersiz taktiksel zorluklar ortaya çıkarıyor. Bazı durumlarda, derinliklerine ve havalandırmalarına bağlı olarak tünellerde oksijen tankları olmadan nefes almak imkansız olabilir. Görebilmek de imkansız olabilir. Çoğu askeri gece görüş gözlüğü ortam ışığına ihtiyaç duyar ve ortam ışığı tamamen yok olduğunda işlevini yerine getiremez. Uydu veya görüş hattı sinyallerine dayanan herhangi bir askeri navigasyon ve iletişim ekipmanı yeraltında çalışmayacaktır. Tünellerin dar alanlarında ateşlenen bir silah, hatta bir tüfek bile, ateş edene fiziksel olarak zarar verebilecek bir sarsıntı etkisi yaratabilir. Tek bir savunmacı çok daha üstün bir güce karşı dar bir tüneli elinde tutabilir.”
Kaynak: Guardian
