Yapay Zeka Eylem Zirvesi Paris’te devam ederken, Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF) ve ortağı Genel haber basını İttifakı, gazeteciler ve haber yayıncılarıyla işbirliği içinde tasarlanan ilk Yapay Zeka (YZ) aracı olan Spinoza deneyinin gözlemlerini ve sonuçlarını ortaya koyan “SpinozIA, artırılmış ve etik gazeteciliğe doğru” başlıklı bir rapor yayınladı.
Spinoza, medyada inovasyonun mümkün olduğunu, ancak bunun sadece gazetecilerin sürece dahil edilerek ve bu alandaki teknolojik inovasyonunun birkaç haber odası ortaklaştırılarak başarılabileceğini gösteriyor.
RSF, 16 partner kuruluşla birlikte geliştirdiği ve Kasım 2023’te Paris Barış Forumu’nda sunduğu Yapay Zeka ve Gazetecilik Tüzüğü’nün bir devamı olarak, şimdi de, Paris’teki Yapay Zeka Zirvesi’nin açılış gününde “SpinozIA, artırılmış ve etik gazeteciliğe doğru” raporunu açıkladı.
Spinoza adı verilen bu proje, gazetecilerin ve editörlerin üretken Yapay Zeka hakkında daha fazla bilgi edinme arzusundan doğdu. Amaç nedir? Gazeteciliği güvenilir veri tabanlarını kullanarak zenginleştirmek. Gazetecilerin iklim değişikliği konusunda çalışmasını sağlayan bu ilk deney, gazetecilik değerlerine saygı duyan etik YZ’nin yalnızca mümkün değil, aynı zamanda gerekli olduğunu da gösteriyor.
Bruttin: “RSF gazeteciliğe etik ve sorumlu bir yol açmaya kararlıdır”
RSF Genel Direktörü Thibaut Bruttin, bu tarz girişimlerin, gazeteciliğe teknolojik egemenliğini yeniden sağlamanın bir yolu olduğunu vurguluyor:
“RSF, inovasyonun gazeteciliğin marjinalleşmesi anlamına gelmediği etik ve sorumlu bir yol açmaya kararlıdır. Spinoza projesi, yazı işlerinin kaliteli içeriğin seçilmesi, önceliklendirilmesi ve üretilmesindeki merkezi rolünü ve yapay zeka sistemlerinde gazetecilik içeriğinin tartışılmaz katma değerini yeniden teyit ederek bunu mümkün kılmaktadır. Gazeteciler ve yayıncıları, gazeteciliğe teknolojik egemenliğini yeniden sağlayabildikleri takdirde, onu yeniden yaratma gücüne sahiptirler. Bu projeye ilgi gösteren İttifak’ın, yönetiminin ve üyelerinin kararlılığını selamlıyoruz.”
Petillault: “Ne Yapay Zeka’yı reddetmek, ne de körü körüne benimsemek”
İttifak Genel Müdürü Pierre Petillault da, “Spinoza projesiyle Yapay Zeka’ya kolektif, kontrollü ve şeffaf bir yaklaşımın mümkün olduğunu kanıtlıyoruz. Yaklaşımımız, Yapay Zeka’nın reddedilmesi ile körü körüne benimsenmesi arasında, gazetecilik ve bilginin hizmetindeki sorumlu inovasyon arasında bir yol açmaktadır” sözleriyle temel yaklaşımlarını özetliyor.
Spinoza projesi ve son raporu
Spinoza projesinin amacı, bilgi edinme hakkına saygı gösterecek ve iklim değişikliği gibi yoğun ve teknik konularda gazetecilik çalışmalarını destekleyecek Yapay Zeka araçları geliştirmenin mümkün olup olmadığını tespit etmek. Ekimetrics ile birlikte tasarlanan prototip, bir grup yayıncı ve gazeteci tarafından geliştirildikten sonra gönüllü test için gazetecilerin kullanımına sunuldu.
“SpinozIA, artırılmış ve etik bir gazeteciliğe doğru” raporu, Spinoza projesinden sorumlu ekibin etik standartlarına saygılı gazetecilik için yararlı bir prototip geliştirmek için izlediği yöntemi sunuyor. Gazetecilerin üretken Yapay Zeka algıları üzerine yapılan bir çalışmaya dayanıyor. Fransa’da çalışan 281 gazeteciden oluşan bir kurul, gazeteciler ile Yapay Zeka arasındaki ilişkiyi değerlendirmek için Econovia ajansı ile birlikte tasarlanan bir anketi yanıtladı.
Spinoza raporunda yer alan sekiz temel gerçek:
Medyascope'un günlük e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her gün mail kutunuzda.
RSF anketine katılan Fransız gazetecilerin %45’i mesleki uygulamalarında halihazırda üretken Yapay Zeka kullanıyor; %93’ü de kullanmayı düşünüyor. Gazeteciler Yapay Zeka araçlarını, belgeleri çevirmek, röportaj metni oluşturmak, bilgileri sentezlemek; metni yeniden biçimlendirmek; makale özeti oluşturmak gibi belirli görevlerde zaman kazanmanın bir yolu olarak görüyor.
Kasım 2023’te başlatılan Spinoza projesi, 12 medya şirketinden (Actu.fr, EBRA, L’Équipe, La Nouvelle République, La Provence, Le Télégramme, Libération, l’Union, Nice-Matin, PMSO, Sogemedia ve Sud Ouest) 120’den fazla medya ortağını bir araya getirdi.
Spinoza altı veritabanını bir araya getiriyor: Bilimsel veriler, yasal veriler, kamu kurumlarının verileri, özellikle Çevre ve Enerji idaresi Ajansı (Ademe) verileri, gazetecilik verileri ve Agence France-Presse (AFP) verileri.
Spinoza aracı, basın makaleleri veri tabanı sayesinde, genellikle belirli bölgelerle sınırlı olan ya da tam tersine olguları çok geniş bir ölçekte tanımlayan bilimsel raporlar gibi diğer kaynakların bıraktığı boşlukları dolduruyor. Ortak çalışma, gazetecilik içeriğinin diğer veri kaynaklarıyla olan tamamlayıcılığını ve zenginliğini ve bunların üretken Yapay Zeka araçlarına olan ilgisini gösteriyor.
Raporun yayınlanması, projenin açılmasındaki ilk adımlardan birini oluşturuyor. Spinoza proje kodu, geniş ve işbirlikçi bir şekilde benimsenmesini sağlamak için daha sonra açık kaynak olarak yayınlanacak. Bu sayede gazeteciler ve geliştiriciler, aracı kendi ihtiyaçlarına göre özelleştirebilecek ve uyarlayabilecek.
Raporun tamamını okuyun.
