TCMB 2024’ün ilk enflasyon raporunda yıl sonu enflasyon tahminlerini değiştirmedi. İlk kez basının karşısına çıkan yeni başkan Fatih Karahan, politika faizinin yüzde 45’te tutulacağını ancak enflasyon görünümünde bozulma olursa artış olabileceğini söyledi. Başkan Yardımcısı Cevdet Akçay ise, “Normalleşme sürecini hâlâ yaşıyoruz, bunu akıldan çıkarmayın” diyerek, kendileri göreve gelmeden önceki döneme ilişkin eleştirileri dile getiren ilk kişi oldu.
Yeni Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Fatih Karahan ilk kez basın karşısına çıktı. Karahan’ın 2024’ün ilk enflasyon raporunu sunduğu toplantıya, TCMB Başkan Yardımcıları Hatice Karahan ve Cevdet Akçay da katıldı. Beş gün önce göreve getirilen Karahan, para politikası kararları değerlendirmesi, ekonomik görünüm ve orta vadeli öngörülere yer verdiği sunumun ardından, başkan yardımcılarıyla birlikte gazetecilerin sorularını yanıtladı.
TCMB, 2024 yılının ilk enflasyon tahminini, görevden alınan önceki TCMB Başkanı Hafize Gaye Erkan’ın 2 Kasım’da açıkladığı enflasyon tahminiyle aynı tuttu. Enflasyonun 2024 yıl sonunda yüzde 36, 2025 sonunda yüzde 14, 2026 sonunda ise yüzde 9 olacağı tahmin edildi.
- TCMB enflasyon tahminini OVP’ye eşitledi | Enflasyonda akaryakıt, kur, vergi artışları etkisi yüksek
“Enflasyon görünümünde bozulmaya izin vermeyeceğiz”
Karahan, önceki rapor döneminden bu yana reel ve finansal göstergelerin, para politikasının doğru yolda ilerlediğini teyit ettiğini söyleyerek, parasal sıkılığı koruyacaklarını vurguladı:
“Enflasyon, hedefimizle uyumlu seviyelere gerileyene kadar, gereken parasal sıkılığı korumakta kararlıyız. Enflasyon görünümünde herhangi bir bozulmaya kesinlikle izin vermeyeceğiz. Kalıcı fiyat istikrarına ulaşana kadar, politika duruşumuzu sürdürerek enflasyonu tahmin ettiğimiz patikada düşürecek ve orta vadede ekonomimizi kalıcı fiyat istikrarına ulaştıracağız.”
“Asgari ücret artışı öngörülerimizin üzerinde gerçekleşti”
TÜİK’in ocak ayında yüzde 6,7 olarak açıkladığı enflasyon üzerinde duran Karahan, şöyle konuştu:
“Ocak ayına özgü sebeplerle, aylık enflasyonda yükseliş gerçekleşeceğini önceki tahminlerimize yansıtmıştık. Nitekim ücret, yönetilen/yönlendirilen fiyat ayarlamaları ve geriye doğru endeksleme davranışının etkisiyle, hizmet grubunda aylık enflasyon tahminimizin bir miktar üzerinde gelerek, belirgin yükselmiştir. Bu görünümde, asgari ücret artışının öngörülerimizin üzerinde gerçekleşmesinin de etkisi hissedilmiştir. Fiyatlama davranışlarının iyileşme göstermesi, aylık enflasyonun ana eğiliminde düşüşe yol açmıştır.”
“Enflasyon görünümünde bozulma öngörülmesi halinde parasal sıkılık gözden geçirilecek”
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
TCMB, 25 Ocak’ta politika faizini yüzde 45’e çıkararak, artış döneminin sona erdiği mesajını vermişti. Başkan Karahan, “Dezenflasyonun tesisi için gerekli parasal sıkılık düzeyine ulaştığımızı değerlendiriyoruz. Politika faizinin mevcut seviyesi gerektiği müddetçe sürdürülecektir” diyerek sözlerine devam etti:
“Bu süreçte iki ana koşul gözetilecektir. Bunlardan ilki, aylık enflasyonun ana eğiliminin belirgin bir düşüş göstermesidir. Bu kapsamda, ana eğilim, iç talep, ithalat ve finansal koşullara ilişkin göstergeleri yakından izleyeceğiz. İkincisi ise, enflasyon beklentilerinin öngörülen tahmin aralığına yakınsamasıdır. Bu çerçevede, geniş kapsamlı enflasyon beklentisi göstergeleri takip edilecektir. Öte yandan, enflasyon görünümünde belirgin bir bozulma öngörülmesi halinde, parasal sıkılık gözden geçirilecektir.”
Enflasyon tahminleri değişmedi
2024, 2025 ve 2026 için yıl sonu enflasyon tahminlerinin önceki raporla aynı olduğunu açıklayan Karahan, “Orta vadeli tahminler oluşturulurken enflasyon görünümünde belirgin bir iyileşme sağlanana kadar, ara hedeflerimize bağlılığımızı yansıtacak şekilde, para politikasındaki sıkı duruşun sürdürüleceği bir görünüm esas alınmıştır” dedi.
