İzmir-Alsancak’taki Bornova Sokak’ta trans kadınlar hem yaşıyor hem de seks işçiliği yapıyor. Yaklaşık 12 yıldır bu sokakta olan Helin, burada hem yaşayıp hem de çalışan kadınlardan sadece biri. Helin, yaklaşık 12 yıl önce Denizli’de devlet memuru olarak çalışırken, şikâyet üzerine trans olduğu anlaşılınca “yüz kızartıcı suç” işlediği gerekçesiyle açığa alınıyor, bunun üzerine de istifa ediyor. Daha sonra cinsiyet uyum sürecine giren Helin, İzmir’de seks işçisi olarak çalışmaya başlıyor. Helin ile Denizli’den İzmir’e uzanan yaşam hikâyesini, trans bir seks işçisi olarak neler yaşadığını ve son yıllarda Bornova Sokak’ta artan erkek şiddetini konuştuk.
Dokuz kardeşi olan Helin, babasının vefat etmesi ve annesinin yeniden evlenmesi üzerine beş kardeşiyle birlikte Çocuk Esirgeme Kurumu’na veriliyor. Helin’in iki kız kardeşi evlat ediniliyor ancak Helin ve iki erkek kardeşi 18 yaşına kadar devlet yurdunda yaşıyor. Kadın olduğunu her zaman bildiğini anlatan Helin, devlet yurdunda yaşayan çocuklar ve çalışan görevlilerden kimliğini saklamak zorunda olduğunu ve üzerinde hissettiği baskının oldukça zor olduğunu dile getiriyor.
“Devlet sayesinde devlet memuru oldum” diyen Helin, ilk önce hizmetli; daha sonra evrak kayıt işlerinde görevli memur olarak çalışıyor. Yurttan çıktıktan ve işe başladıktan sonra çok rahatladığını dile getiren Helin, kendini ve kim olduğunu saklamanın yarattığı baskının tam olarak olmasa bile büyük ölçüde üzerinden kalktığını anlatıyor. Gündüz devlet memurluğu yapan Helin, geceleri hem cinsel hayatını yaşadığını, hem de gezip, eğlenip, kendini keşfettiğini ekliyor.
Helin’in hayatı, yaklaşık 12 yıl önce bir arkadaşıyla gazinoya gittiği akşam değişiyor. O akşam ev sahibinin şikâyetiyle polisler eve gelip ifade vermesi için Helin’i karakola götürüyor. O esnada yüzünde makyaj, kafasında peruk olan Helin, makyajlı ve elbiseli fotoğraflarının olduğu sosyal medya hesabının da ortaya çıkmasıyla “yüz kızartıcı suç” işlediği gerekçesiyle açığa alınıyor, bunun üzerine de istifa ediyor.
Uyum sürecine girme isteğinin hep olduğunu dile getiren Helin, “Benim için bahane gibi bir şey oldu. Devlet memurluğundan atıldıktan sonra ister istemez, yapacak bir işim, seçeneğim olmayınca, bana da bir yol açılmış oldu. Ailem de Denizli’deydi, orada kalamazdım. İzmir’e giden trans bir arkadaşım vardı, onun yanına geldiğimde arkadaş seks işçiliği yaptığı için onun yanında çalışmaya başladım. Zordu, bilmediğim bir ortam. Sonuçta sen devlet memurluğu yapmışsın. Evraklarla, kağıtlarla uğraşıyorsun, sonra bir geliyorsun, insanlarla uğraşmaya başlıyorsun. Kötü bir ortam, uyuşturucu, kavgalar, dövüşler… Zamanla alışıyorsun” diye devam ediyor.
“Saldırıyorlar çünkü az kişi kaldık”
12 yıldır Bornova Sokak’ta seks işçiliği yapan Helin, sokağı şöyle anlatıyor: “Eskiden çok kalabalıktı, 300 kişi falan vardık. Sonra gitgide azaldık. Şu an toplasan belki 50-60 kişi vardır. Azınlık olduğumuz için çok sıkıntı yaşıyoruz. Çok saldırıyorlar çünkü az kişi kaldık. 50-60 kişinin de çoğu burada çalışmıyor. Pınarbaşı’na, Karabağlı’ya çıkıyorlar. Çalıştıktan sonra gelip burada yatıyorlar. Hepimiz sokakta çalışmıyoruz. Burada yaşayan ve seks işçiliği yapmayan trans kadınlar da var.”
Sokakta dayanışma içerisinde olduklarını söyleyen Helin, “Arkadaşız, dostuz. Kendi aramızda kavga etmemeye çalışıyoruz. Bize saldıran olursa kendimizi koruyoruz. Çantamızda biber gazı var. Kendimizi bir şekilde korumaya çalışıyoruz. Bundan beş, altı sene önce emniyet müdürü değişti. Köpeğimizi bile sokağa çıkaramıyorduk, o dönem çok sıkıntılıydı. Kapılarımızın önüne ekip arabaları koyuyorlardı. Sonra o dönem sokağımıza ‘olay yeri’ şeritlerini koyuyorlardı. Hatta mahkemelik falan olduk” diye konuşuyor.
Medyascope'u destekle. Medyascope'a abone ol.
Medyascope’u senin desteğin ayakta tutuyor. Hiçbir patronun, siyasi çıkarın güdümünde değiliz; hangi haberi yapacağımıza biz karar veriyoruz. Tıklanma uğruna değil, kamu yararına çalışıyoruz. Bağımsız gazeteciliğin sürmesi, sitenin açık kalması ve herkesin doğru bilgiye erişebilmesi senin desteğinle mümkün.
Erkek şiddeti devam ediyor: Trans kadına saldırı
Bornova Sokak’ta 4 Ocak 2023’te trans kadın Ecem Seçkin katledildi. 12 Nisan 2024’te ise trans kadın Açelya’ya erkekler saldırdı. Açelya’yı darp edenler, cep telefonunu ve cüzdanını da gasp etti. Gözaltına alınan altı kişi, iki gün sonra serbest bırakıldı.
Bayram, yılbaşı gibi günlerde sokağın çok kalabalık olduğunu dile getiren Helin, böyle günlerde emniyetin yeterince önlem almadığını söylüyor. Normalde bekçilerin her gün saat 21.00’de sokak ve çevresine geldiğini anlatan Helin, Açelya’ya saldırının düzenlendiği gün saat 21.30-10.00 arasında sokakta kolluk kuvvetlerinin olmadığını söylüyor.
Rahatsızlanan bir adama sokakta çalışan kadınlar yardım ederken, erkeklerin saldırılarına başladığını, evleri taşladıklarını ve bunun üzerine kadınların apartmana kaçarak kapıyı kapattığını anlatan Helin, o esnada Açelya’nın kuaförden eve döndüğünü, saldırganların bu esnada tek başına olan Açelya’ya saldırdığını belirtiyor.
Bekçilerin kadınların çalıştığı her sokakta devriye gezmesi durumunda böyle olayların yaşanmayacağını dile getiren Helin, çok korktuklarını, sokakta uyuşturucu satıcılarının da büyük bir tehlike oluşturduğunu ekliyor. Trans kadın olarak kendini güvende hissetmediğini vurgulayan Helin, son olarak şunları söylüyor: “İzmir gibi rahat olarak bilinen bir yer de bile güvende hissetmiyorum. ‘Gözün üstünde kaş var’ diye saldırabiliyorlar maalesef. Yıl olmuş 2024. Kimse kimseye zarar vermedikten sonra herkes istediğini yapabilir. Herkes istediğini giyebilir.”
