Erzincan Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından Bilirkişi Ön Raporu hazırlatıldı. Rapora göre, madenin asıl işveren şirketi Anagold Madencilik’in yetkilisi, gereken denetimleri yapmadığı için tali kusurlu bulundu. Bilirkişi heyetinin tespitine göre, sabah yığın liçinde oluştuğu belirlenen çatlaklar için önlem alınmadı, ciddi riske rağmen yol kapatılmadı. İş güvenliği uzmanının uyarılarına rağmen solüsyon verilmeye devam edildi ve şev açısına da dikkat edilmedi. Rapora göre, yığın yapılan toprak malzeme gerektiği gibi kontrol edilseydi çatlaklar oluşmayacaktı.
Erzincan’ın İliç ilçesinde bulunan Çöpler Altın Madeni’nde 13 Şubat tarihinde yaşanan ve dokuz kişinin siyanürlü toprağın altında kaldığı maden kazası sonrasında arama kurtarma çalışmaları devam ediyor. Bu olayın ardından İliç Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından başlatılan soruşturma kapsamında, mahkemeye sevk edilen sekiz kişiden altısı tutuklanırken, iki kişi adli kontrol şartı ile serbest bırakıldı.
Ön Bilirkişi Raporu, inşaat, ziraat, jeoloji ve çevre mühendisleri ile iş güvenliği uzmanlarından oluşan bir bilirkişi heyeti tarafından hazırlandı. Raporda, kazanın “çok tehlikeli sınıfında” olduğu belirtilerek, Anagold Madencilik şirketinin genel müdür yardımcısının alt işverenler olan Çiftay, Kar-Sa, Asil Çöplerler ve Asil Keklikler şirketlerini yeterli şekilde denetlemediği ve gözetime almadığı ifade edildi.
4857 sayılı İş Kanunu’nun 2. maddesine atıfta bulunan raporda, asıl işverenin gerekli denetimleri yapmaması sebebiyle Anagold Madencilik A.Ş. işveren vekilinin tali kusurlu olduğu sonucuna varıldığı kaydedildi.
“Direktör denetim, analiz, gözetim yapmadı“
Raporda, operasyon direktörü vekilinin kazada asli kusurlu olduğu belirtildi. Raporda, direktör vekilinin ehil bir yetkili olarak, şahtiyede oluşabilecek tehlikeli durumları önceden belirlemediği, çalışanların risklere karşı korunması için gerekli tedbirleri almadığı, iş yerinde çalışanların sağlığını korumak adına gerekli gözetim ve denetim mekanizmasını kurmadığı veya kurduysa bunu uygulatmadığı ifade edildi.
- ÖZEL HABER | Adım adım facia: İşte işçilerin felaketten birkaç saat önce maden sahasında çektikleri fotoğraflar
Ayrıca, sabah yığın liçinde oluşan çatlakların şantiyede olumsuzluklara yol açabileceği konusunda gerekli tedbirleri almadığı için asli kusurlu bulundu.
“Yol kapatılsaydı yığın liçi altında çalışan olmayacaktı“
Proses oksit müdürü hakkında hazırlanan rapor bölümünde, “Yığın liçi içinde meydana gelen açıklık ve çatlaklıkların kısa zamanda olmaması hususu değerlendirildiğinde işyerinde yetkili biri olarak yığın liçinde gün içinde tespit edilen çatlakların artması ile büyük risk oluşturacağını bilmesine rağmen, liç yığın altında bulunan yolun kapatılması talimatını vermediği, eğer verilmiş olsaydı yığın liçi altında çalışan olmayacaktı” ifadeleri kullanıldı.
Raporda, müdürün bu durumu göz ardı ederek tehlikeli davranış sergilediği ve oluşan çatlakları büyük risk oluşturacak şekilde değerlendirmemesi nedeniyle asli kusurlu olduğu tespit edildi.
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
“İş güvenliği uzmanı çatlaklar için defalarca uyarı yaptı”
Oksit operasyon başmühendisine yönelik rapor bölümünde ise, yığın liçinde meydana gelen çatlaklar konusunda iş güvenliği uzmanı tarafından defalarca uyarılmasına rağmen, solisyon verdiği ve yığın liçindeki hareketi hızlandırdığı ifade edildi.
Raporda yer verilen bilirkişi görüşünde, “kendisinin yığın liçinde meydana gelen çatlaklar konusunda iş güvenliği uzmanı tarafından defalarca uyarılmasına rağmen solisyon verdiği ve yığın liçinde hareketi hızlandırdığı, çatlakların belli aralıklara gelmesini gördüğü halde bunu hiçe saydığı, bu riskli durumu bilmesine rağmen alanın boşaltılması konusunu gözardı ederek çalışanların can güvenliklerini tehlikeye attığının tespit edildiği” belirtildi.
