Milli Eğitim Bakanlığı’nın (MEB) yayımladığı “2024-2028 Stratejik Planı”na göre bazı öğrenciler maddi imkansızlıklar sebebiyle okula devam edemiyor. Genel ortaöğretimde öğrenci başına okunan kitap sayısı 1,01 olurken din öğretiminde belirlenen hedefe ulaşıldı. Bakanlık ayrıca, mevzuat taslaklarının ilgili birimlerce üst hukuk normları ve yargı kararları dikkate alınmadan hazırlandığı yönünde tespitte bulundu.
MEB tarafından “2024-2028 Stratejik Planı” yayınlandı. Raporda öne çıkan bazı bulgular şöyle:
- Okul öncesi eğitim standartları güncel değil. Diğer kamu kurum ve kuruluşları ile sivil toplum kuruluşları eğitim ve öğretim hizmetlerinde yapıcı işbirlikleri içerisinde yeterince yer almıyor.
- Eğitim ve öğretime dair temel politika ve planlar personelin görev değişikliği sebebiyle yeterince sahiplenilmiyor. Uygulama aşamasında süreklilik sağlanmıyor. İlk ve ortaöğretim kurumları arası imkân ve başarı farklılıkları var.
- Sosyal, kültürel, sanatsal ve sportif faaliyetlere özel eğitim ihtiyacı olan öğrenciler yeterli düzeyde katılamıyor.
- Yurtdışına gönderilen öğretmen ve okutmanların yabancı dil yeterlilikleri istenilen düzeyde değil.
- Denklik merkezlerine verilen eğitimler yeterli seviyeye ulaşmadı.
Bakanlık raporunda, 2023 Performans Programı’nda yer alan bilgilere değinerek, “İlkokulda öğrenci sayısı 30’dan fazla olan şube oranı” ve “Tekli eğitimdeki öğrenci oranı (ilkokul-ortaokul)” konusundaki hedeflere tam olarak ulaşılmadığını belirtti. Bu nedenle tekli eğitim gören öğrenci oranını artırmak, ilkokulda öğrenci sayısı 30’dan fazla olan şube sayılarını azaltmak için okul ve derslik sayısının artırılması, yatırımların buna göre planlanması gerektiğini vurgulandı.
Milli ve manevi değerlerin yozlaşması tehdit olarak görüldü
Ortaöğretim Genel Müdürlüğü yaptığı değerlendirmede tespit olarak “Eğitim ortamlarının öğrencilerin sosyal, sportif ve kültürel ihtiyaçlarını karşılamakta yetersiz olması” ve “bazı öğrencilerin maddi imkânsızlıklar sebebiyle ortaöğretime devam edememesi” ifadesine yer verdi.
Raporda analiz yapılırken “tehditler” başlığı adı altında “milli ve manevi değerlerin yozlaşmaya açık hale gelmesi“, “öğrencilerin kaliteli eğitime erişiminin güçleşmesi“, “bölgeler arası ekonomik eşitsizliklerin oluşması” gibi bulgular yer aldı.
“Vize sorunu nedeniyle öğretmenlerin zamanında görev yerlerine intikal edememeleri sonucunda eğitimin aksaması” , “diplomatik problemler nedeniyle yurt dışındaki Türk okullarının kapatılması”, “yurtdışında öğretmen görevlendirmelerinde öğretmenlerin dil yeterlilik düzeylerinin talep edilen düzeyi karşılayamaması” da tehdit olarak görüldü.
Aileler akademik kaygı nedeniyle çocuklarını sosyal etkinliklere göndermiyor
- Aileler akademik kaygı sebebiyle öğrencileri sosyal ve kültürel etkinliklere daha az gönderiyor.
- Meslekî ve teknik eğitimde politika belirleme ve karar alma süreçlerinde sektör temsilcileri isteksiz.
- İlkokulda öğrenci sayısı 30’dan fazla olan şube oranı yüzde 23,63 olarak tespit edildi. Bu yıl yüzde 23’e düşürülmesi hedeflendi.
- Okul öncesi eğitimde okullaşma oranı OECD ortalamasının altında kaldı.
- Temel eğitimde en az bir sosyal etkinliğe katılan öğrenci oranı ortaokul için yüzde 40,52, imam hatip ortaokullarında yüzde 80 oldu.
- Öğrenci başına okunan kitap sayısı ilkokulda 25, ortaokulda sekiz olarak kayıtlara geçti. 2028 için hedef sırasıyla 30 ve 13 oldu.
- Temel eğitimde öğrencilerin öğrenme etkinliklerini destekleyecek, yenilikçi ve yaratıcı düşünme becerilerini geliştirecek fırsatların yetersiz olduğu tespit edildi.
