Zeytin Dalı’nın bu haftaki konuğu, araştırmacı yazar Feryal Saygılıgil oldu. Programda Saygılıgil’in 20 farklı yazarın katkısıyla hazırladığı “Arkadaşlık Üzerine” adlı kitabı ele alındı.
Müge İplikçi’nin konuğu araştırmacı yazar Feryal Saygılıgil’in Sanat Kritik Yayınları’ndan çıkan Arkadaşlık Üzerine adlı kitabı, 20 farklı yazarın arkadaşlık üzerine yazdıkları metinlerden oluşuyor.
Feryal Saygılıgil, arkadaşlık kavramının sadece duygusal değil, aynı zamanda öğretici ve politik bir ilişki biçimi olduğunu vurguladı. Saygılıgil, çocukluk anılarına değinirken, 1970’lerde Kurtuluş semtinde birlikte büyüdüğü kadın figürlerden Madam, Sara Teyze ve babaannesinden bahsetti:
“Arkadaşlık sadece sevgiden oluşmuyor. Aslında bir öğreti, bir politik mesele. Madam, Sara Teyze ve babaannem birbirinden çok farklı kadınlardı ama her biri hayatı başka bir yerden öğretiyordu. O yaşlarda insan merkezli düşünmemeyi, hayvanlarla, kedilerle, köpeklerle birlikte yaşamın anlam kazandığını onlardan öğrendim.”
Haz, yarar ve erdem
Feryal Saygılıgil, Aristoteles’in arkadaşlık kavramına dair düşüncelerinin kitabına yön verdiğini anlattı. Aristoteles’in haz, yarar ve erdem olarak üçe ayırdığı dostluk türlerini hatırlatan Saygılıgil, “Haz ve yarar üzerinden kurulan ilişkiler geçicidir. Gerçek arkadaşlık erdeme dayanır. Adalet olmadan arkadaşlık olmaz. Çünkü eşit bir ilişki kurmadığın sürece karşındakiyle dost olamazsın” dedi.
Feminist dostluk ve yoldaşlık
Feminist dostluk ve yoldaşlık kavramlarına da değinen Saygılıgil, kız kardeşlik ile arkadaşlık arasındaki fark için şu değerlendirmeyi yaptı:
“Kız kardeşlik, bir kan bağı veya tarihsel mirasa dayanır ama arkadaşlık seçtiğimiz bir ilişkidir. Feminist yoldaşlık, birbirine sırtını verebilen, birlikte yol açan bir dayanışmadır. O yüzden arkadaşlık tercih edilen, bilinçli bir bağdır.”
Medyascope'u destekle. Medyascope'a abone ol.
Medyascope’u senin desteğin ayakta tutuyor. Hiçbir patronun, siyasi çıkarın güdümünde değiliz; hangi haberi yapacağımıza biz karar veriyoruz. Tıklanma uğruna değil, kamu yararına çalışıyoruz. Bağımsız gazeteciliğin sürmesi, sitenin açık kalması ve herkesin doğru bilgiye erişebilmesi senin desteğinle mümkün.
Kitapta yer alan eski Diyarbakır Büyükşehir Belediye Başkanı Gültan Kışanak’ın cezaevinde kurulan dostluklar üzerine kaleme aldığı metni özellikle önemsediğini söyleyen Saygılıgil, “Kışanak hapishanede bakım emeğini anlattı. Aysel Tuğluk’un, Sibel Çapraz’ın hikâyeleri var. Bu metinlerde arkadaşlık sadece duygusal bir bağ değil, bakımın, sorumluluğun, dayanışmanın başka bir biçimi olarak karşımıza çıkıyor” diye konuştu.
Günümüz dijital ilişkilerine de değinen Feryal Saygılıgil şöyle devam etti:
“Eksik olan şey samimiyet. Dikkat, göz teması, gerçekten dinlemek. Artık bir tıklamayla arkadaşlık kuruluyor, bir hamleyle iptal ediliyor. Bu sadece ötekiyle değil, kendimizle dost olma yetimizi de yok ediyor.”
