Amerika Birleşik Devletleri’nin en gelişmiş bombardıman uçağı B-2 Spirit, stealth teknolojisi sayesinde düşman radarlarından görünmez kalırken 11 bin 100 kilometre menzilde 22 bin 700 kilogram savaş yükü taşıyabiliyor. Northrop Grumman tarafından geliştirilen uçaklar, 2,1 milyar dolarlık birim maliyetiyle askeri havacılık tarihinin en pahalı projesi.
ABD Başkanı Donald Trump, kendi sosyal medya platformu Truth Social’dan paylaştığı mesajda Fordo, Natanz ve İsfahan nükleer tesislerinin vurulduğunu duyurdu. Trump, operasyonu, “çok başarılı bir saldırı” olarak nitelendirdi. Saldırıda, sadece ABD’nin envanterinde bulunan Northrop Grumman B-2 Spirit isimli ağır stratejik bombardıman uçağı da kullanıldı. Peki B-2 Spirit uçağı ne zaman yapıldı, özellikleri neler?
Amerika Birleşik Devletleri Hava Kuvvetleri’nin stratejik bombardıman uçağı B-2 Spirit, stealth teknolojisi ve yüksek maliyetiyle askeri havacılık sektöründe önemli bir yere sahip. Northrop Grumman şirketi tarafından geliştirilen uçak, 1980’lerin sonundan itibaren hizmete girdi.
B-2’nin teknik özellikleri dikkat çekici boyutlarda. 52,4 metre kanat açıklığı, 21 metre uzunluk ve 5,18 metre yüksekliğe sahip. Uçak geleneksel gövde-kanat tasarımından farklı olarak bütünleşik kanat yapısı kullanıyor. Bu tasarım radar kesit alanını azaltmaya yönelik.
Radar tespit sistemlerinden kaçınma teknolojisine sahip
Uçağın stealth kabiliyeti çok bileşenli bir sistem üzerine kurulu. Geometrik tasarım radar dalgalarının yansımasını engelliyor. Özel malzemeler elektromanyetik enerjiyi absorbe ediyor. Motor girişleri ve çıkışları radar yansımasını minimize edecek biçimde konumlandırılmış.
Yüzey kaplamaları karbon fiber kompozit ve radar absorbe edici malzemelerden oluşuyor. Bu kaplama teknolojisi radar dalgalarını ısıya dönüştürme prensibiyle çalışıyor. Termal imza azaltma için egzoz gazları soğuk hava ile karıştırılıyor.
Motor performansı ve uçuş özellikleri neler?
Dört General Electric F118-GE-100 turbofan motoru toplam 31 bin 388 kilogram itki sağlıyor. Her motor 7 bin 847 kilogram güç üretiyor. Maksimum hız bin 010 kilometre, seyir hızı 900 kilometre olarak belirtiliyor.
Operasyonel menzil 11 bin 100 kilometre. Hava yakıt ikmali ile bu mesafe sınırsız hale gelebiliyor. Maksimum hizmet tavanı 15 bin 200 metre. Kalkış mesafesi 2 bin 600 metre, iniş mesafesi bin 600 metre olarak kayıtlarda yer alıyor.
Silah sistemi kapasitesi ne?
İki dahili silah bölmesi 22 bin 700 kilogram savaş yükü taşıma kapasitesi sunuyor. Konvansiyonel ve nükleer silah seçenekleri mevcut. 16 adet B83 nükleer bomba veya 80 adet Mark 82 genel amaçlı bomba yerleştirilebiliyor.
Hassas güdümlü mühimmat olarak 80 adet JDAM bombası kullanma imkanı bulunuyor. 16 adet AGM-158 JASSM cruise füzesi taşıma kabiliyeti var. GBU-57 MOP bunker penetratörü de silah seçenekleri arasında.
Medyascope'u destekle. Medyascope'a abone ol.
Medyascope’u senin desteğin ayakta tutuyor. Hiçbir patronun, siyasi çıkarın güdümünde değiliz; hangi haberi yapacağımıza biz karar veriyoruz. Tıklanma uğruna değil, kamu yararına çalışıyoruz. Bağımsız gazeteciliğin sürmesi, sitenin açık kalması ve herkesin doğru bilgiye erişebilmesi senin desteğinle mümkün.
Program maliyeti ve üretim rakamları
B-2 programının toplam maliyeti 78 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti. Birim maliyet 2,1 milyar dolar olarak hesaplandı. Araştırma geliştirme 46 milyar dolar, üretim 24 milyar dolar tuttu. Program yönetimi 8 milyar dolar maliyet oluşturdu.
Saatlik operasyon maliyeti 135 bin dolar. Yıllık bakım gideri uçak başına 3,4 milyon dolar. Her B-2 için 15 teknisyen personel ihtiyacı bulunuyor. İlk planda 132 adet üretim planlanmış ancak 21 adet tamamlanabildi.
Operasyonel geçmiş kayıtları
İlk savaş görevi 1999 Kosova operasyonunda gerçekleşti. Missouri üssünden kalkan uçaklar 30 saatlik uçuşlarla hedef bölgeye ulaştı. 656 adet JDAM bombası kullanıldı. Afganistan operasyonlarında 44 saatlik görevler icra edildi.
2003 Irak operasyonunda Bağdat hedeflerine saldırı düzenlendi. 2011 Libya müdahalesinde 45 saatlik uçuşlar gerçekleştirildi. 2019-2023 döneminde Ortadoğu bölgesinde operasyonlar sürdürüldü. Toplam 3 bin savaş görevi kayıtlara geçti.
Mevcut filo durumu
Üretilen 21 uçaktan biri 2008’de Guam’da kaza sonucu kaybedildi. 20 uçak Missouri’deki Whiteman Hava Üssü’nde konuşlanıyor. 16 uçak aktif statüde, 2 uçak bakım sürecinde, 2 uçak test amaçlı kullanılıyor. Hazırlık oranı yüzde 64 olarak bildiriliyor.
Yıllık uçuş saati uçak başına 180 saat. İki kişilik mürettebat sistemi uygulanıyor. Pilot seçimi için bin saat çok motorlu uçak deneyimi ve 18 aylık eğitim süreci gerekiyor.
Gelecek planlama ve yenileme
2030’larda B-21 Raider uçağının devreye girmesi planlanıyor. Yeni sistemin birim maliyeti 700 milyon dolar öngörülüyor. 100’den fazla adet üretim hedefleniyor. B-2 filosu bu geçiş sürecinde operasyonel görevlerini sürdürüyor.
