İsrail, 2,5 milyon Filistinliye yardım eden Birleşmiş Milletler (BM) Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansı’nın (UNRWA) faaliyetlerinin yasaklanması kararını BM’ye bildirdi. İsrail’in UNRWA’yı yasaklama kararı, Ortadoğu’daki insani krizi derinleştirecek. UNRWA nedir? Filistinliler için ne kadar önemlidir? UNRWA hakkında bilmeniz gereken her şeyi derledik.
İsrail Parlamentosu (Knesset), geçtiğimiz hafta UNRWA’nın faaliyetlerinin yasaklanmasına ilişkin iki yasa tasarısını 28 Ekim’de onayladı. Yasağın 3 ay içerisinde yürürlüğe girmesi bekleniyor.
İsrail’in BM Büyükelçisi Danny Danon, BM Genel Sekreteri’ne ve Genel Kurul Başkanı’na bir mektup gönderdi ve İsrail’in UNRWA ile 1967’de imzalanan işbirliği anlaşmasından resmen çekildiğini duyurdu.
Danon, X hesabından yaptığı paylaşımda, “Hamas’ın UNRWA’ya sızdığını doğrulayan kanıtlarımıza rağmen BM, bu durumu düzeltmek için hiçbir şey yapmadı” dedi.
Uzmanlar, Gazze, Batı Şeria ve bölgedeki Filistinlilere yardım konusunda UNRWA’ya alternatif olmadığını ve yasağın bölgedeki hizmetleri sektere uğratabileceği konusunda endişeli.
UNRWA Başkanı Philippe Lazzarini, İsrail’in Gazze’ye giren yardım akışını çok az bir miktara indirdiğini açıkladı. Lazzarini, günde ortalama 30 tırın bölgeye ulaştığını ve bu oranın çok düşük olduğunu söyledi.
9 personel işten çıkarılmıştı
UNRWA’da çalışan 9 kişinin kurumla ilişiği kesilmişti. Bu kişilerin 7 Ekim’de Hamas’ın İsrail’e düzenlediği Aksa Tufanı Operasyonu’na karışmış olabileceği açıklandı. İsrail daha önce UNRWA’yı suçlamış, birçok Batılı ülke de UNRWA’ya yaptıkları milyonlarca dolarlık yardımı kesmişti.
UNRWA ne zaman kuruldu ve neler yapıyor?
Birleşmiş Milletler Yakın Doğu’daki Filistin Mültecilerine Yardım Kurulu (United Nations Relief and Works Agency for Palestine Refugees in the Near East), kısaltmasıyla UNRWA, Nakba’da 700 binden fazla Filistinlinin kaçması ya da silah zoruyla evlerini terk etmesinin ardından kuruldu. Amacı, Filistinli mültecilere yardım etmek ve ihtiyaçlarını karşılamak.
Filistinliler, Gazze Şeridi, Batı Şeria ve komşu Arap ülkelerinde yaşayan 6 milyon mültecinin, Nakba’dan kaçanların soyundan geldiğine ve evlerine geri dönme hakları olduğunu düşünüyor.
Medyascope'u destekle. Medyascope'a abone ol.
Medyascope’u senin desteğin ayakta tutuyor. Hiçbir patronun, siyasi çıkarın güdümünde değiliz; hangi haberi yapacağımıza biz karar veriyoruz. Tıklanma uğruna değil, kamu yararına çalışıyoruz. Bağımsız gazeteciliğin sürmesi, sitenin açık kalması ve herkesin doğru bilgiye erişebilmesi senin desteğinle mümkün.
Doğrudan 30 bin Filistinlinin çalıştığı UNRWA, sadece Gazze Şeridi’nde 13 bin Filistinliye istihdam sağlıyor. Bölgedeki okulları, sağlık ocaklarını ve diğer sosyal hizmetleri yürüten UNRWA, insani yardımların dağıtılmasından da sorumlu.
UNRWA’nın Gazze’deki önemi, İsrail ve Mısır’ın uyguladığı ablukanın da etkisiyle 2005’ten beri arttı. 7 Ekim’de başlayan İsrail-Hamas savaşının ardından 1 milyon Filistinli, yani Gazze nüfusunun yüzde 45’i UNRWA’nın okullarına, kliniklerine ve kamu binalarına sığınıyor. İsrail’in saldırılarının durdurak bilmediği Gazze nüfusunun neredeyse tamamı, gıda, su ve hijyen malzemeleri gibi temel malzemeler için UNRWA’ya muhtaç.
UNRWA’ya hangi ülkeler bağış yapıyor?
Ajansın finansmanının yüzde 89’undan fazlasını, bölgesel hükümetler ve Avrupa Birliği (AB) de dahil olmak üzere BM üye devletlerinden gelen katkılar oluşturmakta. Ajans ayrıca BM bütçesinden ve diğer BM organlarından gelen mali katkılardan da fon alıyordu.
2022’de UNRWA’ya en çok bağış yapan devletler Amerika Birleşik Devletleri (ABD), Almanya, Avrupa Birliği (AB), İsveç, Norveç, Japonya, Fransa, Suudi Arabistan, İsviçre ve Türkiye oldu.
Örneğin 2022’de ABD, UNRWA’ya 340 milyon dolar yardım göndermişti.
İsrail’in UNRWA hakkındaki iddiaların ardından aralarında ABD, Avusturya, Japonya, İngiltere, Kanada, Finlandiya, Avustralya, Almanya, İtalya, Hollanda ve İsviçre’nin de bulunduğu ülkeler, yardımlarını askıya aldı.