Enflasyonun mayıs ayında yüzde 73 düzeyinde zirveyi göreceği ve sonrasında dezenflasyon sürecinin başlayacağını söyleyen Karahan, “Mevsimsellikten arındırılmış ortalama aylık enflasyonun önce yüzde 2,5’in altına, yılın son çeyreğinde ise yüzde 1,5 civarına gerileyeceğini öngörüyoruz” dedi.
“Siz geçinebiliyor musunuz” sorusuna cevap yok
Başkan Karahan’a önceki Başkan Hafize Gaye Erkan’ın bir röportajında kiralardan şikayet ettiği hatırlatılarak, “Siz de Amerika’dan geldiniz, Türkiye’deki zor geçim şartlarını gördünüz. Siz geçinebiliyor musunuz” diye soruldu. Erkan’ın görevden alınmasıyla sonuçlanan iddialara konu olan TCMB çalışanının tekrar göreve iade edilip edilmeyeceği sorusu da Karahan’a yöneltildi. Karahan, “Burada enflasyon konuşmak için toplandık” diyerek bu soruları yanıtsız bıraktı.
Başkan Yardımcısı Akçay’dan Kavcıoğlu dönemine eleştiri
Temmuz 2023’te, Fatih Karahan ile birlikte başkan yardımcılığına getirilen Hatice Karahan ve Cevdet Akçay da sorumluluk alanlarıyla ilgili sorulara cevap verdi. Akçay, kur korumalı mevduat (KKM) sisteminin ilan edildiği ve düşük faiz politikasının uygulandığı Şahap Kavcıoğlu’nun başkanlığı dönemine en somut eleştirileri sunan isim oldu. Akçay, şöyle konuştu:
“Hafızayı biraz tazelersek bizim şu an içinde çalıştığımız sistemde çok ilginç bir regülasyon seti var, sürekli sadeleştirmeden bahsediyoruz. Sadeleştirmeye çalıştığımız regülasyon seti aslında bugün içinden çıkmaya çalıştığımız KKM’yi palazlandırmak, yukarıya çekmek üzerine kurulmuş bir sistem. Biz aynı sistemi sadeleştirerek bazı elementleri dışarıda bırakarak, normalleşme sürecini hâlâ yaşıyoruz, bunu akıldan çıkarmayın.”
“Sadeleşmeden ziyade makulleştirme, anlaşılır hale getirme”
“Yüzde 45 faiz yeterli mi? 45 faizin yeterli olacağı parasal sıkılaştırmayı devreye sokmaya çalışıyoruz ki, 45 hakikaten daha fazla anlam taşıyabilsin İnsanlar yaptığımız şeyin bazen formunu gözden kaçırıyorlar, bunu lütfen yapmayın. Sadeleşmeden ziyade biz şunu yaptık: makulleştirme, anlaşılır hale getirme, yavaş yavaş da bundan kurtulma.”
“36 hedefini değiştirmekten ziyade, bizi hedefe yakınsatacak önlemleri devreye sokmak çok daha anlamlı”
“Gelmeyen bir soru var. Ben isterseniz sorayım ve cevaplayayım ‘Yüzde 36’yı (enflasyon tahminini) neden yukarıya revize etmediniz?’ Hatırlatayım size içinde çalıştığımız settingi. Ağırlıklı ortalama fonlama maliyeti-mevduat faizi linki kopmuş, politika faizi-enflasyon linki kopmuş, faiz-kur linki kopmuş. Biz yedi aydır bu kopan linkleri tekrar ihdas ediyoruz. Bu linkler tekrar ihdas edilecek, veriler birikecek, alan verileri kullanacaksınız, modelleme yapacaksınız. Orada 36’dan 38’e çıkmak çok zor, modellemeyi bilen arkadaşlar dediğimi iyi anlayacaktır. Çok zor değil imkansıza yakın. 36 hedefini değiştirmekten ziyade, bizi hedefe yakınsatacak önlemleri devreye sokmak çok daha anlamlı. Öbür türlü yaptığınız işe, olmayan bir önem atfediyor olursunuz çünkü bu normalleşme süreci aslında biriken veriyle, linklerin tekrar kurulmasıyla piyasadaki modellemeci arkadaşlara uygun ortam sağlayacak. Daha orada bile değiliz.”
“İddiasız hedef koyan merkez bankası bence oksimorondur”
“36 hedefi iddialı mı? Evet iddialı ama iddiasız hedef koyan merkez bankası bence oksimorondur zaten. İddialı ama erişilebilir bir hedef, enflasyonu aşağı indirmekte ve enflasyon beklentilerini düzeltmekte iddiasız ve rahat ulaşılabilir hedeften çok daha iyidir. Yaptığımız şeyin doğruluğuna inanıyoruz, bu hedeften feragat etme niyetimiz yok. Bunun ulaşılamaz olduğu noktasında temel kriter nedir? Yıllık enflasyon aşağı geliyor ama aylık enflasyonun ana eğiliminde düzelme durmuşsa bizim için alarm. Gözlemlediğimiz göstergede gerekli iyileşmeyi görmüyorsak bizim için alarmdır, gerekli tedbirleri alırız. Dolayısıyla nereye baktığımızı biraz daha yakından takip etmenizi ve biraz hafıza tazeleyerek içinde çalıştığımız ortamın da hâlâ ne olduğunun iyi değerlendirilmesini rica ediyorum.”