- 20 gün ve üzeri özürsüz devamsızlık yapan öğrenci oranı ortaokulda yüzde 14,76 oldu. Bu yıl yüzde 14’e, 2028’de yüzde 10’a düşürülmesi hedeflendi. Öğrenme kayıplarını önlemeye yönelik mekanizmaların yetersiz kaldığı vurgulandı.
- Liselerde 20 gün ve üzeri devamsız öğrenci oranı Ortaöğretim Genel Müdürlüğü için yüzde 27, Din Öğretimi Genel Müdürlüğü için yüzde 29,32, Meslekî ve Teknik Eğitim Genel Müdürlüğü için yüzde 46,61, Özel Öğretim Kurumları Genel Müdürlüğü için yüzde 8, 45 oldu.
Eğitim maliyetlerinde öngörülemeyen artış var
- Ortaöğretimde 9’uncu sınıf tekrar etme oranı Meslekî ve Teknik Eğitim Genel Müdürlüğü için yüzde 24,86 olarak tespit edildi. Bu rakamın 2028’de yüzde 20’ye düşürülmesi hedeflendi.
- Bakanlık eğitim maliyetlerinde öngörülemeyen artışın yaşandığını tespit etti.
- Genel ortaöğretimde öğrenci başına okunan kitap sayısı 1,01 olurken, bu sene için hedef üç, 2028 için 10 olarak belirlendi.
- Bakanlık din öğretiminde 2023 Performans Programı ile yayınlanan sonuçlara dayanarak belirlenen hedefe başarıyla ulaşıldığını açıkladı. Belirlenen hedeflerde değişiklik ihtiyacı bulunmadığını belirtti. Mesleki ve teknik eğitimde ise amaca yönelik iyileştirmeye ihtiyaç olduğu ifade edildi. Genel ortaöğretimde öğrenciler için sosyal etkinliklerin cazibesin artıracak ödül, burs gibi bir yol izlenmesi, öğrencilerin bu faaliyetlere katılımının artırılması istendi. Mesleki ve teknik eğitim ile sanayi kuruluşlarının işbirliğiyle projeler geliştirilebileceği vurgulandı.
- Din Öğretimi Genel Müdürlüğü ise yaptığı değerlendirmede “projelerin yürütülebilmesi için finans kaynağının yeterli olmaması” ve “proje yürütücülerinin yeterince desteklenememesi” tespitinde bulundu.
- Özel eğitim alanına yönelik öğrenme ortamları, ders yapıları ve materyallerinin geliştirilme çalışmaları yeterli düzeyde değil.
- Türkiye’nin uluslararası alanda görünürlüğü beklenen düzeyde değil.
- Öğretmenler talep ettikleri düzeyde eğitim alamıyor.
Deprem tahkiki yapılan eğitim binası sayısı 7 bin 201
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
Bakanlık deprem tahkiki yapılan eğitim binası sayısının yedi bin 201 olduğunu, bu sene hedefin 8 bin 1, 2028 için 11 bin 201 olarak açıkladı. Güçlendirilen/yıkılıp yeniden yapılan eğitim binası sayısının 4 bin 230 olduğunu, hedefin bu sene için 4 bin 930, 2028 için 7 bin 730 olacağını belirtti.
Büyük onarımları yapılarak iyileştirilen eğitim binası sayısı ise 30 bin olarak açıkladı. Bu yıl hedef 35 bin, 2028 için 55 bin. Bakanlık tespit olarak, “Var olan eğitim binalarının bir kısmının deprem riski taşıması” ifadesini kullandı.
Teftiş Kurulu Başkanlığı, merkez teşkilatında bazı branş ve alanlarda müfettiş istihdamının olmadığını belirtti. Mevzuat taslakların ilgili birimlerce üst hukuk normları ve yargı kararları dikkate alınmadan hazırlandığını tespit etti.
Bakanlık çalışmaları hangi açıdan zayıf?
Stratejik Planı’nda Bakanlığın güçlü ve zayıf yönlerine de yer verildi. Zayıf yönlerden bazıları şöyle:
- Okul bahçelerinin çocukların sağlıklı yaşam becerileri ve alışkanlıklar edinmelerini sağlayacak şekilde fiziksel aktiviteler ve geleneksel çocuk oyunlarına uygun olmaması.
- Bilimsel, kültürel, sanatsal, sportif ve sosyal sorumluluk programlarına olan ilginin yetersiz olması ve bu alanlarda faaliyetlerin nitelik ve niceliksel olarak istenilen düzeyde olmaması.
- Öğrencilerde okuma kültürü, Türkçe ve yabancı dilde dört temel dil (okuma, yazma, dinleme, konuşma) becerilerinin istenilen düzeyde olmaması.
- İkili eğitim uygulamaları
- Derslik ve öğretmen başına düşen öğrenci sayısında okullar arasındaki farklılıklar.
- Stratejik alanlarda (uzay teknolojileri, yapay zekâ, siber güvenlik, savunma sanayi) yetişmiş insan kaynağının yetersiz olması.
