Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy’nin Beyaz Saray ziyaretine uzun menzilli Tomahawk füzeleri talebi damga vurdu. ABD Başkanı Donald Trump, füzelerin verilmesinin “çok kötü sonuçları olabileceğini” söylerken, Kiev yönetimi bu silahların savaşın seyrini değiştirebileceğine inanıyor. Peki nedir bu Tomahawk füzeleri?
Ukrayna, 2022’deki Rusya işgalinden bu yana savaşın yönünü kendi lehine çevirebilmek için uzun menzilli füzelere ihtiyaç duyduğunu sık sık dile getiriyor. Ancak bu kez masada, bugüne kadarki en güçlü seçenek var: Tomahawk füzeleri.
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy’nin 17 Ekim’de Washington’a yaptığı ziyarette gündeme gelen bu talep, hem teknik kapasitesi hem de siyasi sonuçlarıyla yeni bir kriz başlatabilir.
Tomahawk füzeleri nedir?
Tomahawk’lar, denizden veya karadan fırlatılabilen uzun menzilli seyir füzeleri.
İlk kez 1991 Körfez Savaşı’nda kullanıldılar. ABD ordusunun elindeki en hassas yönlendirmeye sahip silah sistemlerinden biri olarak kabul ediliyorlar.
Modern Tomahawk’lar 6,1 metre uzunluğunda, yaklaşık 1,5 ton ağırlığında ve saatte 550 mil hızla uçabiliyor. Yere çok yakın irtifada seyretmeleri nedeniyle radarlar tarafından tespit edilmeleri son derece zor.
Bazı versiyonları 2 bin 500 kilometreye kadar menzile sahip — bu da Ukrayna topraklarından Moskova dahil Rusya’nın derinliklerindeki askeri hedefleri vurabilecekleri anlamına geliyor.
BBC Rusça servisinin savunma muhabiri Pavel Aksenov’a göre, Tomahawk’lar gelişmiş navigasyon sistemleri sayesinde hedefi “neredeyse sıfır hata payıyla” vurabiliyor.
Füzelerin her biri yaklaşık 1,3 milyon dolar değerinde.
Ukrayna neden bu füzeleri istiyor?
Ukrayna ordusu hâlihazırda ABD yapımı Atacms ve GMLRS, İngiltere-Fransa ortak üretimi Storm Shadow füzeleriyle Rusya topraklarının belli bölgelerini vurabiliyor. Ancak Tomahawk, bu menzili birkaç kat artırabilir.
Kiev yönetimine göre bu füzeler, Rusya’daki komuta merkezleri, hava üsleri ve yakıt depoları gibi stratejik hedefleri vurma kapasitesi kazandırarak savaşın yönünü değiştirebilir.
Zelenskiy, Trump’la yaptığı görüşmede “SİHA’larımızla ilgili büyük bir teklifimiz var” derken, Washington’un desteği karşılığında yeni üretim ortaklıkları teklif etti. Trump ise “SİHA üretimleri çok iyi” diyerek yanıt verdi, ancak Tomahawk tesliminin “savaşta gereksiz bir tırmanma” yaratabileceğini söyledi.
ABD ve Rusya ne düşünüyor?
Trump, füzelerin Ukrayna’ya verilmesi halinde “çok kötü şeylerin olabileceğini” belirtti ve “Ülkemizi korumak için ihtiyaç duyduğumuz silahları başkalarına vermek istemeyiz” dedi.
Medyascope'u destekle. Medyascope'a abone ol.
Medyascope’u senin desteğin ayakta tutuyor. Hiçbir patronun, siyasi çıkarın güdümünde değiliz; hangi haberi yapacağımıza biz karar veriyoruz. Tıklanma uğruna değil, kamu yararına çalışıyoruz. Bağımsız gazeteciliğin sürmesi, sitenin açık kalması ve herkesin doğru bilgiye erişebilmesi senin desteğinle mümkün.
ABD Başkanı ayrıca, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile Macaristan’da yapacağı görüşmesinde bu konunun gündeme geleceğini açıkladı.
Kremlin Sözcüsü Dimitri Peskov ise, Tomahawk’lardan bahsedilmesini “son derece endişe verici” buldu. Eski Rusya Devlet Başkanı Dimitri Medvedev, “Bu füzelerin verilmesi herkes için kötü olabilir. Ve her şeyden önce Trump’ın kendisi için” sözleriyle Washington’a gözdağı verdi.
Moskova daha önce de Washington’u defalarca uyardı: Uzun menzilli füzelerin Kiev’e verilmesi, “çatışmanın doğrudan ABD-Rusya savaşına dönüşmesi” anlamına gelecekti.
Ukrayna’nın elindeki alternatifler ve olası sonuçlar
Ukrayna geçtiğimiz yaz kendi geliştirdiği uzun menzilli Flamingo seyir füzesini tanıtmıştı. Ancak Kiev yönetimi, bu yerli üretimin Rusya’nın hava savunma sistemini aşacak kadar güçlü olmadığı görüşünde.
Tomahawk’lar, menzilleri ve isabet oranları sayesinde stratejik üstünlük sağlayabilir; fakat Ukrayna bu füzeleri fırlatabilecek uygun platformlara henüz sahip değil.
ABD ordusunun geliştirdiği karadan fırlatma sistemleri sınırlı sayıda bulunuyor ve Ukraynalı askerlerin bunları kullanabilmesi için aylar sürecek eğitim gerekiyor. Dolayısıyla, füzelerin sevk edilmesi kararlaştırılsa bile sahada kullanılmaları kısa vadede mümkün görünmüyor.
Savaşın dengeleri değişir mi?
Analistlere göre, Tomahawk füzeleri Ukrayna’nın askeri kabiliyetlerini genişletebilir ama diplomatik riskleri çok daha büyük. Putin’in bu tür bir adımı “savaşta yeni bir aşama” olarak tanımlaması, nükleer caydırıcılık tartışmalarını yeniden alevlendirebilir.
Trump yönetimi bir yandan Moskova’ya baskı kurmaya, diğer yandan da doğrudan çatışmadan kaçınmaya çalışıyor. Zelenskiy içinse Tomahawk füzeleri yalnızca bir silah değil, Batı’nın desteğinin sembolü haline gelmiş durumda.
