Editör: Gamze Elvan
Kahramanmaraş merkezli depremlerin üzerinden tamı tamına bir yıl geçti. Cumhuriyet tarihinin en büyük felaketi olan ve 11 ili etkileyen afette resmî rakamlara göre 53 bin 537 kişi yaşamını yitirdi, 107 bin 213 kişi de yaralandı. Adıyaman’da ise en az 8 bin 387 kişi hayatını kaybetti. Kenti sadece deprem değil, sel de vurdu. AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Adıyamanlılardan helallik istemesi de akıllarda kaldı.
17 Ağustos 1999 depreminden sonra Türkiye’de meydana gelen en büyük deprem olan Kahramanmaraş merkezli depremler, sadece Kahramanmaraş’ı değil, Suriye de dahil fay hattı boyunca 11 ilde yıkıma yol açtı. Kilis, Diyarbakır, Adana, Osmaniye, Gaziantep, Şanlıurfa, Malatya, Adıyaman, Elazığ, Kahramanmaraş ve Hatay büyük hasar aldı.
Birbirinden yaklaşık 100 kilometre uzaklıkta meydana gelen iki büyük deprem nedeniyle yıkımların etki alanı genişledi.
Depremin büyüklüğü nedeniyle hükümet deprem bölgesi için uluslararası yardımı da içeren dördüncü seviye alarm ilan etti. Tüm bu olanlardan sonra 8 Şubat 2023’te bölgede 90 gün süre boyunca olağanüstü hal (OHAL) ilan edildi.
Erdoğan helallik istedi
Cumhurbaşkanı Erdoğan ve MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli, 27 Şubat’ta Adıyaman’ı ziyaret etti.
Erdoğan burada helallik istedi:
“Sarsıntıların yıkıcı etkisi, olumsuz hava nedeniyle ilk birkaç gün Adıyaman’da arzu ettiğimiz etkinlikte çalışma yürütemedik. Bunun için helallik istiyorum. Her şeyin farkındayız ve gereğini yaptığımızdan, yapacağımızdan kimsenin şüphesi olmasın.”
- Erdoğan, Adıyaman’da depremin ilk günlerinde yeterli çalışma yapılamadığını söyledi, helallik istedi
Adıyaman’da 16 bine yakın konteyner kurmayı planladıklarını söyleyen Erdoğan, şöyle devam etti:
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
“Yaklaşık 50 bin konut yapacağız. Şubat ayı bitmeden inşası fiilen başlayan konut sayısı 14 bin 500’e ulaştı. Mart ve nisan aylarından 234 binin daha inşası safhasına geçmiş olacağız. Adıyaman’da mart ayı içinde yapımına başlayacağımız konut sayısı 30 bini bulacak. Deprem bölgesi genelinde 75 bin 681, Adıyaman’da ise konutu ahırıyla ile 14 bin 400 köy evi yapacağız. Hasar tespit çalışmaları bittiğinde bu rakamı daha da yükselteceğiz.”
Erdoğan daha sonra 15 Mart 2023’te, partisinin grup toplantısında konuştu. Özeleştiride bulunan Erdoğan, “Yıkım öyle büyüktü ki her binaya tek bir arama kurtarma personeli bile göndersek aynı anda hepsine yetişmek mümkün değildi. Yıkıntılar atında kalan vatandaşlarımız ve onların yakınları serzenişlerinde sonuna kadar haklıdır” dedi.
Konut teslimi yapılacak
Depremin hemen ardından kente çadırlar gönderildi. Fakat bunlar yetersiz kaldı. Adıyamanlılar hemen çadıra ulaşamadı. Konteyner kentlerin kurulumu da epey zaman aldı.
Adıyaman’da, 33 bin 112 bina “yıkık”, “acil yıkılacak”, “ağır hasarlı” ve “orta hasarlı” olarak tespit edildi.
Bu kapsamda Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı bünyesinde yer alan Toplu Konut İdaresi Başkanlığı (TOKİ) ve Yapı İşleri Genel Müdürlüğü ile Emlak Konut tarafından kent genelinde 44 bin 352 konut yapılması planlanıyor.
Kent genelinde 640’ı köy evi olmak üzere toplam 2 bin 798 deprem konutu bu ay çekilecek kurayla hak sahiplerine teslim edilecek.
- Konut sayısı
Adıyaman merkez bin 110
Besni 125
Gerger 210
Kahta 535
Tut 178
- Köy konut sayısı
Adıyaman kırsalı 353
Gölbaşı 19
Gerger 61
Kahta 165
Samsat 42
Sel vurdu
Depremin ardından Adıyaman’da meydana gelen yoğun yağış nedeniyle sel felaketi yaşandı. Sel felaketinde Adıyaman’da iki kişi hayatını kaybetti.
İSİAS çocuklara mezar oldu
Grand İsias Otel, turist rehberlerinin de çok sık tercih ettiği konaklama merkeziydi. 3 Şubat’ta KKTC Gazimağusa Türk Maarif Koleji kız ve erkek voleybol takımında yer alan öğrenciler, hocalar ve aileler de Adıyaman’a gelerek İsias Otel’de konaklıyordu. 6 Şubat’ta meydana gelen Kahramanmaraş merkezli depremlerde Adıyaman’ın “en iyi otellerinden” biri olarak görülen Grand İsias Otel çöktü. 6 Şubat’ta Turist Rehberleri Birliği’nden yaklaşık 40 kişilik kafile de oteldeydi. KKTC’den gelenler ile rehberlerin de aralarında bulunduğu 72 kişi hayatını kaybetti. Hayatını kaybeden 35 KKTC’linin cenazeleri Gazimağusa’da defnedildi.
Gazimağusalıların 1974’teki savaştan sonra en büyük toplu kaybı olarak anılan bu olay sonrası halk tarafından hayatını kaybeden çocuklara “Şampiyon Melekler” ismi verildi.
Otele ilişkin davanın ilk duruşması dört günde tamamlandı. İsias Otel davasında beşi tutuklu 11 sanık yargılanıyor. İsias Otel davasında tutuklu sanıkların tutukluluklarının devamına karar verildi, dava 26 Nisan’a ertelendi.
2 bin yıllık sütun yerle bir oldu
Nemrut Dağı eteklerindeki Karakuş Tümülüsü’nde yer alan Tokalaşma Sütunu depremler sonucu yıkıldı. 2 bin yıllık bu eser Adıyaman’ın en önemli kültür mirası varlıklarından biriydi ve üzerinde Grekçe yazıtlar vardı. Karakuş Tümülüsü, Kommagene Krallık Ailesi kadınlarına ait bir anıt mezardı.
Depremlerde Adıyaman Belediye Başkanlığı binası da yıkıldı. Fakat hemen karşı çaprazında bulunan dört katlı Komagene Kültür Merkezi’nin camı dahi kırılmadı. Çünkü bu binanın Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın AB fonuyla, AB mevzuatlarına uygun bir şekilde yapıldığı için depremden hiç hasar almadı.