Başmühendisin çatlakların belli aralıklara gelmesini gördüğü halde bu riskli durumu hiçe saydığı, alanın boşaltılması konusunu göz ardı ederek çalışanların can güvenliğini tehlikeye attığı belirtilerek, asli kusurlu olduğu kanaatine varıldı.
“Çimonto karışımı yeterince kontrol edilmedi“
Bilirkişi raporunda, oksit operasyon mühendisinin maden kazasında asli kusurlu bulunduğu ifade edildi. Rapora göre, mühendis üretim sürecinde serbest malzemenin çimento şerbeti ile birbirine yeterince aderans sağlayıp sağlamadığının kontrolünü göz ardı etmişti. Bu ihmali nedeniyle derin çatlaklar oluştu. Malzeme depolama esnasında şev açısı ve durabilitesi gibi parametreler ve meydana gelen çatlaklar konusunda yapılan uyarılar dikkate alınmadı. Çatlakların oluşmaması ve akmaması için gerekli planlamanın yetersiz olduğu, mühendisin bu riskleri bilmesine rağmen alanı güvenli hale getirmediği tespit edildi.
“Çatlaklara rağmen solisyon verilmeye devam edildi“
Aynı raporda, borulama süpervizörünün de asli kusurlu olduğu belirtildi. Raporada süpervizörün iş tecrübesi dikkate alındığında meydana gelen çatlakların normal olmadığını bilmesi gerektiği fakat solüsyon işlemlerine devam ederek malzemenin hareketini hızlandırdığı ve bu konuda dikkatsiz davrandığı kaydedildi.
“Şirket müdürleri tedbir almadı, çalışana bilgi vermedi“
Bilirkişi heyetinin hazırladığı dosyada, madendeki farklı şirketlerde çalışan ve adı geçen vardiya mühendisi, saha formeni, mühendis, şirket müdürleri, saha süpervizörlerinin çalışma ortam ve gözetimi yapmadıkları yer aldı. Bu kişilerin işçilerin karşı karşıya bulundukları mesleki riskler, alınması gereken tedbirler hakkında bilgilendirmedikleri, sabah tespit edilen yığın liçindeki çatlakların bilinmesi ve bu durumun liç yığınının altında çalışma konusunda yeteri kadar tedbir almadıkları vurgulandı.
Bu yetkililerin kendi yetkileri kapsamında bu tür riskli durumları gözardı ederek işçilerin can güvenliklerini hiçe saydıkları tespit edildi ve bu nedenle tali kusurlu olarak görüldüler.
“İş güvenliği uzmanı gereken uyarıları yaptı“
İş güvenliği uzmanı ve hibliç bölge sorumlusunun kusuru olmadığı sonucuna varıldı. İş güvenliği uzmanı, yığın liçi içinde meydana gelen çatlaklar konusunda üretim mühendislerini uyarmış, iş güvenliği yönetmeliği kapsamında yükümlülüklerini yerine getirmiş, gerekli risk analizlerini yapmış ve işverene önerilerde bulunmuş, iş sağlığı ve güvenliği için gerekli eğitim ve talimatları uygulamıştı.
Olaydan birgün önce işe giren maden mühendisi de dosyada yer aldı
Raporda, maden mühendisinin Anagold Madencilik firmasına olay tarihinden bir gün önce işe başladığı, işyerine alışma sürecinde olduğu, maden sahasında sorumlu bulunduğu alan ile ilgili yetkilerinin olmaması nedeniyle olayda kusurunun bulunmadığı tespit edildi.
Jeoteknik mühendisin durumu tekrar değerlendirilecek
Bilirkişinin hazırladığı raporda, jeoteknik mühendisinin amirin emirlerini yerine getirdiği, projeleri uyguladığı, açılmaları bildirdiği, hibliç bölgesine artık tadilat (çatlakların çimento ile kapatılabileceğini) yapılana kadar hiçbir şekilde yığın yapılamayacağını bilgisini verdiği belirtildi.
Ancak raporda, “Yığın liçindeki kayma, oturma gibi durumların aniden oluşmayacağı düşünüldüğünde geçmişe yönelik, gerek proje gerek proje uygulamaları aşamaları gibi parametreler tahkikat dosya tamamlandığında gerekli incelemeler yapılarak kusur durumuna ilişkin bilirkişi kök raporunda kusur durumu tekrar değerlendirilecektir” ifadesi kullanıldı.
Rapora not düşüldü
Dosyaya düşülen notta yapılan keşif esnasında anlık bilgi ve belgeler doğrultusunda ön bilirkişi raporu hazırlandığı belirtilerek şöyle denildi:
“Firmadan istenilen bilgi, belge ve tahkikat dosyasının tamamlanması, resmşi kurumlar tarafından yapılmış inceleme, tetkik ve değerlendirme raporları ile hava, su ve toprak ortamlarından alınan numune analiz sonuçlarına sonra bilirkişi raporu hazırlanacaktır.”
