Norveç’ten ABD’li akademisyenlere çağrı: “Özgür bilim için buraya gelin”

Norveç akademik özgürlük

Norveç, ABD Başkanı Donald Trump yönetimi altında baskı altına giren akademik özgürlük ve kesilen araştırma fonları nedeniyle ABD’de çalışan bilim insanlarını çekmek için 100 milyon kronluk yeni bir fon başlattı.

Norveç Araştırma Konseyi, akademik özgürlüklerin tehdit altında olduğu ABD’den üst düzey araştırmacıları Norveç’e çekmek amacıyla yeni bir program başlattı. 100 milyon Norveç kronu (yaklaşık 7,2 milyon sterlin) bütçeye sahip fon, başta yapay zekâ, sağlık, iklim ve enerji gibi alanlardaki araştırmaları destekleyecek.

Norveç’in Yükseköğretim ve Araştırma Bakanı Sigrun Aasland, Trump yönetiminin araştırma fonlarını kısması ve akademik özgürlüğe yönelik baskıları nedeniyle ABD’deki akademisyenlerin giderek daha belirsiz bir ortamda çalıştığını vurguladı. Aasland, “Dünya biliminin merkezinde olan bir ülkede bu denli baskı, hem bireyler hem de bilgi üretimi açısından büyük risk oluşturuyor” dedi.

Programın kapsamı ve hedef kitlesi nedir?

Fon, tüm dünyadan araştırmacılara açık. Ancak programın ABD’deki siyasi gelişmelerin ardından hızlandırıldığı belirtiliyor.

2026 yılına kadar sürecek program kapsamında, araştırma projeleri için çağrılar önümüzdeki ay yapılacak. Norveç’in hedefi, “etkileyici bilim insanlarını” güvenli ve üretken bir araştırma ortamına çekmek.

Avrupa’nın başka ülkeleri de devrede mi?

Fransa’da Aix-Marseille Üniversitesi, ABD’deki baskılar nedeniyle yaklaşık 300 akademisyeni başvuruya davet etti. Eski Fransa Cumhurbaşkanı François Hollande ise “bilimsel sığınmacı” statüsünün tanımlanmasını önerdi.

Medyascope'u destekle. Medyascope'a abone ol.

Medyascope’u senin desteğin ayakta tutuyor. Hiçbir patronun, siyasi çıkarın güdümünde değiliz; hangi haberi yapacağımıza biz karar veriyoruz. Tıklanma uğruna değil, kamu yararına çalışıyoruz. Bağımsız gazeteciliğin sürmesi, sitenin açık kalması ve herkesin doğru bilgiye erişebilmesi senin desteğinle mümkün.

Belçika’daki Vrije Universiteit Brussel ve Hollanda hükümeti de benzer şekilde ABD’li araştırmacılar için yeni programlar başlattı veya başlatmaya hazırlanıyor.

Bu gelişme, Norveç Başbakanı Jonas Gahr Støre ve Maliye Bakanı Jens Stoltenberg’in Beyaz Saray ziyareti öncesine denk geldi. Ziyarette Ukrayna, güvenlik, savunma ve ticaretin yanı sıra bu akademik göç politikalarının da gündeme gelmesi bekleniyor.

Kaynak: Guardian